Galata

Kısaca: İdari olarak Beyoğlu'nun bir parçası olan Galata, Tophane, Azapkapı va Galata Kuleleri arasında kalan yerleşim yerinin adıdır Galata. Osmanlı, Haliç'e "Haliç-i Dersaadet", Boğaz'a "Haliç-i Bahri Siyah" (Karadeniz Boğazı) derdi. Galata Haliç'le Boğaz'ın kesiştiği noktadır. ...devamı ☟

Galata
Galata

Galata Haritası

İdari olarak Beyoğlu'nun bir parçası olan Galata, Tophane, Azapkapı va Galata Kuleleri arasında kalan yerleşim yerinin adıdır Galata. Osmanlı, Haliç'e "Haliç-i Dersaadet", Boğaz'a "Haliç-i Bahri Siyah" (Karadeniz Boğazı) derdi. Galata Haliç'le Boğaz'ın kesiştiği noktadır.

Antik çağdaki adı Sykai ya da Sykaena (incirlik) olan galata, kimi kaynaklarda Sykudis olarak geçer. Bu dönemde Galata'nın surlarla çevrili küçük bir kasaba olduğu, bir kilisesi, bir hamammı, bir tiyatrosu, beş değirmeni, 400 hanesi, 40 şehir muhafızı bulunduğu yazılır.

"Gala" sözcüğü Rumca "süt" anlamına gelir; Galata'nın adının semtteki süt hanelere gönderme yaparak türetildiği söylenirse de bu görüşü destekleyen tarihsel destekler bulunamıştır.

Galata'nın İtalyanca "denize inen yol" anlamına gelen galata kelimesinden de türemiş olması muhtemeldir. Ortodokslar'ın, Katolikler'i Galus olarak adlandırması, Galata'nın bir katolik kasabası olması ve Anadolu'da Katoliklerin yaşadığı yerlere Galatea denilmesi, semtin adının kökenine ilişkin diğer bir görüştür.

I.Jüstinianus, I. Constantinus'un IV.yüzyılda yaptırdığı Galata surlarını tamir ettirmiş, semt bu nedenle kısa süre için Justiniana ya da Justiniapolis olarak anılmıştır.

Galata'nın parlak dönemi 12. yüzyılda buraya bazı ayrıcalıklarla yerleşen Cenovalılar ile başlar. Bölge bir ara Venediklilerin eline geçer. 13.yüzyıldan sonra bölge Cenovalıların egemenliğinde bir Latin Kolonisidir.

Galata çeşitli mezheplere, tekkelere, dinsel ayrımlara bağlı Müslüman, Rum Ortodoks, Ermeni (Gregoryen, Katolik, Protestan), Süryani, Keldani, Yuahudi (Romanyot, Karay,Seferad,Aşkenaz), Arap, Çingene, Sırp, Arnavut, Ulah, Cenopvalı, Venedikli, Fransız, Levanten topluluklarıoyla zengin bir dinler, diller mozaiği oluşturur. 19. yüzyılda nüfus artınca yerleşim yukarı doğru kayar, konsolusluklar orada kurulşur, zaman içinde bu günkü Beyoğlu kurulur. Galata'yı çevreleyen ve Galata Kulesi'nde uç noktaya ulaşan surlar Osmanlılarla birlikte yıkılır ve zaman içinde geriye çok az bir kalıntı kalır.

Gemicilerin semti olması nedeniyle aynı zamanda bir eğlence merkezi haline gelen Galata sık yangınlarıyla sürekli yenilenir. Yabancı devlet temsilcilerinin, reformcu sultanların Beyoğlu'na ağırlık vermesiyle büyük kamu binalarına sahip olamaz. Yine de Galata her köşesinde tarihsel bir gizemi barındırmaya devam eder.

Tarih boyunca Haliç'in iki yakasını Galata köprüleri birleştirmiştir.Bizans tarihçileri, Haliç üzerindeki ilk köprünün I.Jüstinianus (6.yüzyıl) devrinde yapıldığını, adının Aghios Khalinikos Köprüsü olduğunu yazarlar. Yeri tam olarak bilinmemekle birlikte, 12 kemerden oluşan bu taş köprünün Eyüp-Sütlüce arasında olması ihtimali yüksektir.Fatih Sultan Mehmet de İstanbul kuşatması sırasında Haliç'e bir köprü yaptırmıştır. Demir halkalar la birbirine bağlanmış ve üzerine kalın kalaslar çakılmış dev fıçılardan oluşan bu köprü Ayvansaray- Kasımpaşa arasındaymış.Nişancı Mehmet Paşa bu köprünün fıçılardan değil, yan yana demirlenmiş ve kirişlerle birbirine bağlanmış gemilerden oluştuğunu söyler.

