Günlük

Kısaca: Günlük (Vakayiname yada Ruzname), yaşanılanların ve görülenlerin günü gününe yazılması sonucu ortaya çıkan metinlerdir. Bu metinler inandırıcı nitellik taşır. Yazıldığı günün tarihini taşır. Bu yazılarda yaşananlarla ve görülenlerle yazıda dile getirilenler arasında herhangi bir zaman farkı yoktur. Günlükler genellikle ...devamı ☟

günlük
Günlük

Günlük (Vakayiname yada Ruzname), yaşanılanların ve görülenlerin günü gününe yazılması sonucu ortaya çıkan metinlerdir. Bu metinler inandırıcı nitellik taşır. Yazıldığı günün tarihini taşır. Bu yazılarda yaşananlarla ve görülenlerle yazıda dile getirilenler arasında herhangi bir zaman farkı yoktur. Günlükler genellikle okuyucu düşünülmeden yazılır. Bu yazılarda gözlem önemlidir. Günlük yazarı gördüğünü ve yaşadığını, duygularını, düşüncelerini içtenlikle ifade eder. Oktay Akbal, Suut Kemal Yetkin, Seyit Kemal Karaalioğlu’nun günlükleri kitap halinde yayımlanmıştır.

Öğretmeye bağlı, gerçekçi anlatım türlerinden biri olan günlükler, bir kişinin önemli ve kayda değer bulduğu olayları , gözlem , izlenim duygu düşünce ve hayallerini günü gününe tarih belirterek anlattığı yazdığı yazı türüdür. Latincedeki “dies (gün) sözcüğünden “diarium” ( günlük ) sözünden gelir.

Edebiyat ve sanat dünyasından tanınmış kişilerin kaleminden günü gününe yazılan günlükler, tüm gerçekliğiyle yaşamı yansıtan birer ayna olarak karşımıza çıkmaktadırlar. Günlükler, yazarlarının iç dünyasını kurgusuz bir biçimde sergileyerek günlüğün sahibine ilişkin ayrıntılı bilgilere birinci elden ulaşmamızı sağladıkları gibi, yazıldıkları dönemin önemli olaylarına ilişkin tarihsel belgeler olarak da önem kazanırlar.

Örneğin; 1409 – 1431 yılları arasında Fransız bir papanın tutuğu "Parisli Bir Burjuvanın Günlüğü" ve vıı. Charles dönemini araştıran tarihçiler için önemli bir kaynaktır. İngiliz Günlük yazarı John Evelyn’in "Diary" (günlük) adlı günlüğü 17. yüzyıl İngilteresinin toplumsal ve kültürel yapısına ışık tutar. Türk edebiyatında "günlük" terimini ilk kez Falih Rıfkı Atay kullanmıştır. Kısaca günlük, bir kişinin düşüncelerini, duygu ve gözlemlerini günü gününe yazdığı ve o günün tarihini koyduğu yazılardır. Günlük bir tür anıdır. Ancak günlük günü gününe yazılır, anı ise olayların yaşanmasından sonra kaleme alınır. Bir edebiyat türü olarak asıl kimliğini 1940’tan sonra kazanmaya başlayan günlük türünün başlıca özellikleri şunlardır:

Günlüklerin özellikleri

  • 1. Yaşan olayların, izlenimlerin günün gününe yazılması ile oluşurlar
  • 2. Birinci kişi ağzından yazılmış kısa ve özlü yazılardır
  • 3. İnandırıcı, içten ve samimidirler.
  • 4. Konuşma diline yakın bir dil kullanılır.
  • 5. Yazarın kişiliğini, görüşlerini ve ruhsal yapısını yansıtırlar.
  • 7. Tarih, biyografi anı, … için birer belge değeri taşırlar.
  • 9. Kısa yazılardır.
  • 9. Yazarın hayatından izler taşır.
  • 10. İçten ve sevecendir.
  • 11. Ruzname de denir.
  • 12. Divan edebiyatındaki "vakayinameler" bir tür günlük sayılır.
  • 13. Anlatımda "iç konuşma" tekniğinden yararlanılır.


Günlüğün türleri (çeşitleri)

İçe Dönük Günlükler (özel ruhbilimsel günlük )

Yazarın bir bakıma kendi kendi ile konuşmasıdır içinde bulunduğu doğal ve toplumsl çevreden yazgısından yakınır. Bu metinlerde yazarın yaşadığı duygusal coşkunluğu bulabileceğimiz gibi, çeşitli kavramlar hakkındaki düşüncelerin yazarın bilincindeki açılımlarını da bulabiliriz. Stendhal’ın günlüğü, Rus yazar Alexander Sergeyeviç Puşkin’in “ Gizli Günce” bu metinlere örnek gösterilebilecek niteliktedir. Fransız yazarı Andre Gide ve bizde Nudullah Ataç bu türün başta gelen ustalarındandır.

