Divan-I Kebir

Kısaca: Dîvân-ı Kebîr (Büyük Divan) veya Dîvân-ı Şems-i Tebrizî, Muhammed Celâleddin-i Rûmî'nin söylediği ilahi aşk şiirlerinden oluşan, 44 bin 8 yüz 34 beyitlik (rubai beyitleri ile birlikte yaklaşık 50 bin beyit) nazım bir eserdir. Mevlânâ'nın "Âşıklar Divanım" biçiminde adlandırdığı eser aynı zamanda "Şems Divanı" ya da "Divan-ı Şems-i Tebrizî" olarak anılmaktadır. ...devamı ☟

Divan-ı Kebir
Divan-ı Kebir

Divan-ı Kebir (``Büyük Divan``) Mevlana Celaleddin Rumi`nin söylediği ilahi aşk şiirlerinden oluşan, 44 bin 8 yüz 34 beyitlik (rubai beyitleri ile birlikte yaklaşık 50 bin beyit) nazım bir eserdir. Mevlana`nın ``í‚şıklar Divanım`` biçiminde adlandırdığı eser aynı zamanda ``Şems Divanı``, ``Divan-ı Şems-i Tebrizi`` olarak da anılmaktadır. İslam edebiyatında divanların, şairlerinin isimleri ile anılması geleneğine ters düşen bu son adlandırma; Mevlana`nın gazellerinin sonunda kendi adı yerine (birkaç istisna dışında) her zaman Şems-i Tebrizi adını kullanmasından kaynaklanmaktadır.

Eser Horasan ilinin halk Farsçası ile yazılmıştır. Yek avaz gazellerden oluşur.

Mevlana bu gazellerinde, "Şems (güneş) başta olmak üzere, bağ-bahçe, gül-bülbül, aşık-maşuk, deniz-damla, mey-saki gibi sembollerle ilahi aşkı hep ön planda tutmakta; Mesnevi`sinde olduğu gibi Allah`a kavuşmadan gönlünün huzur bulamayacağını, ilahi aşkı yazmada aciz kalıp kaleminin kırıldığını, bu dünyanın bir balçıktan ibaret olduğunu, çok yemenin menzile ulaşmada engel teşkil ettiğini, aşkın akla olan üstünlük ve yüceliğini, nefsin kötülüğünü, miskin miskin oturan insanların bu tembellikleriyle maksada (ilahi aşk) ulaşamayacaklarını, gecelerin uyumakla değil de aşk ve ibadetle geçirilmesi gerektiğini" vurgulayarak şiirlerini didaktik bir üslupla söylemektedir. Bazı şiirlerinde de gazelin ruhundan farklı olarak sosyal konulara girer; rüşvet yiyen kadıları eleştirir; yalancı şeyhleri, yobaz bilginleri menfaatçi ve aşağılık olarak nitelendirir; pazar yerlerinden, düğün adetlerinden, sokakta oynayan çocuklardan, zulmete direnişten, özgürlükten bahseder.

Divan-ı Kebir`in En Eski Yazma Nüshaları

347 Yaprak, Selçuklu nesih yazısı, hattatı belli değil, 13. yüzyıl sonlarında yazıldığı tahmin ediliyor.
  • Vatikan-Bibliotheca Vaticana, Pers.130
270 Yaprak, Selçuklu nesihi, hattatı belli değil, 13. yüzyıl sonlarına doğru yazıldığı tahmin ediliyor.
  • Dublin-Chester Beatty Library
309 Yaprak, Selçuklu nesihi, hattatı belli değil, 13. yüzyıl sonlarına doğru yazıldığı tahmin ediliyor.
  • İstanbul-Süleymaniye Kütüphanesi Halet Efendi Kitapları, No:694
Afyon-Gedik Ahmet Paşa Kütüphanesi, No:158 277 yaprak, Nesih yazı, Hattat Muhammed, B. Yusuf tarafından 203 H. (miladi takvime göre 1103) yılında yazılmıştır.

Divan-ı Kebir`den Gazel ve Rubai Örnekleri
``BİZE DOĞRU GEL, BİZE!``

``Bir an olsun düşüncelerden vazgeçsen ne olur? Balık gibi bizim denizimize dalsan, orada dalgalar yutsan ne çıkar?``

``Düşüncelerinden uyur, onlardan vazgeçersen Ashab-ı Kehf`ten sayılırsın, düşüncelerden mukaddes, münezzeh bir nur kesilirsin; ne olur bu hale gelsen!``

``Sen bir saman çöpüsün, bizse devlet kehribarıyız; şu samanlıktan sıyrılıp kehribara dönsen ne olur ki.``

``Artık bu sefer toprak olacağım diye yüz kere ahdettin. Bir kerecik de ahdinde dursan ne çıkar.``

``Sen gizli bir incisin amma şu samanlıkta toprak rengini almışsın. A güzel yüzlü, ne olur yüzündeki tozu toprağı bir yıkasan da arınsan!``

``Padişah oğlusun sen, Cebrail`in bile secde ettiği varlıksın sen. Ne çıkar a yoksul, babanın yurdunu bir arasan!``

``Tümden ayrılmış bir parçasın, bedenden ayrılmış bir elsin ancak; bari bundan sonra bizden ayrılmasan ne olur.``

``O vakit başsız kalırsın, malın mülkün gider, hırstan, kibirden ayrılırsın; fakat işte o zaman ululuk aleminde baş gösterir, görünürsün; ne olur bunu yapsan.``

