Havza, Dereköy

KÖYÜMÜZÜN TARİHÇESİ ( Havza / Samsun- Turkey )Dereköy, Samsun ilinin Havza ilcesine bagli olup, Samsun`a 102 km, Havza`ya ise 18 km uzaklikta yer almaktadir. Dereköy, Havza yöresinde ki en eski yerlesim yerlerinden birisidir. Gerek cografi konumu gerekse ikliminden dolayi tarih boyunca tercih edilen bir yer olmustur.Türklerin Anadolu`ya yerlemesinden kisa bir sonra sonra Dereköy, Türklerin iskan alani olmustur. Dereköy`ün Selcuklular döneminde bir karargah oldugu söylenmektedir ve sancagi su an Amasya ilinde bir müzede sergilenmektedir. Köyde 1229 yilinda Emir el-Hac Veliyyüddin bin Berekat Sah tarafindan inşa edilen bir cami ve türbe bulunmaktadir. Bu caminin bir kismi yeni cami insaati sırasında yikilmistir ve bugun sadece ön cephe ve türbe kismi ziyaretcilere aciktir. Her sene cevre köy ve ilcelerden cok sayida ziyaretci buraya gelir, kurban keser ve cocuklari icin dua eder. Türbe Emeviler döneminde buraya yerlesen Horasanli bir alay komutanina ve ogluna ait oldugu söylense de yöre halkinca evliya olarak bilinmektedir. -Dereköy`den güneye bakan yüzünde kale olarak bilinen tepede bir yer altı sıgınma yeri ve kaya icine oyulmus gözetleme kulesi bulunmaktadir. Eski dönemlerde ani baskinlarda ve ya dogal afetlerde bu mekan cok sık kullanılmıstır. Bugün icerisine girilemeyen bu kale arkeologlarca gün ısıgına cikarilmayi bekliyor. -Dereköy iki derenin kavsak noktasında bulunmaktadir. Dereycen Deresi üzerine Dereköy sulama Baraji inşa edildikten sonra bu derenin suyu baraja yönlenirilmistir. Beley Cayi olarak bilinen diger bir dere ise sulama amacli kullanilmaktadir. Son yillarda kirlilik seviyesinin hızla arttıgı bu dere daha önceki zamanlarda su degirmenlerinde kullanılmıştır. Dereköy`de gecmis yıllarda sel baskinlarinin oldugu söylenmektedir. Yakın zamanın en büyük selinin 1946 yılında yasandığı bilinmektedir. Son yıllarda bu iki dere uzerinde kurulan barajlar sel baskınlarını ciddi bir bicimde önlemektedir. -Dereköy halkının geçim kaynagı tarım ve hayvancılık olup en cok yetistirilen tarım alanları; bugday, seker pancari, tütün ve aycicegidir. Son yillarda devlet destekli fidancılık ve hayvancılık köy halkının ilgi alanına sunulmustur. Hayvancılık babında mısır ekimi artmıştır. Dereköy Baraji`nin faaliyete geçmesi nedeniyle tarımda sulama sıkıntısı cekilmemektedir; ancak aşırı sulama ya da suyun bilincsiz kullanımı sonucu istenilen verime ulasılmamaktadir. Bu yüzden köyümüzü bilinclendirmek ve el birligini kuvvatlendirmek amaciyla köyde sulama ve kalknma kooperatifleri kurulmustur. Bu kooperatiflerin cevre köylerde de üye ve temsilcileri bulunmaktadır. -Köyde sosyal yaşam hem geleneksel hem de modern anlamda sürdürülmektedir. Gectigimiz yıllarda tarımda yasanan sıkıntıların köy halkını büyük şehirlere göçe zorlamasi ve köye kurulan okul köy insann diger insanlarla daha sık iletiseme gecmesini saglamıstır. Köyde egitim seviyesi giderek artıs göstermektedir. Bunun yanısıra köyde her sene baharda afet kurbani kesilmektedir. Bu vesileyle diger köyde yasayan insanlar köye davetli olarak gelir. Birlikte namaz kılınıp dua edilir, yemek yenir, cay icilir ve sohbet edilir. Bu da kardeslik, hoşgörü ve dayanısma icin cok güzel bir örnek olarak gösterilmektedir . -Köyümüzün gelecege bakıs acısı olumludur, bir yandan tarımda teknolojik gelismeler diger yandan köy insanın dışa entegre olmasi köydeki yasamın ve sosyal konumun ileride daha da artacağını göstermektedir.