Dışa Dönük Günlükler

Bu tip günlüklerde yazarlar, alaycı bir tavırla dönemin olaylarını, siyaset, sanat ve edebiyat adamlarını ya da gündelik sıkıntılarını öykü tekniği kullanılarak anlatmaktadırlar. Bu tür günlüklerde yazar kendi zaman dilimi içindeki tutum ve davranışlardan,düşünsel akımlardan haber verir. Bu nedenle de bu günlükler birer belge değeri taşır.. Ünlü ressam Paul Gaugin’in o dönemde Fransız kolonisi olan Markiz adalarında yazdığı günlük, dışa dönük günlüklere örnek olabilir Yaşadığı hayat kesitlerini, çeşitli konulardaki izlenimlerini öykü tekniği ve zengin betimlemeler aracılığıyla günlüğüne yansıtan ünlü öykücümüz Tomris Uyar’ın günlükleri de dışa dönük niteliğe sahiptir.

Bu türler dışında bir de sanat esarlerinin oluşumu ve gelişini ile ilgili günlüklerde vardır. Yazar eserinin gelişme evrelerini günü gününe anlatırken çektiği sıkıntıları, kaygılar çalışma yöntemini de bize göstermiş olur. A. Gide’nin “Kalpazanlar” Thomas Man’ın “Doktor Faustas” bu tür günlüklerin başarılı örnekleridir.

Tarihsel gelişimi

Günlük isimli yazın türünün tarihsel gelişimini ve geçirdiği evreleri incelemek istediğimizde bu yazın türü için iki ayrı dönem olduğunu fark ederiz. Bu dönemlerden ilki günlüklerin edebi bir nitelik kazanmasından önceki dönemdir. Tarihte ilk defa Romalılar günlük kullanmıştır. Edebi içerikten yoksun, bir takım kamu kuruluşlarında yapılan işlemlerin unutulmaması amacıyla tutulan ve “commentarii” adıyla anılan bu ilk günlükler, duygusallıktan uzak notların kabaca birleşiminden oluşmaktadır. Tarihte, bu çeşit günlüklerin savaşlar ve askeri hareketleri not etmek amacıyla kullanıldığı da görülmüştür. Edebiyat değeri taşımayan bu günlükler şüphesiz tarihçiler için önemli kanıtlardır.

Osmanlı Teşrifatçılarından Ahmet Ağa Kara Mustafa Paşa’nın İkinci Viyana kuşatmasını günü gününe kaydettiği “Vakay-ı Beç “adlı eseri( Aslı Viyana Milli kütüphanesinde olup “Viyana Önlerinde Kara Mustafa Paşa “ ve “Viyana Kuşatması Günlüğü “ olarak Türkçeye çevrilmiş ) , Yavuz Sultan Selim’in Çaldıran ve Mısır seferini anlatan “Haydar Çelebi Ruznamesi “ bu dönem ve olaylara ışık tutmuştur.

Günlükler edebi değer kazanmaya ancak. Rönesans sonlarına doğru başlamıştır. 1768-1840 yılları arasında İngiltere Kraliçesinin nedimesi ve roman yazarı olan Fanny Burney, saray dedikodularına ve pek çok olaya kendi duygusal izlenimlerini ekleyerek yazdığı günlükle İngiliz edebiyatında önemli bir yere sahip olmuştur.

19. yüzyılın ortalarına doğru, romantizm akımının en yoğun dönemini yaşamasıyla birlikte günlükler, edebi değeri ve içeriği bakımından çoğalmaya, yaygınlaşmaya ve yazarlarının iç dünyasını yoğun duygularla yansıtmaya başlamıştır.

Türk edebiyat tarihi düşünüldüğünde, Divan edebiyatı döneminde tutulan “Ruzname” isimli savaş notları ile Evliya Çelebi’nin “Seyahatname”si tam bir günlük niteliği taşımasa da içerdikleri bazı bölümlerle bu yazın türüne yakınsamakta ve tarihimizdeki ilk günlük örneklerini oluşturmaktadır. Asıl olarak günlüklerin, batı edebiyatındaki biçim ve içeriğiyle Türk edebiyatında yer alması Tanzimat dönemine denk gelmiştir. Direktör Ali Bey’in “Seyahat Jurnali”(1897) adlı gezi kitabı batıdaki anlamıyla Türk edebiyatında görülen ilk günlüktür. Bunu şair Nigar Hanım ın “ Hayatımın Hikayesi” adlı eseri izler.

Günlükler ,1950 yılında Nurullah Ataç’ın bir gazetede günlük yazıları yazmasından ve yoğun ilgi çekmesinden sonra önem kazanmaya başlamıştır. Nurullah Ataç bu yazılarına başlık olarak “Günlük” yerine “Günce” deyişini kullanarak bu deyişi yazın hayatımıza kazandırmıştır. Nurullah Ataç’ın günceleri içe ve dışa dönük içeriğin uyumlu bir sentezi olarak edebiyat dünyasına bu türdeki en bilinen eser olarak geçmiştir.

