Hücre Bölünmeleri

Kısaca: Hücreler ya canlıların büyüyüp gelişmesi, rejenerasyonu ve dokularının yenilenmesi ya da üreme faaliyetlerinin gerçekleştirilmesi amacıyla bölünür. Bölünmelere detaylarıyla geçmeden önce hücrelerin niçin bölündükleri konusundaki görüşlere yer verelim. Hücre, büyüklük bakımından belirli bir sınıra ulaştığı zaman, kuramsal olarak ikiye bölünmesi gereklidir. Çünkü hücre genel olarak bir küre şeklinde düşünülürse, büyümede hacim yüzey orantısı r3 / r2 'dir. ...devamı ☟

Hücreler ya canlıların büyüyüp gelişmesi, rejenerasyonu ve dokularının yenilenmesi ya da üreme faaliyetlerinin gerçekleştirilmesi amacıyla bölünür. Hücre bölünmesi, tek hücreli canlıların çoğalması, çok hücreli canlıların büyümesi, erkek ve dişi eşey hücrelerinin meydana gelmesi için gerekli biyolojik olaydır. Bir hücrenin bölünebilmesi için belirli bir büyüklüğe ulaşması ve nükleik asitlere sahip olması gerekmektedir.

Hücreler üç farklı şekilde bölünürler. Bunlar;

   * Amitoz (Amitozis).
   * Mitoz (Mitozis)
   * Mayoz (Meiosis)


Tek hücreli canlılarda bölünme genellikle amitoz, çok hücrelilerde ise mitoz ve mayoz ile görülür.

Amitoz

Genellikle tek hücrelilerde görülen bu bölünmeyle o türe ait birey sayısı artar. Amitoz bölünme yapan hücrelerin önce çekirdeği uzar, çekirdeğin uzamasıyla çekirdekçik de uzayıp boğumlanarak ikiye ayrılır. Bunu sitoplazma bölünmesi takip ederek, bir hücreden iki yeni yavru oluşacak şekilde bölünme gerçekleşir. Amitozda çekirdek zarı kaybolmaz, kromozomlar belirmez, sentriyoller iğ iplikleri oluşmaz. Tek hücreliler dışında bazı özel hallerde yüksek yapılı organizma hücrelerinde de amitoz görülebilir. Bu durumda çoğu kez hücreler ölüme mahkum olur, çünkü tekrar mitoz bölünme yapamazlar. Amitoz bölünme bu organizmalarda bazen açlık nedeniyle dejenere olan hücrelerde, bazı yaşlı kıkırdak hücrelerinde, ayrıca hızla çoğalan kuş embriyosunun blastoderm hücrelerinde görülebilir. Gametlerde genellikle amitoz bölünme görülmez.

Mitoz

Zigot oluştuktan sonra başlayan mitoz bölünme, organizma belli bir büyüklüğe erişinceye kadar çoğu soma hücresinde (ör sinir hücrelerinde bölünme yoktur) ve bazı hücrelerde (kemik iliği vb.) hayat boyu devam eder. Mitozda her hücrenin çekirdeğ kromozomlar kendini eşler. Eşler, ana hücrenin bölünmesiyle oluşan iki yavru hücreye verilir. Böylece ana hücreye benzeyen, diploid sayıda (2n) kromozomlu iki yavru hücre meydana gelir.Yavru hücrelerin 23 tanesi anneden 23 tanesi babadan gelir.Bu kromozomların 44 tanesi vücut özelliklerini diğer ikisi cinsiyeti gösterir. Mitoz da çekirdek bölünmesi karyokinez, sitoplazma bölünmesi sitokinez olarak tanımlanır. Karyokinez başlangıçta interfaz ve sonrasında gerçek bölünme evreleri olan profaz, metafaz, anafaz ve telofaz olarak görülür.

Mayoz

Eşeyli olarak çoğalan canlılarda zigotu oluşturacak gamet hücrelerinin yapılması (gametogenez) mayoz ile gerçekleşir.üreme ana hücrelerinde kromozom sayısının yarıya inmesi olayı mayoz ile gerçekleşir.Sonuçta oluşan hücrelere üreme hücresi (gamet) denir. Mayoz bölünme I. ve II. mayoz bölünme şeklinde olup, bunların her biri aslında birbirini izleyen iki bölünmeden ibarettir. I.mayoz bölünme diploid kromozomlu ana hücreden kromozom sayıları yarı yarıya, yani haploid duruma inmiş (redüksiyon) iki yavru hücre meydana gelir. Fakat I. mayoz sonunda henüz kromozomdaki kromatidler tam olarak ayrılmamıştır. II. mayozda kromozomlar tam olarak uzunlamasına bölünür ve kromatidler ayrılarak yavru hücreler gider, böylece bölünme tamamlanmış olur. Mayoz bölünmedeki interfaz evresi (G1,S,G2) I.mayozun başında geçer, II. mayozda tekrarlanmaz. I. mayoz; profaz I, metafaz I, anafaz I, telofaz I evrelerinden sonra sitoplazma bölünmesi (sitokinez)gerçekleşir; II. mayoz; profaz II, metafaz II, anafaz II, telofaz II evrelerinden oluşur.