Galata Köprüsü için ilk girişim II.Beyazıt Dönemi'nde yapıldı; Leonardo da Vinci, Padişahla temasa geçerek bir Haliç Köprüsü tasarımı sundu. Gerçekleştirilmesi teknik olarak imkansız görülen bu tasarımın üzerinden 350 yıl geçtikten sonra ilk Galata Köprüsü 1845 yılında, Sultan Abdülmecid zamanında Bezm-i Alem Valide Sultan tarafından yaptırıldı.Köprüye Cisr-i Cedid, Valide Köprüsü, Yeni Köprü, Büyük Köprü, Yeni Cami Köprüsü, Güvercinli Köprü adları takılmıştı; günümüzde yalnızca Galata Köprüsü olarak bilinmektedir.

1863, 1875 ve 1912 yıllarında yenilenen Galata Köprüsü 27 Nisan 1912'de açılan son köprü, 16 Mayıs 1992'de yandı. Yanan köprü onarıldıktan sonra Balat- Hasköy arasına yerleştirildi ve Karaköy- Eminönü arasındaki eski köprü yerine modern ! bir köprü yapıldı.

Kaynak

Jack Delon, Boğaziçi Gezi Rehberi, İstanbul 2000, s.10-14

İlgili başlıklar

Galata Kulesi

Doğan Hasol - 3 yıl önce
Cenova'da da liman bölgesinin adı Galata olarak anılıyor.

Görüş/mesaj gerekli.
Markdown kullanılabilir.

Galata Resimleri

Galata SK
6 yıl önce

Ankara. 17 Kasım 1976. s. 11.  TFF.org'da Galata SK profili Amatorfutbol.org'da Galata SK profili Galata Spor Kulübü Sitesi https://web.archive...

Galata Köprüsü
2 yıl önce

simgelerinden birisi olmuştur. Şehrin sembolü olan Galata Köprüsü 1992'de yanmış ve adı "Tarihi Galata Köprüsü" olmuştur. Tarih boyunca Haliç'in iki yakasını...

Galata Köprüsü, Abdülmecid, Balat, Bezmialem Sultan, Eminönü, Fatih Sultan Mehmet, Haliç, Hasköy, II. Abdülhamit, Karaköy, Kasımpaşa
Galata Kulesi
2 yıl önce

Galata Kulesi, Türkiye'nin İstanbul şehrinin Beyoğlu ilçesinde bulunan bir kuledir. Adını, bulunduğu Galata semtinden alır. Galata Surları dahilinde bir...

Galata Kulesi, 13. yüzyıl, 1348, 1453, 1579, 1612, 1640, 1717, 1876, Avrupa, Avusturya
Galata Rıhtımı
2 yıl önce

Medyayı oynat Galata Rıhtımı İstanbul'un ve Türkiye'nin ilk modern rıhtımıdır. Karaköy sahilinde, Galata Köprüsü'nden Fındıklı'ya doğru uzanmaktadır. İnşasına...

Galata Rıhtımı, 1892, 1895, Fındıklı, Galata, Galata Köprüsü, Karaköy, Modern, Nisan, Türkiye, İstanbul
Galata Mevlevihanesi
2 yıl önce

Galata Mevlevihanesi veya diğer adıyla Kulekapı Mevlevihanesi, Türkiye'nin İstanbul ilinin Beyoğlu ilçesinde bulunan eski bir mevlevihane. Günümüzde Galata...

Galata Yolcu Salonu
2 yıl önce

Medyayı oynat Galata Yolcu Salonu veya Karaköy Yolcu Salonu, 1937 yılında, İstanbul'un Galata Rıhtımı’nda inşa edilmiştir. İstanbul'un ve Türkiye'nin...

Galata Yolcu Salonu, 1937, Cumhuriyet, Deniz, Galata Rıhtımı, Karaköy Yolcu Salonu, Modern, Proje, Rebii Gorbon, Türkiye, İstanbul
Galata Bankerleri
2 yıl önce

Galata bankerleri İstanbul'un Galata semtinde bulunan Komisyon Hanı ve Havyar Hanı adı verilen iki ayrı handa faiz karşılığında para veren azınlıkların...

Galatasaray Lisesi
2 yıl önce

dereceli eğitimlerini layıkıyla sağlamak amacıyla, II. Bayezid, 1481 yılında Galata Sarayı Hümayûn Mektebi adında bir okul kurarak Osmanlı saray eğitiminin...

Galatasaray Lisesi, Çetin Altan, Yalçın Tura, Nihat Erim, Haldun Taner, Abdülhak, Boğaz, Kemal Tahir, Esat Mahmut Karakurt, Mehmet Ali Aybar, Candan Erçetin, Turgay Şeren, Lise, Kolej, Üniversite, MEB