De facto teriminin oldukça geniş bir kullanım alanı vardır. Evlilikten, devletler hukukuna kadar bir çok konuda kullanılır. Ayrıca geçerli bir kanun ya da standartın olmadığı fakat genelleşmiş bir uygulamanın söz konusu olduğu herhangi bir durumu belirtmek için kullanılır.
İngilizcede ilk kez 1602 yılında kullanılmıştır.
De facto evlilik
De facto terimi bir çok gelişmiş ülkenin evlilik hukukunda kendine yer bulmuştur. Kanunen evli olmayan ancak beraber yaşayan kimselerin bir kısmının durumu bazı ülkelerde "de facto evlilik" olarak tanımlanır. Ancak bir ilişkinin "de facto evlilik" olabilmesi için belirli şartları yerine getirmesi gerekir. Bu şartlar ülkeden ülkeye değişmekle beraber genelde, tarafların aileye maddi katkısı, çocuk durumu, ilişkinin süresi gibi durumlar göz önünde bulundurulur.De facto evli çiftler kanun önünde evli çiftlerin sahip olduğu tüm haklara sahip değildir (mal paylaşımı vs.). Ancak günümüzde yapılan yasal düzenlemelerle bu durum düzeltilmeye çalışılmaktadır.
Örnekler
- Batı Almanya, Doğu Almanya ile birleştiğinde, o zaman dek AET üyesi olmayan Doğu Almanya de facto olarak AETye katılmıştır.
- Latin Alfabesine harf ilave edilmesini kısıtlayan herhangi bir kanun yoktur. Örneğin Þ (thorn) harfi gündelik İngilizcede kullanılabilir. Ancak alfabenin yüzyıllar öncesinde oluşmuş olması ve kullanımdaki zorluklar nedeniyle bu harfin kullanılması de facto bir kısıtlama ile karşı karşıyadır.
- Büyük Britanya ve Kuzey İrlanda Birleşik Krallığında ve Avustralyadaki yasalarda İngilizce resmi dil olarak yazılmamıştır. Fakat de facto olarak İngilizce resmi makamlarda ve sosyal yaşamda ortak dil olarak kullanılır.
- Sovyetler Birliğinde Rusça, birliğin yasalarca belirlenmiş resmi dili değildi. Ancak SSCBnin de facto dili Rusça idi. Aynı durum günümüzde İsveç için de geçerlidir.
Kaynakça
- İngilizce Vikipedi, 26.06.2006 tarihli De facto maddesi
- Morwood, James - A Dictionary of Latin Words and Phrases, Oxford University Press, 1998
