Herakleides

Kısaca: Pontuslu HerakleidesM.Ö. 4. ...devamı ☟

Pontuslu Herakleides

M.Ö. 4. yüzyılın başlarında Pontus'ta doğan Herakleides'in yaşam öyküsüne ilişkin çok az şey bilinmektedir. Bir ara Atina'ya göç etmiş ve Platon'un öğrencisi olmuş ve daha sonra doğduğu kente geri dönmüştür. Felsefe ve mitoloji üzerine birçok yapıt vermiştir. Görüşleri, Empedokles'in görüşlerine yakındır; evrenin birbirleriyle bağlantısı olmayan parçacıklardan oluştuğunu ve bunları bir araya toplayan gücün sevgi olduğunu savunmuştur.

Fakat, bilim tarihinde daha çok kurmuş olduğu yeni bir evren modeli ile tanınmaktadır. Herakleides'e göre evren sonsuzdur ve Yer, Güneş sisteminin merkezinde bulunmaktadır. Güneş, Ay ve dış gezegenler (yani Mars, Jüpiter ve Satürn) Yer'in çevresinde dairesel yörüngeler üzerinde dolanırken, iç gezegenler (yani Merkür ve Venüs), Güneş'in çevresinde dolanırlar. Bazı yazarlara göre, Herakleides, tıpkı 16. yüzyılın önde gelen astronomlarından Danimarkalı Tycho Brahe (1546-1601) gibi, iç gezegenler gibi dış gezegenlerin de Güneş'in çevresinde dolandığını kabul etmiştir.

Herakleides, gezegenlerin ve yıldızların günlük hareketlerinin, Yer'in kendi ekseni etrafındaki dolanımdan kaynaklandığını söyleyerek, 24 saatlik günlük değişimleri doğru bir biçimde açıklamıştır. Kendisinden sonra gelenler, ondan şöyle bahsetmişlerdir : "Pontuslu Herakleides, Yer'in evrenin merkezinde bulunduğunu, gökküresinin hareketsiz olmasına karşın, Yer'in ekseni üzerinde döndüğünü varsaymıştır. Bu varsayımla, gök olaylarını açıklayabileceğini düşünmüştür."

Herakleides'in yeni gök kuramı gerçekten çok akılcıdır; Hiketas ve Ehfantos gibi Pythagorasçıların görüşlerini duymuş ve yeni kuramını oluştururken bunlardan yararlanmış olmalıdır. Herakleides'in kuramı, aslında, Yer'i merkeze alan ve onun devinimini yadsıyan görüşle (yani sonradan Batlamyus aracılığıyla son biçimini alan yaklaşımla), Güneş'i merkeze alan ve Yer'in devinimini benimseyen görüş (yani Kopernikçi yaklaşım) arasındaki geçiş aşamasını temsil etmektedir.

Bu Yer-Güneş merkezli bileşik kuram, gözlemler sonucu ileri sürülmemişse de, sonraki gelişmeler üzerinde oldukça etkili olmuştur.

Bu konuda henüz görüş yok.
Görüş/mesaj gerekli.
Markdown kullanılabilir.