Türkçe Bilgi: göz küresi

Yuvarlak bir organ olmakla beraber yukarıdan aşağıya hafif basık olduğundan önden arkaya büyük ekseni 25 milimetre, yüksekliği 23 milimetredir. Büyük eksenin ön ve arka kutuplarına ön ve arka �kutup� denir.

Göz küresi onu çevreleyen üç tabaka ile bunların ortasında ışığı kıran saydam ortamlardan meydana gelmiştir.

Göz tabakaları, dıştan içe doğru üç tabakadır : a- Bağdokusu tabakası �Sert tabaka� (Sclera), b - Damar tabakası, c - Ağ tabakası �Sinir tabakası� Retina.

Bağdoku tabakasının 4/5 bölümü beyaz, sert olan gözakı, 1/5 parçası da önde saydam olan tabaka (kornea) dır. Bağ doku tabakasının dış yüzünün dışarıdan görünmeyen bölümünü Tenon kapsülü denen bir zar örter. Bağdoku tabakasının öndeki şeffaf bölümü olan kornea çıkıntılı olan bir parçadır. Dıştan görünen önyüzü göz kapaklarıyla komşudur. Gözkapaklarının içyüzü ve korneanın dışyüzü konjoktiv ile örtülüdür. Konjoktiv, gözyaşı ile daima ıslak olduğundan gözkapakları açılıp kapandıkça kornea ıslak kalır ve saydamlığı bozulmaz. Korneanın arka yüzü, gözün ön odası ve iris ile komşudur. Kornea, hem ışını gözün içine sokar, hem de kırıcı ortamdır. Yeni göze giren ışık ilkin kornea tarafından kırılarak birbirine yaklaşır.

Damar tabakası, bağdokusu tabakası ile sinir tabakası arasında kalır ve bol damarı ile kara pigmentlerinden dolayı siyah renkte görünür. Arkada �korioid� önde iris ikisinin arasında da kirpiksi cisim den meydana gelmiştir. Korioid, göz küresinin 2/3 arka parçasındadır. Kirpiksi cisim, üzerinde kirpik görünüşünde 70 - 90 tane çıkıntı olan kirpiksi çıkıntılardan meydana gelmiştir, iris kirpiksi cismin önünde dikey durumda bir bölme gibidir ve ortası deliktir, irisin önyüzü renklidir. Gözün rengi, irisin rengine bağlıdır, irisin önyüzü; saydam olan korneadan görünür, ikisinin arasında ön oda bulunur, irisin arka yüzü siyah renkte görünür ve göz merceği ile komşudur, irisin serbest kenarı değirmidir ve gözbebeğini (pupilla) meydana getirir. Gözbebeği fazla ışıkla küçülür, az ışıkla büyür.

Sinir tabakası, damar tabakasının iç yüzünü örter. �Retina� da denir, görme sinirinin yayılmasından meydana gelmiştir. Parlak erguvan rengindedir. Retinanın iç yüzünde, arka kutup üzerimde-oval biçiminde küçük bir �sarı benek� vardır. Bu beneğin bir milimetre alt yanında �görme siniri papilası� denen bir kabartı vardır. Burası, görme sinirinin göz küresine girdiği yerdir. Bu papilanın ortası görmez. Buraya �kör nokta� demir. Retina içinde mikroskopik muayene ile ayrılabilen on bir kat vardır. Bu katların önemlilerinden biri, ışıktan etkilenen �koniler ve besinler� katıdır. Bunlar, izlenimleri görme hücrelerine, onlar da iki ve çok kutuplu hücrelere ve bunun sonucu olarak da görme sinirlerine ulaştırırlar. Işığı kıran ortamlar, a - Göz merceği ,b - Suyumsu humor, c - Camsı humor'dan meydana gelmiştir.

Göz merceği, iki yüzü konveks bir mercektir, canlıda esnek ve parlaktır. Kalınlığı 4- 4,5 milimetredir. Çevresini yine saydam bir kapsül sarmıştır. Kalınlığının azalıp çoğalması ışığın az ya da çok kırılmasına sebep olur ve hayalin retinadaki �sarı benek� üzerine düşmesini sağlar. Bu bakımdan göz merceğinin uyumdaki rolü önemlidir.

Göz merceğinin saydamlığı ihtiyarlıkta azalır ve hatta mercek duman renginde domuklaşır. �Katarakt� denen hastalık budur.

Suyumsu humor, iris ile kornea arasındaki ön oda ile iris ve göz merceği arasındaki bölümlerdir. Kirpiksi cisim içindeki damarların meydana getirdiği bir sıvıdır ve devamlı dolaşımı vardır. Işığı kıran ortamlardan biridir.

Camsı humor, Retina ile göz merceği arasındaki boşluğu dolduran ve yumurta akı kıvamında ve parlaklığında olan bir sıvıdır. Işığı kıran ortamlardan biridir.

Göz Küresi

ICD-10, Bölüm 7 (H00-H59): Göz ve eklerinin hastalıkları

Üçüncü göz kapağı

Retina

Zhang Heng

Pons

John Dalton

Batlamyus

Ksenofanes