Yukarıdan aşağı ya da aşağıdan yukarı olan aşamalı değişime dikkat edelim. Her bir grafiğin aşağısında gösterilen işlem hacminin de kendi fincanını oluşturma eğiliminde olduğuna da dikkat edelim. Tepelerde ya da tabanlarda piyasa, aşamalı dönüşümü yaparken işlem hacmi de azalmaya başlar ve daha sonra, yeni yön ortaya çıkmaya başlayınca işlem hacmi aşamalı olarak artar.
Şekil 5.8a Tepede ortaya çıkmış olan bir "fincan" örneği görülüyor. Yukarı-trend yukarıya doğru olan momentumunu yavaş yavaş kaybetmeye başlar ve aşağı doğru bir hareket ortaya çıkartır. İşlem hacminin de kendi fincanını oluşturduğuna dikkat edelim. Bazen, tabanın orta noktasından hemen sonra (bkz. Şekil 5.8b) çok yüksek bir işlem hacmi ile fiyatlardaki ani bir artış ortaya çıkar. Fiyatlar daha sonra formasyon yönündeki hareketlerine devam ederler. Bazen tabanın sonlarına doğru bir platform ortaya çıkar, bunun arkasından yeni bir yukarı-trend var olur.
Tabanda oluşan bir fincanda, orta noktanın hemen ötesinde işlem hacmindeki ani artışa, fiyatlar yukarı doğru hareket ettikçe işlem hacmindeki aşamalı artışa, platformun oluşması sırasında işlem hacmindeki artışa ve onu takip eden yukarı doğru kopuştaki yüksek işlem hacmine dikkat edelim.
Şekil 5.8b Bir taban fincanı örneği görülüyor. Burada yine işlem hacminde de ortaya çıkan fincana dikkat edelim. Tabanın orta noktasının hemen ilerisinde bazen işlem hacminde bir patlama görülür. Taban fincanlarına tepe fincanlarından daha çok rastlanır. Formasyonun sağına doğru çoğunlukla bir platform ortaya çıkar. Taban, ya A noktasındaki tepenin kırılmasıyla ya da B noktasındaki platformdan yukarıya doğru bir kopuşla tamamlanmış olur.
Bir fincanın ne zaman tamamlandığını söyleyebilmek çok zordur. Eğer A noktasında bir yukarı hareket oluşursa o zaman bir yukarı hareketin sürmesi bir boğa sinyali olarak değerlendirilebilir. İkinci bir ihtimal olarak platformdan yukarı doğru kopuş, tabanın tamamlanışının sinyali olarak kullanılabilir.
Bir taban fincan modeli için kesin bir ölçüm kuralı yoktur. Ancak teknik analizci, yeni trendin gücünü ölçmede kendisine yardımcı olacak teknik araçlara sahiptir. Örneğin, önceki trendin boyutu önemlidir ve bu boyut analizciye, geriye alınacak olan fiyat hareketinin ne ölçüde olacağı konusunda bazı fikirler verir.
Fincan modelinin oluşması sırasında geçen süre de önemlidir. Modelin oluşma süresi ne kadar uzun olursa, daha sonraki bir hareket potansiyeli de o kadar büyük olur. Birkaçını söylemek gerekirse teknik analizci, daha önceki destek ve direnç seviyeleri, yüzde geri almalar, fiyat boşlukları, uzun dönemli trend çizgileri gibi hesaba katması gereken diğer araçlara da sahiptir.
Daha önce değindiğimiz gibi, fincan modeline çok sıkça rastlanmaz. Burada tabanda oluşan fincan modeli üzerinde daha çok durulmasının nedeni, fincan modelinin genellikle piyasanın tabanlarında oluşmasıdır.
Kaynak: Rehber Ansiklopedisi