Türkçe Bilgi logo TürkçeBilgi

Glisemik Indeks

Kısaca: Glisemik indeks (Gİ)karbonhidratların kandaki glükoz düzeylerine olan etkisini ölçme sistemidir. Kavram Toronto Üniversitesinde Dr. David J. Jenkins ve meslektaşlarının çalışmaları sonucu ortaya atılmıştır. ...devamı ☟

Glisemik indeks
Glisemik Indeks

Glisemik indeks (Gİ)karbonhidratların kandaki glükoz düzeylerine olan etkisini ölçme sistemidir. Kavram Toronto Üniversitesinde Dr. David J. Jenkins ve meslektaşlarının çalışmaları sonucu ortaya atılmıştır. Karbon, oksijen ve hidrojen moleküllerinden oluşan ve başta merkezi sinir sistemi olmak üzere insan bedenine enerji sağlayan karbonhidratlar beyaz şeker örneğinde olduğu gibi basit, patates örneğinde olduğu gibi kompleks karbonhidratlar olarak ikiye ayrılırlar. Çeşitli besinlerdeki karbonhidrat yapıları kan şekerini farklı derecelerde yükseltmektedir. Glisemik indeksi düşük besinler bireylerin daha uzun süre tok kalmalarını sağlarken bu oranın yüksek olduğu besinler kandaki insülin miktarını hızla yükseltmekte ve sonucunda da hızla düşmesine neden olmakta ve vücut beslenmesine karşın hızla acıkmaktadır. Bu, bir yandan ani yükselen kan şekerinin vücutta depolanmasının beraberinde getirdiği yağlanma yani kilo almaya bir yandan da glikoz aşırı ve dengesiz salındığı için pankreas insülin miktarını ayarlamak için aşırı insülin üretmesine ve sonuçta kan şekerindeki bu ani değişiklikler yıllar içinde genetik yatkınlığı olan kişilerde diyabetin ortaya çıkmasına, hipertansiyona, damar sertliğine yol açmaktadır.

Besinlerin Glisemik İndeks Tablosu

Gİ değerleri besinin miktarıyla orantılı olarak değişmekle birlikte genel olarak aşağıdaki değerlere sahiptirler:

Sınıflandırma Gİ düzeyi Örnekler
Düşük Gİ 55 veya daha az barbunya, nohut, kuru fasülye, mercimek, fındık, elma, portakal (çoğu meyve ve sebze), makarna, kepekli (siyah) ekmek
Vasat Gİ 56 - 69 esmer pirinç, şeker kamışı, çavdar ekmeği, muz (ham), dondurma, fırında patates
Yüksek Gİ 70 veya daha yüksek patates, beyaz ekmek, beyaz pirinç, beyaz şeker, işlenmiş meyve suları, muz(olgun), karpuz, krakerler, mısır cipsi, mısır gevreği
Düşük Gİ değerli besinler glükozun daha yavaş ve düzenli salınımı sağlayacak, yüksek Gİ`ye sahip besinler kandaki glükoz düzeylerini hızla yükseltecektir.

Ancak glisemik indeks tabloları mutlak olarak görülmemesi gerektiği ifade edilmekte ve şu gerekçelerle eleştirilmektedirler:

  • Gİ insülin yanıtı gibi glisemik yanıtları göz önüne almamaktadır.
  • Besinlerin Gİ değerleri onların olgunluklarına, saklanma sürelerine, nasıl pişirildiklerine, farklı türlerine, nasıl işlemden geçirildiğine bağlı olarak değişmektedir.
  • Besinlerin Gİ değerleri kandaki glikoz düzeylerine, insülin dayanıklılığına ve diğer faktörlere bağlı olarak kişiden kişiye hatta aynı kişi için günden güne değişebilmektedir.
  • Karışık öğünlerdeki Gİ değerlerini tespit etmek güçtür. Örneğin yağ ve proteinler öğünün midede daha uzun kalmasını sağlayarak besinin Gİ değerlerini düşürebilmektedir.
  • Gİ değerleri yalnızca 50 gramlık porsiyonlar için hesaplanmıştır.


Kaynak



Linkler



Kaynaklar

Vikipedi

İlgili konular

barbunya beslenme damar sertliği diyabet dondurma ekmek elma enerji fındık genetik

Bu konuda henüz görüş yok.
Görüş/mesaj gerekli.
Markdown kullanılabilir.

Glisemik indeks Resimleri