Devletlerin yabancı şahıslara olan ilişkilerini düzenleyen Devletler Hususi Hukuku, Devletler Hukukunun bir kolu değildir. Ayrı bir hukuk dalıdır. Devlet hukuku, devletler topluluğunun bağımsız bütün üyelerini eşit olarak bağlar. Devletler Hukuku bakımından bütün devletler, toprak genişlikleri ve kuvvetleri ne olursa olsun eşittir. Devletler hukuku, milletlerarası kişiler saydığı devletlerle ve onların devletler topluluğu içindeki davranışlarıyla uğraşır. Kuralları gereğinde zorla devletlere uygulatacak bir kuvvet, bir otorite yoktur. Uygulayacak devletlerin iyi niyetlerine bağlıdır. Milletlerarası bir kuruluş olan Birleşmiş Milletlerin kararları dahi devletlerin Devletler Hukuku kurallarına uymasını sağlamakta yeterli olmamaktadır.
Devletler Hukuku'nun tarihçesi
Avrupa ülkelerinde, Devletler Hukuku, günümüzdeki hüviyetini ancak 19. yüzyıl ortalarından itibaren almaya başlamıştır. Halbuki günümüzde yeni yeni söz konusu olan Devletler Hukuku problemlerine zamanımızdan bin sene önce İslam alimleri kaideler koyarak çözümler getirmişlerdir. Devletler Hukukuna ait meseleler, çeşitli fıkıh ve siyer kitaplarında en teferruatlı şekilde ortaya konmuştur. Çeşitli kaynaklardaki bu bilgileri, Büyük İslam alimi Serahsi (miladi 1009-1090) Siyer-i Kebir Şerhi adlı eserinde toplamıştır. Bu eser Devletler Hukuku sahasında ilk yazılı eser olarak kabul edilmektedir. Cafer-i Tayyar’ın Habeşistan’da Necaşi’nin huzurunda söylediği sözler de Devletler Hususi Hukukunun temelini teşkil etmiştir.Devletler Hukuku'nun kaynakları
Devletler hukukunun dört çeşit kaynağı vardır. Bunlar: 1) Devletlerarası antlaşmalar, 2) Teamüller (Milletlerarası davranış şekilleri), 3) Genel hukuk ilkeleri, 4) Milletlerarası mahkemelerin ictihatları. Bir işlemin teamül sayılabilmesi için bütün devletlerin kendilerini ona uymak mecburiyetinde saymaları ve yine bütün devletlerce uzun zamandan beri uygulana gelmesi gerekir. Bunlar; hukuk ilkeleri, devletin devamlılığı, ahde vefa gibi ilkelerdir.Devletler Hukukunun düzenlediği konular şunlardır:
Devletin ülkesi ve yetkileri, milletlerarası ulaştırma, kara ulaştırması, akarsular ulaştırması, deniz ulaştırması (açık deniz, iç sular, kara sular, kıta sahanlığı, boğazlar vb.) hava ulaştırması, milletlerarası uyuşmazlıkların barışçı yollarla çözülmesi (diplomasi, siyasi hakem ve yargı yoluyla çözer), savaş ve tarafsızlık gibi devletlerarası problemlerdir.
Kaynak: Rehber Ansiklopedisi
