Demokrasi̇ Nedi̇r ve Türleri̇ Nelerdi̇r

Demokrasi, tüm üye veya vatandaşların, organizasyon veya devlet politikasını şekillendirmede eşit hakka sahip olduğu bir yönetim biçimidir. Genellikle devlet yönetim biçimi olarak değerlendirilmesine rağmen, üniversiteler, işçi ve işveren organizasyonları ve bazı diğer sivil kurum ve kuruluşlarda demokrasi ile yönetilebilirler. Demokrasinin ana yurdu olan Eski Yunan'daki filozoflar Aristo ve Eflatun demokrasiyi eleştirmiş, o zamanlarda halk içinde "ayak takımının yönetimi" gibi aşağılayıcı kavramlar kullanılmıştır. Fakat demokrasi diğer yönetim şekillerinin arasından sıyrılarak günümüzde en yaygın olarak kullanılan devlet sistemi haline gelmiştir. Artık siyaset bilimciler hangi sistemin daha iyi işlediğinden çok hangi demokrasinin daha iyi işlediği tartışmalarına girmişler ve liberal, komünist, sosyalist, muhafazakar, anarşist ve faşist[5] düşünürler kendi demokratik sistemlerinin erdemlerini ön plana çıkarmaya çalışmışlardır. Bu sebeple demokrasinin çok fazla sayıda değişik tanımı oluşmuştur. Demokrasinin tanımı tartışması günümüzde hala devam eden bir tartışmadır. Bunun sebepleri:ülkelerdeki bazı kurumların görüşlerini haklı çıkartmak adına demokrasi tanımını kullanmaları, demokratik olmayan devletlerin kendilerini demokratik olarak tanıtma çabaları ve aslında genel bir kavram olan demokrasinin tek başına kullanılması (Anayasal demokrasi, sosyal demokrasi, liberal demokrasi vb.) gibi sebepler gösterilebilir. Demokrasiye farklı atıflar: * Çoğunluğun yönetimi * Azınlık haklarını güvenceye alan yönetim; * Fakirin yönetimi; * Sosyal eşitsizliği yok etmeye çabalayan yönetim; * Fırsat eşitliği sağlamaya çalışan yönetim; * Kamu hizmetinde bulunmak için halkın desteğine dayanan yönetim.

Demokrasi türleri

* [Atina demokrasisi] * [Çoğulcu demokrasi] * [Çoğunlukçu demokrasi] * [Doğrudan demokrasi] * [Liberal demokrasi] * [Marksist demokrasi] * [Oydaşmacı demokrasi] * [Parlamenter demokrasi] * [Plebisitçi demokrasi] * [Sosyal demokrasi] * [Temsili demokrasi] * [Demarşi]

Demokrasi nedir? Son zamanlarda ‘Demokrasi’ sözcüğü dilimize pelesenk oldu. Her yerde demokrasiden türetilen kelimeler duyuyoruz. Bir satıcı bana arabayı öve öve bitiremiyorsa işkillenirim, kesin bir çapanoğlu var derim. Bir sakızı ne kadar çok çiğnerseniz, tadı o kadar bozulur. Aslında bunları yazdıktan sonra demokrasi hakkında yazı yazmak biraz yanlış geliyor ama yazmak zorundayım. Zira vatandaş demokrasiyi sorgulamak gibi bir düşünceyi bile tahayyül edemiyor. Demokrasinin temel direği özgür iradedir. Mesela birisi başınıza silah dayamış ve tercih yapmanızı istiyorsa adil bir tercih yapacak pek kimse yoktur. Misal, bu durumda verilmiş oylarla seçilmiş bir kişinin diktatör olmadığını söyleyemeyiz. Peki sizin başınıza değil de çocuğunuzun başına silah dayarlarsa o zaman doğru kararı verebilir misiniz? Biraz daha genişletelim. Bir şantaj mektubu gelse ve çocuğunuzun okuldan çıkarken çekilmiş bir fotoğrafının arkasına oy vermeniz gereken kişinin ismi yazılsa kime oy verirsiniz? İnsanlar sadece ölümle mi tehdid edilir? Çocuğunuzun geleceğinin karartılacağı, sürüm sürüm süründürüleceğini bilirseniz ne kadar objektif karar verebilirsiniz? Nereye geleceğimi anlamaya başlıyorsunuz galiba. Şu anda Türkiye’de tam da bu yapılıyor. 3 Kasım seçimlerinden önce bütün gazetelerde “AKP‘ye oy verirseniz gericisiniz, aptalsınız, aklı olan AKP’ye oy vermez, CHP‘ye verir” türünden zorlamalar yapıldı. Şimdi de şayet çocuğunuzu dindar yetiştirirseniz karşılaşacağı sorunlardan küçük bir demet görüyorsunuz diyerek inanç-sosyal yaşam ikileminde bırakılıyor insanlar. Bu ortamda özgür seçim yapılması bekleniyor. “Sen AKP’ye oy verirsen gözümde beş para etmezsin ama istersen yine de ver sen bilirsin” diyerek oy kulübesine gönderilen kişinin özgür iradesine ne kadar saygı duyulmuştur (Hemen not düşeyim. Ben Tayyip’çi değilim. Sadece oylamanın özgür iradeyle yapılması gerektiğini düşünüyorum). Türkiye’de uygulanan budur. Aynı yöntem toplum tarafından tam tersi şekilde de kullanılmaktadır. Türkiye’de demokrasinin olmadığını gizlemek için, içinde demokrasi kelimesi geçen cümleler çok kuruluyor. Sorgulamanın bile suç unsuru olarak görülmesini sağlıyorlar. Ben buradan kendi görüşümü söyleyeyim (Umarım Türkiye Cumhuriyeti mahkemelerinin ‘fikir özgürlüğü’ anlayışı ‘din ve inanç özgürlüğü’ anlayışından farklıdır). Türkiye Devleti oligarşiyle yönetilmektedir. Fakat diyelim ki tam demoktarik bir ülkede yaşıyoruz. En ideal durumda nispi temsil sistemi değil direk temsil sistemi kullanılacaktır (Referandum). Her konunun referandumla çözüldüğü (maliyetini düşünmeyin, ideal durumdan konuşuyoruz) bir yönetimin tam demokrasi olarak tanımlanabileceğinde hem fikiriz herhalde. Birisi de şöyle bir tasarı attı ortaya: “Zenginleri ülkeden sürüp paralarını fakirler arasında eşit pay edelim“. Böyle bir tasarı referandumda %80 oranında kabul görür. Demokrasiye inancımız tam ise bu sonucu da gerçekleştirmemiz gerekir. Bunun kabul edilemeyeceği gerçektir. Demek ki demokrasi, en iyi yönetim şekli değildir. Demokrasiden farklı bir yönetim şekli olmak zorundadır. Bu konuda Aristo‘ya inanıyorum. Ama daha ayrıntıya geçmeden önce (çünkü sonrası halkımıza biraz rahatsız edici gelebilir) konu hakkında biraz düşünülmesi daha iyi olacaktır.