Diyarbakır Nüfus ve Sosyal Hayat
Kısaca: Nüfûsu: 1990 sayımına göre toplam nüfûsu 1.094.996 olup, 600. ...devamı ☟
Örf ve adetleri: Diyarbakır’da Türk-İslam kültürü hakimdir. Diyarbakır, hazret-i Ömer devrinde 639’da, İslam orduları tarafından fethedildikten bu yana Müslümanların ve 1042’den bu yana da Müslüman-Türklerin idaresinde kaldığı için, Türk-İslam kültürü ile yoğrulmuştur. 639 öncesi kültürler unutulmuştur. 1085’te Selçuk, 1097’de İnaloğulları, Nisanoğulları, Artukoğulları, Akkoyunlu ve bilhassa Osmanlılar bu bölgenin Türkleştirilmesinde mühim rol oynamıştır. İnaloğulları zamanında Diyarbakır kütüphanesinde 1.040.000 kitap bulunuyordu. Artukoğulları ve Osmanlılar devrinde burada kültür ve mimari zenginlik doruk noktasına ulaşmıştır.
Kıyafet: Elbiseler çok renklidir. Atlas, canfes ve diba gibi kumaşlardan yapılır. Entari üstüne işlemeli hırka giyilir. Başlıklarda kullanılan gümüş tepelikler köyden köye değişir. Erkekler entari, şalvar, kuşak, şal, işlik ve yelek giyerler. Başa külah giyilir veya puşu sarılır.
Mahalli yemekler: Meftune, çiğ köfte, duvaklı pilav, lebeni ve nariye tatlısıdır. Yemekler bol etli, çok yağlı, baharatlı ve acı olur. Diyarbakır’ın masal ve efsaneleri, manileri, halk edebiyatı, ağıtları, türkü ve uzun havaları ve halk oyunları çok zengindir. Ünlü halk şairleri yetişmiştir. Meşhur oyunları: Keşev, delile, halay, harrani, meyremo, poppori, tehayat, dunik, çaçan ve çapiktir.
Diyarbakır, Güneydoğu Anadolu bölgesinin sağlık merkezidir. Tıp Fakültesi, 50 sağlık ocağı ve 200 sağlık evi yanında, Devlet Hastanesi, Doğum Hastanesi, Göğüs Hastalıkları Hastanesi, Tıp Fakültesi Araştırma Hastanesi, SSK Hastanesi ve ilçe hastaneleri ile sağlık hizmeti yürütülmektedir.
Eğitim: Asırlardır Güneydoğu Anadolu’nun bir kültür merkezi olmasına rağmen, okur-yazar niseti en düşük illerden biridir. Okur-yazar nisbeti % 60’ı biraz geçmiştir. İl dahilinde 58 anaokulu, 1112 ilkokul, 94 ortaokul, 42 lise, mesleki ve teknik okul bulunmaktadır. Diyarbakır’da Dicle Üniversitesine bağlı Tıp, Diş Hekimliği, Ziraat, Hukuk ve Fen fakülteleri mevcuttur. Eğitim Fakültesi, Meslek Yüksek Okulu ve Yabancı Diller Yüksek Okulu da Dicle Üniversitesine bağlanmıştır.
Yetişen meşhurlar: On dördüncü asır divan şairlerinden Nesimi (İmamüddin), Seyfeddin Âmidi (Şafii fıkıh ve kelam alimi), Alaeddin Haskefi (Hanefi fıkıh alimi), İbrahim-i Gülşeni (mütasavvıf), Ziya Gökalp, Süleyman Nasyonel Sosyalistf Diyarbakır’da yaşamıştır. Abbasiler devrinde Halife Me’mun zamanında Musa bin Muhammed’in oğulları Şakir ve Ahmed tarafından bir meridyenin uzunluğu ilk defa Sincar sahasında ölçülmüş ve bugünkü değerde bulunmuştur.
Bu konuda henüz görüş yok.
