Türkçe Bilgi: Halit Hami Mengi

Halit Hami Mengi, (d. 21 Ağustos 1883, Bor, Niğde) - (ö. 5 Ekim 1958), Türk siyasetçi. Hacı Şerif Efendi ve Hacı Hazım soyundan gelmektedir. Hüsnü Efendi (Müftüzade Hacı Mahmut Şerif efendinin ikinci oğlu) ile Huriye Hanımın (Sarı müderrislerden Abdülnafi Efendinin kızı) birinci çocuklarıdır. Niğde eşrafından İzzet Efendinin kızıUlfiye Hanımla evlenmiştir. Devlet kademesinde çeşitli görevler yapmıştır. 1923 senesinde mebusluğu, diğer seçimlerinde de adaylığı Mustafa Kemal Atatürk tarafından onaylanmış ve 1950 yılına kadar aralıksız II., III., IV., V., VI., VII.ve VIII. dönem CHP Niğde milletvekili seçilmiştir. Milli Mücadele’de elde silah olmadığından Bor’da demirciler süngü yaparak Kuva-yi Milliye’ye destek vermişlerdir. Bu dönemde İstanbul Hükümeti aciz bir durum sergilediğinden Mustafa Kemal Paşa ülkenin çeşitli yerlerinde kongreler toplamaktaydı. Bu kongrelerden biri de Sivas Kongresi’dir. Sivas Kongresi’ne Niğde’den Muhiddin Efendizade Mustafa Bey ve Bor’dan Halit Mengi katılmıştır. Sivas’a hareket edildiğinde gerek hükümetin ve gerekse eşkiyanın çeşitli takiplerine rağmen bu onurlu görev yılmadan ifa edilmiştir. Milli Mücadele'nin başında aktif rol oynamış ve Bor'un 1923 yılından 1950 senesine kadar siyasi hayatına hakim olmuş bir insandı. Oğlu Vedat Mengi Milli Mücadele yıllarını şöyle anlatıyor: "1919 senesinde Niğde Reji Müdürü Hasan Fehmi Bey ile Topçu Alayı Komutanı Eyyüp Sami Bey bir akşam Niğde'den bize geldiler. 1. Dünya Savaşı'nın kötü neticeleri dolayısıyla kurulan gizli teşkilata Bor ilçesinin de katılmasını istediler. Babam bu fikri çok yerinde bularak muvafakatını bildirdi. Aynı akşam babamın yakın mesai arkadaşları Cığızzade Ahmed ve Recep Ağazade Sadık Bey'ler bizim eve çağrıldı. Onlara da durum anlatılarak tasvibleri alındı. Böylece Bor fiilen Milli Mücadele'ye katılmış oldu. Aynı yılın yaz aylarında Yazıcızade Hazım Ağa'nın Çakılbahçe'deki bağına bir akşam kendilerine itimat edilen 20 kadar memeleket eşrafı davet edildi. Katılanlar arasında Ahmet Cığızoğlu, Sadık Bey, Kerim Sebati, İlhami Bey, Yazıcıoğlu Hazım Ağa, Mehmet Beyzade, Zeki Efendi, İmam Ziyaddin Efendi, Kadızade Hilmi Efendi ve Tevfik Avan vardı. Etraflıca konuşuldu ve bu teşebbüs tam bir teşkilat haline getirildi. Burada yemin edildi: İzmir'in işgal edilmesi dolayısıyla işgalin Anadolu'ya sirayeti mümkündür. Bu sebeple ölünceye kadar Müdafaa! Olay gizli tutuluyordu. Sebebi de Niğde'deki mutassarrıf Damat Ferit'in adamı idi. Bilahare fırka bu zatı ve komiseri, Mustafa Kemal'in emri ile tutuklayarak Sivas'a gönderdi. Hükümetin bütün takiplerine rağmen gizli olarak kurulan bu teşekkül hiç aksamadan başarılı hizmetler verdi. Bunun üzerine Nevşehir ve Ürgüp'de aynı çalışmaları yapmak üzere babam vazifelendirildi. Böylece Niğde ili Kuva-yi Milliye teşkilatını tamamlamış oldu. Mustafa Kemal'in Sivas'ta toplayacağı kongreye Bor'dan da bir temsilcinin iştirakı istendi. Bu münasebetle Hacı Hulusi Efendi'nin bahçesinde gizlice toplanıldı ve vazife babama verildi. Niğde'den Muhiddin Efendizade Mustafa Bey ile her türlü meşakkate göğüs gererek Sivas'a gittiler ve kongreye iştirak ettiler." Halit Mengi Sivas Kongresine giderken hanımına bir bomba verir. Bombanın nasıl kullanılacağını öğretir. “Eğer Rum ve Ermeni çeteleri gelir ve size bir kötülük yapmak isterse sen ve çocuklar bir odaya kapanacaksın, kapıyı içerden kilitleyeceksin, çeteler kapıya dayandığında bombayı patlatacaksın. Sen de, çocuklar da, çeteler de ölecek” der. Sivas Kongresi'nden sonra Pozantı'da Fransızlar'a karşı gönderilen kuvvetlerin organizasyonunda rol almıştır. Düzce isyanı sırasında 2. Tümen Komutanı Ayıcı Arif Bey'in isteği üzerine Düzce'ye gitmek üzere yola çıkmış, Konya'ya kadar gitmiştir. Cezaevinde bulunan mahkumları serbest bıraktırarak, ayrı bir müfreze teşkil etmiş ve Ayıcı Arif Bey'in emrine vermiştir. İller Bankası'nın Belediyeler Bankası olarak kurulması teklifini zamanında Şükrü Kaya'ya iletmiştir. Şükrü Kaya'nın bu teklife cevaben teşekkür mektubu bulunmaktadır. Halit Mengi, Belediye Başkanlığı sırasında, Bor'da şimdiki İş Bankası'nın bulunduğu yerdeki eski belediye binasını yaptırmış, pek çok dükkan, ev ve hanı istimlak ederek Hükümet Meydanı'nı açmıştır. İbrahim Bilgen'e ait evi istimlak ederek hastane haline getirmiş, halı ve rakı şirketi kurmuştur. Halı şirketi 1929 iktisadi buhranı yüzünden kapanmıştır. Dosya:HalitHamiMengi2.jpg|Halit Hami Mengi Dosya:HalitHamiMengi3.jpg|Halit Hami Mengi Dosya:HalitHamiMengi4.jpg|Halit Hami Mengi
Kaynaklar
Vikipedi

Halit Hami Mengi

Halit Hami Mengi Hakkında Detaylı Bilgi

Kaynaklar

Görüşler ve Yorumlar