``Hakk`ın zikrinden bir şerbet iç de düşünceden kurtul. Ey ilahi rızaya mazhar olan, savaşa sarılmasan ne olur. Yeter artık, sen bir dağa benzersin; dağda altın madeni ara, bağırmayı bırak. Bağırıp dağı seslendirmesen ne çıkar! (Gölpınarlı, I, 253; Furuzanfer,844)``

``YARATILMIŞTAN GEÇ, YARADANA ULAŞ!``

``í‚şık isen, aşıklarla otur!``

``Gece gündüz demeden kapılarında dur!``

``Bu kapıdan içeri girdiğinde ise,``

``Yaratılmışlardan uzaklaş; yaradanla otur! (No:1198)``

``GÖNÜL O` NU İSTER, HERŞEY BAHANE...``

``Başımı koyduğum her yerde, secde edilen O`dur``

``Dört köşe ve altı bucakta tapılan O`dur.``

``Bağ-bahçe, gül-bülbül, sema, sevgili;``

``Bütün bunlar hep bahane; asıl maksat olan O`dur. (No:206)``

Türkçe`de Divan-ı Kebir

Divan-ı Kebir`in tamamı Abdülbaki Gölpınarlı tarafından yedi cilt halinde Türkçe`ye çevrilmiş ve 1992 ve 2000 yıllarında Kültür Bakanlığı tarafından iki kez yayımlanmıştır. Eser ayrıca Türkiye Cumhuriyeti Kültür ve Turizm Bakanlığı`nın "Türk edebiyatının dışa açılması ve Türk kültürünün dünya çıkarması olarak tanımlanabilecek, Türkçe`nin yazı dili birikimini dünyaya açmayı hedefleyen köklü ve çağdaş bir kültürel tanıtım ``Her Ülkeye bir Türkiye Kitaplığı`` projesi"nde de yer almaktadır.

Kaynaklar



Ek Okumalar

  • Abdülbaki GÖLPINARLI, Divan-ı Kebir, Kültür Bakanlığı, Anadolu Üniversitesi Basımevi, Eskişehir;1992.


Linkler

Bu konuda henüz görüş yok.
Görüş/mesaj gerekli.
Markdown kullanılabilir.

Divan-ı Kebir Resimleri

Dîvân-ı Kebîr
6 yıl önce

"Aşıkların Divanı; Divan-ı Kebir"". 9 Ekim 2007 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Mayıs 2007.  ^ "Konya şehir portali "Divan-ı Kebir'den Seçmeler""...

Büyükdivan, Çorum
6 yıl önce

bağlı bir köydür. Köyün eski adı Divan-ı Kebir'dir.[kaynak belirtilmeli] Çorum merkezine 38 km uzaklıktadır. ^ "Buyuk Divan, Turkey Page". fallingrain.com...

Büyükdivan, Çorum, 1984, 1989, 1994, 1997, 1999, 2000, 2004, 2007, Abdalata, Çorum, Acıpınar, Çorum
Gülbank
2 yıl önce

olmalı, dinleyenler okuma esnasında sessiz kalmalıdır. Mesnevi veya Divan-ı Kebir gibi kitaplarından alıntı yaparak başlayabilirler. Yüksek lisans tezi...

Gülbank, Edebiyat, Taslak
Kıt'a
6 yıl önce

Genelde 2-12 beyitten oluşur. Beyit sayısı ikiden fazla olan kıt’alara kıt’a-ı kebir(büyük kıt’a) denir. Matla beyti olmayan bir nazım şeklidir. Kafiye düzeni...

Yunus emre
2 yıl önce

getirdiği söz ve terkiblere pek sık rastlanır. Mevlana’nın tesiriyle Divan-ı Kebir’den ve İran’ın en büyük şairi Sadi’den tercüme yapacak kadar Farsça bilmekteydi...

Halk şiiri, Şair, Ozan, İnsan, Allah, Anadolu, Anadolu Selçuklu Devleti, Azerbaycan
Arabi Paşa
2 yıl önce

çıkan İngiliz askerleri tarafından Et-Tellü'l-Kebir'de bozguna uğratıldı (13 Eylül 1882). Tutuklanarak Divan-ı Harpte yargılandı ve ölüm cezasına mahkûm edildi...

Bayat Boyu
2 yıl önce

Alilü-i diğer Cemaati, Dermi oğulları Cemaati, Diklen Cemaati, Divan Tiri Cemaati, Divan-ı Yabanlu Cemaati, Doğanlı Bayadı Cemaati, Doğanlı Cemaati, Doğanlı...

Bayat boyu, Afyonkarahisar (il), Bayat, Afyonkarahisar, Bayat, Çorum, Bozoklar, Oğuz Kağan, Oğuz Kağan Destanı, Oğuz Türkleri, Çorum (il), Gün Han
Abdülhakîm Arvâsî
2 yıl önce

kararıyla uzatıldı. 1931'de Menemen hadisesi sebebiyle Menemen'e götürülüp divan-ı harbe çıkarıldı. Beraat etti ise de, emekliye sevkolundu. Câmi derslerini...

Abdülhakîm Arvâsî, 1865, 1919, 1943, 5 Ağustos, Bağlum, Başkale, Hüseyin Hilmi Işık, Kurtuluş Savaşı, Osmanlı İmparatorluğu, Seyyid