Canlılarda hücre bölünmesi hakkında daha detaylı bilgi için Hücre Bölünmesi konu başlığına tıklayınız.

Bu konuda henüz görüş yok.
Görüş/mesaj gerekli.
Markdown kullanılabilir.

Amitoz
2 yıl önce

erimeden bölünme gerçekleşir. Çekirdek boğumlanarak bölünür. Amaç kısa sürede bölünmenin gerçekleşmesidir. Bakteride mayoz ve mitoz hücre bölünmeleri olmaz...

Amitoz, Bakteri, Birhücrelilerde üreme, Hücre biyolojisi, Mayoz, Mitoz, Çokhücrelilerde üreme, Amip
Hücre
2 yıl önce

Hücre ya da odacık bir canlının yapısal ve işlevsel özellikler gösterebilen en küçük birimidir. Hücre kelimesi, (İng. Cell); Latince küçük odacık anlamına...

Hücre, Tek hücreli canlılar, Prokaryot, Protein, Ribozom, Hücre çeperi, Mitokondri, Enerji, Plastit, ATP, Sitoplazma, Madde, Sentriyol, Endositoz, Ekzositoz, Hücre bölünmesi, çeşitleri, nelerdir, nedir
Hücre bölünmesi
2 yıl önce

organizma hücrelerinde de amitoz görülebilir. Bu durumda çoğu kez hücreler ölüme mahkûm olur, çünkü tekrar mitoz bölünme yapamazlar. Amitoz bölünme bu organizmalarda...

Hücre, Mayoz, Zigot, Diploid, Haploid, Amitoz, Biyoloji, Embriyo, Mayoz hücre bölünmesi, Kemik iliği, hücrenin işlevleri, hücre bölünmesi nedir, hücre bölünmesi, mitoz, eşeysiz üreme, kalıtım, mayoz bölünme, Hücre bölünmesi, tek hücreli, çok hücreli, insan, hayvan, bitki, profaz, telofaz, anafaz, bölünme çeşitleri, erkek, dişi, soru, cevap, eşeysiz üreme, kromozom
Mitoz
2 yıl önce

Mitoz ya da mitoz bölünme, ana hücrenin bölünerek iki yeni hücre oluşturmasına denir. Çok hücreli canlılarda büyüme gelişme ve yaraların onarılmasını sağlar...

Hücre bölünmesi, Prokaryot, Ökaryot, DNA, Diploid, Genom, Hücre, Hücre zarı, Kemik iliği, Kromozom, Mayoz, Organel
Hücre duvarı
2 yıl önce

Hücre duvarı, (hücre çeperi) bitki, mantar ve prokaryot hücrelerde görülen bir yapıdır. Hücre zarının dış tarafında bulunur ve genelde selüloz yapılıdır...

Hücre duvarı, Fotosentez, Hücre biyolojisi, Mantar, Bitki hücresi, Semipermeabl, Turgor basıncı
Hücre döngüsü
2 yıl önce

Hücre döngüsü, bir hücrenin ömrü boyunca meydana gelen olayların sırasını ifade eder. Ökaryotik hücrelerde, hücre döngüsünün iki ana aşaması vardır: İnterfaz...

Kök hücre
2 yıl önce

Kök hücre, mitoz bölünmeyle özelleşmiş hücre tiplerine farklılaşabilen ve daha fazla kök hücre üretmek için kendini yenileme yeteneğine sahip olan, bütün...

Kök hücre, Alzheimer, Blastokist, Diyabet, Döllenme, Parkinson, Pluripotent, Zigot, Multipotent, Fetus, Embriyoblast
Hücre teorisi
2 yıl önce

Hücre teorisi, 1858 yılında Alman Patolog Rudolf Virchow'un, bitkiler ve hayvanların yani tüm canlıların hücre ya da hücrelerden meydana geldiğini yine...

Modern Hücre teorisi, Hücre, Amoeba, Bakteri, Biyoloji, Hayvan, Kuram, Mikroorganizma, Mikroskop, Prokaryot, Robert Hooke, Biyoloji