Türkçe Bilgi: Dursun Fakih

Dursun Fakih Karaman Türkmenlerinden'dir. Şeyh Edebali tarafından Söğüt'e çağrılmıştır. Burada Edebali'nin kızı ile evlenmiş ve Osman Bey'le bacanak olmuştur. Osman Bey'le bütün savaşlara katılmış ve dini temsilci olmuştur. Kayınpederinin ölümünden sonra, O'nun yerine geçmiş ve Osmanlıların bütün adalet işlerini eline alarak, ilk Osmanlı kadısı olmuştur. Mesnevi'si ve Gazarat-ı Resulullah (S.A.V.) adlı eserleri vardır. Bir şehname havasını andıran manzum eserlerini hep Türkçe yazmıştır.

Dursun Fakih Osmanlı Devletinin kuruluş döneminde yetişen ve Osman Gazi adına ilk hutbeyi okuyan büyük alim. Osmanlı Devletinin ilk kadısı ve ilk müftisidir. Osmanlı Devletinin kurucusu Osman Beyin bacanağıdır. Aslen Karamanlıdır. Doğum ve vefat tarihleri bilinmemektedir. Ancak 14. yüzyılın ilk yarısında vefat ettiği bilinmektedir.

Çeşitli ilimleri hocası Şeyh Edebali’den tahsil etti. Tefsir, hadis ve fıkıh bilgilerinde büyük alim oldu. Şeyh Edebali’nin sohbetlerine devam edip, tasavvufta yüksek derecelere kavuştu. Şeyh Edebali’nin kızıyla evlenip damadı oldu. Osman Bey zamanında gaza ve fetihlere katıldı. Gazilere imamlık yapıp, nasihatlerde bulundu. Karacahisar’ın fethinden sonra, ilk Cuma namazını kıldırdı ve Osman Gazi adına ilk hutbeyi okudu.

Anadolu Selçuklu sultanının İlhanlı Gazan Han tarafından İran’a götürülmesi üzerine Selçuklu Devleti parçalandı. Ortaya çıkan her bey, yer ve sancak aramaya başladı. Bu haber Osman Beye ulaşınca, o sırada mecliste bulunan Dursun Fakih Osman Beye şu teklifi yaptı: “Beyim! Cenab-ı Hak size, sığınacak yer arayan Müslümanları bir araya toplayıp idare etmek basiretini ve gücünü ihsan etmiştir. Allahü tealanın inayeti, dua ordusunun himmet ve bereketi, gaza ordusunun kuvvet ve kudretleriyle çevrenizdeki tekfurları dize getirip, bir çoklarının topraklarını mülkünüze dahil ettiniz. Şimdi sıra Anadolu topraklarını ehil olmayanların elinden kurtarıp, ahalisini huzura kavuşturmaya gelmiştir. Müsaade buyurun da, adınıza hutbe okuyup, sizi sultan ilan edelim.”

Osman Gazi düşünüp, istişare etti. Dursun Fakih’e hak verdi. O gün Dursun Fakih, Osman Gazi adına hutbe okuyup beyinin sultanlığını ilan etti. Böylece büyük Osmanlı Devletinin kuruluşunda temele ilk harcı koydu. İlk bayram namazını da Eskişehir’de kıldırdı.

Dursun Fakih, hocası Edebali’nin vefatından sonra, onun dergahında ders okuttu. Sorulan suallere cevap verdi. Mühim devlet işlerinde onunla istişare edildi.

Dursun Fakih, Osman Beyin oğlu Orhan Beyin de en yakın müşaviri (danışmanı) olarak vazife yaptı. İznik, Orhan Gazi tarafından alındıktan sonra Bilecik Kadısı Çandarlı Kara Halil, İznik kadılığına geçince, Dursun Fakih de Bilecik kadısı olarak vazifelendirildi. Ömrünün sonuna kadar din ve devlet işlerinde büyük gayret gösteren Dursun Fakih, 14. yüzyılın ilk yarısında Bilecik’te vefat etti. Kabri bugün Bilecik’te bulunan Şeyh Edebali türbesi içindedir. Sağ başta Şeyh Edebali’nin, onun yanında Dursun Fakih’in kabri vardır. Ayrıca Söğüt’ün Küre köyü civarındaki bir tepe üzerinde ziyaret edilen makam türbe de mevcuttur.

Dursun Fakih, ilim ve fazilet sahibi, zühd ve takvada, güzel ahlakta, Allahü tealanın emirlerine uyup, yasaklarından kaçınmada çok ileriydi. O, her an devlet büyüklerine rehberlik etmiş, devletin devamlı ilerlemesinde, 600 yıllık Osmanlı Devletinin temellerinin sağlam olarak atılmasında büyük katkısı olmuştur.

Kaynak: Rehber Ansiklopedisi

Dursun Fakih

Dursun Fakih Resimleri

Dursun (anlam ayrımı)

Fıkıh

Kadı

Şeyh Edebali

Hatice Şahin

Saray Camii

Zahirilik

Beçin Kalesi