Hidrosiyanik Asit KULLANILDIĞI YERLER Gübre,tekstil,boya sanayiinde ve dezenfekten madde yapımında fotoğrafçılıkta,gümüş temizlemede,gaz olarak ta gemilerin,evlerin ve depoların zararlılardan kurtarılmasında kullathdgdlan etkili bir bileşiktir. DOĞADA BULUNUŞLARI Tabiatta acı badem,erik,şeftali çekirdeği,kayısı çekirdeği ve kiraz çekirdeğinde bulunur. Pamuklu ve yünlülerin yanmasından da oraya çıkabilir. HCN HAKKINDA Hidrosiyanik asit 25º’de kaynayan renksiz acıbadem kokusunda bir sıvıdır.Buharları havadan hafiftir ve difüzyon kabiliyeti olduğundan,tavan ve duvarlardan geçebilir.Siyanlı hidrojenin aldehid ve ketonlarla yaptığı siyanhidrin bileşikleri , bitkiler aleminde glozidleri halinde bulunurlar.Organizmada siyanür iyonu veririler ve siyanür zehirlenmelerine yol açarlar.1 litre havada 1 mg HCN birkaç dakikada öldürebilir.Yetişkinde 50-60 mg HCN, 50-60 şeftali çekirdeği ,50g acıbadem veya acıbadem suyu (%0,1 HCN) ortalama öldürücü doz olarak verilebilir. ZEHİRLENME SEYRİ VE BELİRTİLERİ Hidrosiyanik asit fizyolojik pH=7,4’de yalnız %1,6 oranında çözünür.Bu yüzden gerek emilişi (deriden de öldürücü dozlarda emilebilir),gerekse de vücut içi membranlardan(yarı geçirgen zar) geçişi ultra çabuk olduğu için,sitokromoksidazı(solunum sistemi enzimi) hemen bloke eder.HCN buharı solundu ise etkisi bir iki saniye görülür.Havanın litresi başına 0,2-0,3mg(180-270 ppm) HCN miktarı çabuk öldürücü olup,0,1mg/1(=90ppm)’lik miktarı ise daha uzun sürede ölüme yol açar. 0,02-0,04 mg/1(18-36ppm)’deki konsantrasyonda ise uzun süre solumada da etkisizdir. Bulgular(semptomlar) ölümün çok kısa bir sürede olmas=F! D sebebiyle TOKSİKOLOJİK ARAŞTIRMA Birkaç damla mide sıvısı kan ile muamele edilirse kanın rengi turuncu-kırmızı olur.Organlar asit tartarik ile muamele edilir perklorür defer ve HCl ile karıştırılırsa mavi renk görülür.Organlarda bulunan hidrosiyanik asidin ölüm sebebi olarak kabul edilmesi için 5-10 santigram olması gerekir. DENEYSEL ANLATIMI Tartarik asitle asidlendirilmiş örnek bir balona konur ve balonun ağzına takılan bir mantar yardımıyla,önce %0,2’lik guayak tentürü, sonra %0,2’lik bakır sülfat çözeltisi ile emprenye edilmiş bir filtre kağıdı sallandırılır.HCN çıkıyorsa kağıdın rengi maviye döner. VÜCUTTAKİ DÖNÜŞÜMÜ Siyanür şiddetli biçimde oksijenli metabolizmayı bozar.Stokromoksidazdan moleküller oksijen elektron taşıması bloke olur,çevresel oksijen gerilimi artar ve oksijenin hemoglobin tarafından bırakılması azalır.Aynı zamanda siyanür genellikle hızlı nefes alıp verme ile sonuçlanan atardamardaki kimyasal resptörler daha fazla harekete geçer.Hasta merkezi solunum yetmezliğinden ölür.Bu HCN’in gaz olarak alınmasıyla gerçekleşir.Agız yoluyla alındığında ise HCN ölümcül hale gelir.Siyanür bakteri içeren glukosidaz tarafından bağırsaklar yoluyla atılabilir. MİTOKONDRİ Mitokondri ATP’nin üretimi için gereken yapıları ve enzimleri içeriri.ATP elektron taşıma sistemi ile birleşmiş oksidatif fosforilasyon aracılığı ile sitrik asit çeviriminde üretilir.Mitokondri,metabolizmayı kontrol eden O2,su ve elektrolit dengesi,pH,ısı ve belli bazı mitokondrial reaksiyonların oluşması için gereken glikotik seviyeler gibi faktörlerin değişmesine duyarlıdır. Mitokondriler bu bozucu değişiklikler yüzünden herhangi bir sistematik hücre yaralanmasında ikincil bir etkisi olarak ortaya çıkarlar.Yukarıdaki şemada gösterildiği gibi direkt ve belirli bir yaralanmadan da zarar görebilir. Bu sonuç olarak hücrede enerji gerektiren oluşumlar daha fazla ortaya çıkmasın diye ATP’nin oluşumunu bloke eder.Siyanür elektron taşıma sisteminin stokromoksidazını engeller buda stokromdan oksijene elektron taşınmasının kesintiye uğraması ve ATP oluşumunun bloke edilmesi anlamına gelir.Böylece hücre yeterli oksijeni alamayacak ve oksijen azlığından buna bağlı olaraktan enerji eksikliğinden hücre ölecektir. --176.237.213.146 14:18, 17 Şubat 2013 (UTC)--176.237.213.146 14:18, 17 Şubat 2013 (UTC)--176.237.213.146 14:18, 17 Şubat 2013 (UTC)
