Ebü'l-Leys-I Semerkandi
Kısaca: Ebü’l-Leys-i Semerkandi İslam alimlerinin en büyüklerinden. İsmi, Nasr bin Muhammed bin Ahmed bin Muhammed’dir. Künyesi Ebü’l-Leys olup, Semerkandi nisbesiyle şöhret bulmuştur. İmam-ül-Hüda ve Fakih lakaplarıyla da anılır. Doğum tarihi kesin olarak bilinmemektedir. 983 (H.373) senesinde vefat etti. Semerkand’da doğan Ebü’l-Leys-i Semerkandi, küçük yaşta ilim tahsiline başladı. Zamanının alimlerinden din ve fen ilimlerini tahsil etti. Öğrenim silsilesi İmam-ı Ebu Yusuf’a ulaşan Ebu Cafe ...devamı ☟
Semerkand’da doğan Ebü’l-Leys-i Semerkandi, küçük yaşta ilim tahsiline başladı. Zamanının alimlerinden din ve fen ilimlerini tahsil etti. Öğrenim silsilesi İmam-ı Ebu Yusuf’a ulaşan Ebu Cafer Hinduvani’den ilim öğrendi. Hanefi fıkhında yüksek dereceye ulaşıp, Fakih lakabını aldı. Tefsir, hadis, kelam, tasavvuf ve ahlak ilimlerinde de geniş ilim sahibi olup, İmam-ül-Hüda lakabı verildi.Hanefi mezhebinin en büyük alimlerinden olup, çeşitli ilimlere dair pekçok kıymetli eser yazdı.
Eserleri: Haram ve şüphelilerden sakınmakta ve dünyaya kıymet vermemekte çok yüksek derece sahibi olan Ebü’l-Leys-i Semerkandi, birçok talebe yetiştirip, kıymetli eserler yazdı. Yazdığı eserlerin en Ünlüları vaaz ve nasihat kitapları özelliğinde olan Tenbih-ul-Gafilin ve Bostan-ül-arifin’dir. Tamamı İslam ahlakını anlatan bu eserler, ayet-i kerimeler ve hadis-i şeriflerle beraber, nasihat ve hikmetli sözler ihtiva ederler. Birçok tercümeleri yapılmıştır.
Ebü’l-Leys-i Semerkandi’nin diğer eserleri ise şunlardır:
1) Tefsir-ül-Kur’an: Dört cilt halinde yazılan bu tefsir kitabının pekçok yazma nüshası vardır. Ayrıca 1892 (H.1310) yılında Kahire’de basılmıştır. 2) Hizanet-ül-Fıkh: Hanefi mezhebinin fıkıh hükümlerine yer verir. 3) Uyun-ül-Mesail fil-Füru’: Fıkıh ilmine dair bir kitaptır. Bu eserin şerhleri mevcuttur. 4) Esrar-ül-Vahy: Miracla ilgili bir eserdir. 5)Kurret-ül-Uyun ve Müferrihü-Kalb-il-Mahzun: Büyük günahlardan bahs eder. 6) Şerh-i Fıkh-ul-Ekber:İmam-ı A’zam Ebu Hanife’nin Fıkh’ul-Ekber adlı eserinin şerhidir. 7) Tuhfet-ül-Enam fi Menakıb-il-Eimmet-il-Erbe’a el-A’lam: Ehl-i sünnetin dört mezheb imamının hayatı bu eserde anlatılmıştır. 8) Dekaik-ul-Ahbar fi Zikr-il-Cennet’i ven-Nar: Cennet nimetlerini ve Cehennem azabını anlatan bir eserdir. 9) El-Fetava, 10) Muhtelif-ür-Rivaye, 11) En-Nevazil fil-Füru’, 12) El-Mukaddime fi’s-Salat, 13) Beyanu Akidet-il-Usul: Temel iman bilgilerini anlatır. Bunlardan başka; Te’sis-ül-Fıkh, Şerhu’l-İslam, El-Mearif fi Şerh-is-Sehaif, Te’sis-ün-Nazar, Risalet-ün-Mearife vel-iman, Risale fil-Hikem, Kut’un-Nefs fi Ma’rifet-il-Erkan-il-Hams, El-Letaif-ül-Müstehrece min Sahih-il-Buhari, Risale fil-Fıkh Ebü’l-Leys-i Semerkandi’nin (rahmetullahi aleyh) çeşitli ilimlere dair yazdığı eserlerdir.
Güzel ahlak sahibi olup, İslam dininin yüceliğini ve ebedi saadete ermenin yollarını, hayatı boyunca insanlara anlatmaya çalışan Ebü’l-Leys-i Semerkandi buyurdu ki: “Kabir azabından kurtulmak isteyen şu dört şeye sarılmalı ve şu dört şeyden de kaçınmalıdır. Sarılması gereken dört şey şunlardır: 1) Namazları doğru kılmalı, 2) Zekatı vermeli, 3) Kur’an-ı kerim okumalı, 4) Allahü tealayı unutmayıp, çok anmalı ve zikretmelidir.
Kaçınılması icab eden dört şey şunlardır: 1) Yalan söylememeli, 2) Hiyanet etmemeli, 3) Koğuculuk (söz taşıma) yapmamalı, 4) Üzerine idrar sıçratmamalıdır. Resulullah sallallahü aleyhi ve sellem buyurdu ki: ‘’İdrardan sakınınız. Zira kabir azabının çoğu ondandır.’’
Kaynak: Rehber Ansiklopedisi
Bu konuda henüz görüş yok.
