Eyüp Oyuncakçılığı

Kısaca: Eyüp Oyuncakçılığı Eyüp semtinde gelişen ve 1950`lere kadar süren, atık malzemelerden oyuncak üretimi geleneği. ...devamı ☟

Eyüp Oyuncakçılığı Eyüp semtinde gelişen ve 1950`lere kadar süren, atık malzemelerden oyuncak üretimi geleneği.

İstanbul`un dinsel amaçlı bir ziyaret mekanı olan Eyüp, özellikle sünnet merasimi nedeniyle ziyaret edildiğinden, çocuk müşterilere ulaşma imkanı sayesinde 17.yy`dan itibaren oyuncak üretiminin merkezi haline gelmiştir. Eyüp Sultan Türbesi`ne giderken İskele Caddesi üzerinde bulunan Oyuncakçı Çıkmazı denilen sokakta karşılıklı iki sıralı dükkanlarda yüzyıllarca oyuncak üretilmiş ve satılmıştır. Evliya Çelebi`nin Seyahatnamesi`ne göre 1635`te Eyüp Oyuncakçılar Çarşısı`ndaki 100 dükkanda 105 oyuncakçı çalışmaktaydı. Kimi kaynaklarda ise Eyüp`te oyuncakçılığın ilk defa 18. yüzyılda Dökümcü Hasan Usta tarafından başlatıldığı yazılıdır.

Eyüp oyuncaklarının temel malzemelerini Tahtakale`nin tahta atıkları, sobacıların atık tenekeleri, Sütlüce Mezbahası`ndan atılan deri ve bağırsak fazlası, Kağıthane ve Alibeyköy derelerinin biriktirdiği kil``in kullanılması oluşturmaktaydı. Bezeme olarak toprak boya ile ve sarı yaldızla, çocuklara hitap edecek dikkat çekici renkler (kırmızı, mavi, yeşil, beyaz) kullanılır, stilize, fazla karmaşık olmayan, yumuşak dalgalı şeritler, benek bezemeler, ışınsal ve basit çizgilerle yüzeylerin hareketlenmesi sağlanırdı. Eyüp oyuncakçıları, ahşap topaçlar, kaynana zırıltıları, kursak düdükleri, darbuka ve davullar, fırıldaklar, hacıyatmazlar, ahşap araba ve sandallar, beşikler, tahta kılıçlar, tefler gibi oyuncaklar üretirdi.

Eyüp oyuncakçılığı, 19.yy`da Pera`da açılan mağazalardaki oyuncaklarla rekabet edememiş, bu dönemde oyuncakçıların sayısı 30`a kadar düşmüştür. 1957`de Eyüp Bulvarı`nın açılmasıyla Oyuncakçılar Çarşısı ortadan kalkmış ve Eyüp Oyuncakçılığı yokolmuştur. Kalan 26 parça Eyüp oyuncağı, İstanbul Büyükşehir Belediyesi koleksiyonundadır, günümüzde sergilenmemektedir.

Günümüzde Fener-Balat`taki ev kadınlarına oyuncak yapımını öğreterek Eyüp Oyuncakçılığını canlandırma girişimleri vardır.

Kaynaklar

Vikipedi

Bu konuda henüz görüş yok.
Görüş/mesaj gerekli.
Markdown kullanılabilir.