Deliliğe Övgü (Kitap)

Kısaca: “Deliliğe Övgü” (özgün adıyla: Morias enkomion seu laus stultitiae), Erasmus`un canlılığını, geçerliliğini ve çekiciliğini günümüze kadar değişmeden koruyabilmiş tek yapıtıdır. Bu küçük kitabın taslağını 1509 yazında, İtalya`dan İngiltere`ye yaptığı yolculuk sırasında çıkaran Erasmus, yazma işini İngiltere`de, dostu Thomas Morus`un evine vardıktan kısa bir süre sonra gerçekleştirdi; kitabı da Thomas Morus`a adadı. Yapıtını birkaç gün gibi kısacık bir sürede tamamlayan Erasmus, bu ...devamı ☟

“Deliliğe Övgü” (özgün adıyla: Morias enkomion seu laus stultitiae),Erasmus`un canlılığını, geçerliliğini ve çekiciliğini günümüze kadar değişmeden koruyabilmiş tek yapıtıdır. Bu küçük kitabın taslağını 1509 yazında, İtalya`dan İngiltere`ye yaptığı yolculuk sırasında çıkaran Erasmus, yazma işini İngiltere`de, dostu Thomas Morus`un evine vardıktan kısa bir süre sonra gerçekleştirdi; kitabı da Thomas Morus`a adadı. Yapıtını birkaç gün gibi kısacık bir sürede tamamlayan Erasmus, bu arada hiçbir kitaptan yararlanmadı.

Gülmece türündeki yapıta egemen olan iki temel görüş vardır. Bunlardan birine göre gerçek bilgelik, deliliktir. Öteki görüşe göre ise kendini bilge sanmak, gerçek deliliktir. İnsana yeryüzünde yaşama gücü kazandıran şey, gerçek bilgelik olma niteliğiyle doğrudan doğruya deliliğin kendisidir. Kitapta delilik (stultitia), kendi kendisine övgüler düzer; bu arada çocuklukta ve yaşlılıkta, aşkta, evlilikte ve dostlukta, politikada ve savaşta, yazında ve bilimde deliliğin nasıl her zaman egemen olduğu gösterilir. Tüm uğraş alanları, bu arada özellikle din kurumu ve din adamları bu panorama çerçevesinde sergilenir. Deliliği konuşturma kisvesi altında Erasmus, çağının kilisesine ve o kilisenin mensuplarına en acımasız eleştirileri yöneltir. Bu niteliğiyle “Deliliğe Övgü” çağlar boyunca bağnazlığa karşı kaleme alınmış en yetkin düzeydeki başyapıtlardan biri olmuştur. Yapıtın yazılışını izleyen sonraki yüzyıllarda -haklı olarak- düşünce düzeyindeki bağnazlığın her türlüsüne yönelen bir eleştiri diye yorumlanması, belki de bugüne değin koruduğu kalıcılığın baş nedenidir.

Yazınsal açıdan “Deliliğe Övgü”, Latin ozanı Horatius`un “Hakikati Gülerek Söylemek” ilkesinin belki de en yetkin örneğidir. Biçim açısından Erasmus, yapıtını kaleme alırken daha önce yapıtlarını çevirdiği Lukianos ve Libanios`tan da esinlenmiştir.

Rönesans ressamlarından Hans Holbein, Erasmus`un pek çok portresini yaptığı gibi, Deliliğe Övgü`yü de resimlemiştir. Bu yapıtların bir kısmı Basel, bir kısmı da Louvre müzesindedir.

Kaynaklar

Vikipedi

Bu konuda henüz görüş yok.
Görüş/mesaj gerekli.
Markdown kullanılabilir.