Türk edebiyatındaki en seçkin günlüklerin başında Oğuz Atay’ın günlüğü ile Cemal Süreya’nın “Günler” adlı eseri gelmektedir Bunlar dışında edebiyatımızda kitap olarak basılan en önemli günlükler ve yazarları şunlardır . Günce, Uçuş Günlüğü, Gazi Günlüğü Avusturya Günlüğü : Nurullah Ataç Günlük , Kuşları Örtünmek, Nezleli Karga, Bay sessizlik, Aynalar Günlüğü : Salah Birsel Yeryüzü Korkusu, Geçmişin Kuşları, Anılarda Görmek : Oktay Akbal “Kafkas Yollarında : Refik Ahmet Altınay Yolculuk Defteri : Falih Rıfkı Atay Gündökümü, Sesler, Yüzler, Sokaklar, Günlerin Tortusu : Tomris Uyar.

günlük

1 . O günkü, o günle ilgili.
2 . Üzerinden gün geçmiş veya geçecek:
"On günlük çocuk. Sekiz günlük gezi."-
3 . Her gün yapılan, her gün yayımlanan, her gün çıkan:
"Günlük gazete."-
4 . isimGünü gününe tutulan hatıra, günce, muhtıra.
5 . isim, edebiyatGünü gününe tutulan anı yazısı veya bu yazıları içine alan eser, günce.

günlük

Türkçe günlük kelimesinin İngilizce karşılığı.
adj. daily, day to day, of every day, everyday, fresh, diurnal, per diem, quotidian, workaday adv. casually, per diem n. diary, daybook, journal, frankincense

günlük

o günkü, o günle ilgili; günü gününe tutulan anı, günce, muhtıra. üzerindengün geçmiş ya da geçecek; günü gününe tutulan anı yazısı ya da bu yazıları içine alan yapıt, günce. her gün yapılan, her gün yayımlanan, her gün çıkan; bir gün için ödenen para, ücret.

günlük

Türkçe günlük kelimesinin Fransızca karşılığı.
actuel/le, courant/e, diurne, quotidien/ne

günlük

Türkçe günlük kelimesinin Almanca karşılığı.
adj. frisch, täglich, tagtäglich

Bu konuda henüz görüş yok.
Görüş/mesaj gerekli.
Markdown kullanılabilir.

Günlük
2 yıl önce

tarih belirterek günü gününe anlatmasıyla oluşan yazı türüne günlük denir. Günlükler her gün yazıldığı için kısadır. Bu yazılar yazarın yaşamından izler...

Edebi Türler, Öğretici metin, Öğretici metin türleri, Edebiyat, Türkçe
Günlük Kabul Edilebilir Alım Miktarı
6 yıl önce

Günlük Kabul Edilebilir Alım Miktarı (GKEAM) [ İngilizce: Acceptable Daily Intake (ADI) ] olarak bilinen bu değer gıdalarla birlikte alınan maddelerin...

Günlük Kabul Edilebilir Alım Miktarı, Birleşmiş Milletler, Tıp, İngilizce
Narnia Günlükleri
2 yıl önce

Narnia Günlükleri C. S. Lewis tarafından çocuklar için yazılmış yedi kitaplık bir fantastik roman serisidir. Narnia Günlükleri klasik çocuk kitapları...

Narnia Günlükleri, Narnia Günlükleri (film), Narnia Günlükleri (kitap), Anlam ayrım
Gazete
2 yıl önce

ve genellikle günlük ya da haftalık olarak yayınlanır. Gazete anlamında Osmanlı döneminde Arapça kökenli ceride sözcüğünün yanında günlük gazete anlamında...

Gazete, Gazete (medya), Gazeteci, Gazeteler (liste), Haber, Haber ajansları, Röportaj, Anlam ayrım
Motosiklet Günlüğü
6 yıl önce

Motosiklet Günlüğü (orijinal adı: Diarios de motocicleta), genç Ernesto "Che" Guevara ve arkadaşı Alberto Granado'nun 1950'li yıllarda Güney Amerika'yı...

Motosiklet Günlüğü (film), 15 Ocak, 1950, 2004, Alberto Granado, Allmovie, Almanya, Arjantin, Arjantinli, Beyazperde, Birleşik Devletler
Günlük, Yayladere
6 yıl önce

Günlük, Bingöl ilinin Yayladere ilçesine bağlı bir köydür. Köyün eski adı, 1518 yılı kayıtlarında Azminik, 1901 yılı kayıtlarında Ermenice'de "kartalcık"...

Ezginin Günlüğü
2 yıl önce

Ezginin Günlüğü, Türk protest müzik grubu. 1982 yılında, İstanbul’da kuruldu. İlk konserlerini 1983 yılında İstanbul Hodri Meydan Kültür Merkezi'nde verdi...

Ezginin günlüğü, Ezginin günlüğü
Narnia Günlükleri: Prens Kaspiyan
6 yıl önce

Narnia Günlükleri: Prens Kaspiyan, C.S. Lewis'in yazdığı Narnia Günlükleri serisinin dördüncü kitabından (Prens Kaspiyan) beyazperdeye uyarlanan ve Andrew...