Jagdpanzer 38(t) (Sd.Kfz. 138/2), diğer adıyla Hetzer (Türkçesi "Yem"), Nasyonal Sosyalist Alman İşçi Partisi Almanyası ordusu Wehrmacht tarafından II.Dünya Savaşı sırasında kullanılan ve Çek yapımı Panzer 38 şasesi kullanılarak üretilen bir tür tank imha ediciydi.
"Hetzer" adı çok fazla kullanılmamıştır. Skoda fabrikasında ilk olarak E-10 adında üretilen bir prototip üzerinde çalışıldı. Daha sonra bu proje iptal edilerek yerine Panzer 38 üzerinde yoğunlaşıldı. Fabrikanın bu araca ad verecek çok kısa bir süresi vardı. Sonuçta "Hetzer" adı üzerinde karar kılındı. Diğerlerinin aksine bu tank imha aracında hayvan adı kullanılmadı.
Üretimi
Jagdpanzer 38(t) üzerinde çalışan ekip, aynı dönemde geliştirilen Jagdpanther ve Jagdtiger modellerine göre bu aracın maliyet/etki oranını düşük tutmaya çalışmıştır. Araçta daha önceden kendini kanıtlamış bir şase kullanarak ileride oluşabilecek mekanik sorunları bertaraf etmeyi düşündüler.Daha önceden üretilen Panzerjí¤ger, Marder ve Nashorn modellerine nazaran Jagdpanzer 38(t), sahip olduğu eğimli zırh formatı sayesinde ön tarafında bulunan 60 mm lik zırhın 60 derecelik açısı sayesinde yaklaşık 180 mmlik dikey zırha eşdeğer bir korumaya sahip oluyordu. Araç çok güçlü bir top ile donatılmıştı. Mekanik olarak sağlam ve kolaylıkla gizlenebilen bir görüntüsü vardı. Üretimi de çok ucuzdu. Olumsuz yanları top mürettebatı için çalışacak çok dar bir üst yapısı vardı ve topun sola doğru yanal açısı çok düşüktü.
Jagdpanzer 38(t), Marder III modelinden (aynı şase üzerine yapıldılar) daha yaralı oldu. Nisan 1944 tarihinden savaşın sonuna kadar toplam 2584 adet üretildi. Bu aracın yapılış amacı kara kuvvetleri bünyesinde ``Panzerjí¤gerabteilungen`` (tank imha edici müfreze) oluşturarak, piyade birlikleri bünyesinde azda olsa zırhlı destek sağlamaktı. Savaştan sonra Çekoslovakya bu aracın üretimine devam etti ve 158 adet aracı İsviçreye sattı. Günümüze kalan çoğu sağlam araç bu satılanlardan oluşmaktadır.
Kasım 1944 de Adolf Hitlerin isteği üzerine birkaç Jagdpanzer 38(t) aracının topları sökülüp yerine Keobe model alev makinesi takılarak cepheye gönderilmiştir. Alev makinesine ait mühimmat metal zırhlar içerisinde korunuyordu. Çünkü her türlü darbede kolaylıkla parçalanacak kadar dayanıksızlardı. Savaşın sonuna kadar elliye yakın Flammpanzer 38 üretildi. Sadece Batı Cephesinde Müttefik kuvvetlere karşı kullanıldı.
Bunun yanında Hetzer üzerine 150mm sIG33/2 obüs yerleştirilerek yapılan bu araçtan savaşın sonuna kadar 30 adet üretildi. Ayrıca hafif kurtarma aracı olarak geliştirilen Bergepanzer 38(t)Hetzer den ise 106 adet üretildi. Almanların planları içerisinde bu aracın başka modellerinden üretmek vardı. Bunların içerisinde 105mm lik taarruz topu ve uçaksavar modelleri gibi. Ancak bu araçlar savaş bittiğinde hala deneniyordu.
Etkisi
Jagdpanzer 38(t) modelini Panzerjí¤ger I ile başlayan daha sonra Marder Serisi ile devam eden hafif sınıf tank imha edicilerin sonuncusuydu. Top olarak kullandığı 7.5 cm PaK 39 (ki bu top ileride Panzer IV tankının ana silahı olacaktı) Kızıl Ordu ya ait T-34 tankını 700mden rahatlıkla etkisiz hale getirebiliyordu. Bu da araç mürettabatına Marder II veMarder III serisi araçlara nazaran daha uzaktan etkili ve güvenli ateş etme olanağı sağlıyordu.Jagdpanzer 38(t) savaşın son döneminde Almanlar tarafından en fazla kullanılan tank imha edicisi olmuştur. Önemli sayıda üretilmişti ve mekanik olarak da çok kullanışlıydı. Küçük olması sayesinde iyi gizlenebiliyordu. Bu sayede vurulması güçtü. Ve gizlenerek düşman tanklarına baskın verebiliyordu.
Jagdpanzer 38(t) olumsuz tarafları topunun yanal dönüş açısının çok düşük olması, mürettebat için hiç de ergonomik olmayan üst yapısı ve görüş açısıydı. Bazen hızlı hareket eden hedefleri vurmak için bütün araç sağa veya sola hareket ediyordu. Topun aracın sol tarafında bulunması yükleyici ve silahçı içi büyük bir sorun oluşturuyordu. Üst yapı 4 kişilik mürettebat için çok dardı. Komutan aracın arkasında oturuyordu ve üstü açık olan kuleden kafası dışarıda bulunuyordu. Arkada oturmasından dolayı araç burun kısmı biraz yukarıda kalacak şekilde dursa komutanın görüş açısı büyük ölçüde kapanıyordu.
Linkler
Commons|Jagdpanzer 38(t)- Jagdpanzer 38 hakkında bilgi Panzerworld
- PzFahrer`s guide to the Jagdpanzer 38
- PDF fomatında günümüze kalan Panzer tankları
- Jagdpanzer 38 repair and overhaul gallery
