Hücre Zarı

Kısaca: Hücre Zarı ya da Hücre Membranı, hücrenin dış kısmında bulunan, molekülleri özelliklerine göre hücre içine alan veya dışarı bırakan katmandır. Bütün bitki ve hayvan hücrelerinde bulunan canlı, saydam, esnek ve seçici geçirgen bir zardır. ...devamı ☟

Hücre zarı
Hücre Zarı



Hücre zarı
Hücre zarı
Hücre zarı, oldukça karmaşık ve devingen yapısıyla, hücre canlılığının çok önemli bir bileşenidir. Hücre canlılığının ve özgün hücre işlevlerinin sürekliliğini mümkün kılan çok önemli bazı fonksiyonları yerine getirir ki, bunları kabaca şöyle sıralamak mümkündür:
  • Hücre içi ortamın özgün bileşimini hücre dışı ortamdan ayırmak
  • Hücre içi ile hücre dışı ortamlar arasında seçici bir şekilde madde alışverişini sağlayarak hücrenin atıklarını hücre dışı ortama vermek, hücre dışından hücreye gerekli maddeleri almak ve hücre içi ortamın özgün yapısını korumaya yardımcı olmak
  • Komşu hücrelerle iletişimi ve madde alışverişini sağlamak


Seçici geçirgenlik, hücre zarının bazı maddeleri hücre alıp bazılarını almamasıdır. Hücre zarı oldukca karmaşık ve devingen yapısıyla, hücre canlılığının ve özgün hücre işlevlerinin sürekliliğini mümkün kılan çok önemli bazı fonksiyonları yerine getirir ki,bunları şöyle sıralayabiliriz:

-Hücre içi ortamın özgün bileşimini hücre dışı ortamdan ayırmak -Hücre içi ile dışı ortamlar arsında alış verişi sağlamak -Komşu hücrelerle iletişimi sağlamak

Hücre zarı,mikroskobik incelemede iki koyu renkli tabaka arasında açık renkli bir tabakadan oluşuyor gibi gözüksede,aslında iki tabakadan oluşan bir organdır.Her iki tabakada fosfolipit molekülleri içine gömülmüş çeşitli proteinlerden oluşur.Fosfolipit moleküllerinin uzun zincirli yağ asitlerinden oluşmuş kısımları suda çözünmez ancak yağda çözünürler.

Yan yana duran iki hücrenin stoplazma zarları arası 150-200angstrom genişliğindedir.

Hücre Zarının Özellikleri

-Hücreyi dış ortamadan ayırır. -Hücreye şekil verir. -Madde giriş çıkışını düzenler. -Protein,yağ ve karbonhidratlardan oluşmuştur. -Hücreye alınacak hormon v.b. tanır. -Hücrenin beslenmesine yardımcı olur. -Metabolizma atıklarının dışarı atılmasını sağlar.

Hücre zarının görevleri: 1- Hücreyi dış etkenlerden korumak 2- Hücreye şekil vermek 3- Madde alış verişini kontrol etmektir.

Akıcı-mozaik zar modeline göre hücre zarı, iki sıra yağ tabakasıyla bu tabakalarda yüzen farklı büyüklük ve yapıdaki proteinlerden oluşur. Hücre zarı karbonhidrat,protein ve yağlardan oluşur.

Hücre zarından geçebilen maddeler: Küçük moleküller ( glikoz, aminoasit, su, madensel tuzlar), yağda eriyen A, D, E, K vitaminleri, nötr moleküller (oksijen ve karbondioksit )’tir.

Hücre Çeperi: Bitkisel hücrelerde hücre zarının dışında bulunur. Selüloz adı verilen ölü bir maddeden yapılmıştır. Hücre duvarının selülozdan yapılmış olması, hücrenin madde alış verişini engellemez. Çünkü hücre duvarında da porlar vardır. Hücre çeperi cansız, kalın dayanıklı, esnek olmayan, tam geçirgen ve selüloz yapıdadır.

Not;Bitki hücrelerinde hücre zarının dışında selülozdan oluşmuş bir de çeper vardır.Buna hücre duvarı ya da hücre çeperi denir.



Hücre zarı
Hücre zarı
Hücre zarı, mikroskopik incelemede iki koyu renkli tabaka arasında açık renk bir tabakadan oluşuyor gibi gözükse de, aslında iki tabakadan oluşan bir hücre organıdır (organel = organcık). Her iki tabaka da fosfolipit molekülleri içine gömülmüş çeşitli proteinlerden oluşur. Fosfolipit moleküllerinin uzun zincirli yağ asitlerinden oluşmuş kısımları suyla geçimsiz (suda çözünmez) ama yağda çözünür olduğu için, her iki tabakada bu kısımların hakim olduğu taraflar birbirlerine bakar ve hücre içi ile dışının sulu ortamıyla direkt olarak karşılaşmazlar. Görece simetrik olan bu iki tabaka, mikroskopideki açık renkli orta tabaka görünümünden sorumludur. Fosfolipidlerin suyla geçimli (suda çözünen) kısımları ise hücre zarının dış ve iç katmanlarında, sırasıyla hücre dışı ve içinin sulu ortamları ile temas halindedir. Çeşitli fonksiyonlara sahip hücre zarı proteinleri zar tabakalarının bu kısımlarında daha yoğun olarak bulunur ve mikroskopideki 2 koyu dış tabaka görünümünden bu iki kısım sorumludur.

Yan yana duran iki hücrenin sitoplazma zarları arasında 150-200 A° (angstrom) genişliğinde hücrelerarası bir alan vardır. Bu alan, hücreleri birbirine yapıştıran bir madde ile doludur. Hücre zarı girintili çıkıntılıdır. Bu yapı hücreler arasında adezyonu ve aynı zamanda hücreler arasındaki dokunma yüzeyini artırır.

Hücre zarı, hücre içeriğini ayarlamada çok önemlidir. Hücre zarı bazı maddelerin geçişini engellerken bazılarının geçmesini kolaylaştırır. Bu özellik zarın yapısına ve zardaki deliklerin (por) büyüklüğüne bağlıdır. Bir hücre zarından zardan her türlü madde geçebiliyorsa bunlara geçirgen, hiçbir maddeyi geçirmiyorsa geçirgen olmayan ya da geçirimsiz, bazılarını geçiriyor ve bazılarını geçirmiyorsa da seçici geçirgen hücre zarı denir.
  Kısaca özellikleri:
  -Hücreyi dış ortamdan ayırır.
  -Hücreye şekil verir.
  -Madde giriş-çıkşını düzenler.
  -Canlı yapıdadır.
  -Kalınlığı 12nm'dir.
  -Protein,yağ ve karbonhidratlardan oluşur.
  -Aktif taşıma olayını düzenler.
  -Hücrenin beslenmesine yardımcı olur.
  -Komşu ve yabancı hücreyi bulur.
  -Hücreyi alınacak hormonları tanır.
  -Hücrenin yıpranan kısmını onarır.
  -Metabolizma atıklarının dışarı atılmasını sağlayarak iç ortamı düzenler.
  -Prokaryot hücreye sahip canlılarda zardaki solunum enzimleri sayesinde enerji üretimi sağlanır.'

Bu konuda henüz görüş yok.
Görüş/mesaj gerekli.
Markdown kullanılabilir.

Hücre
2 yıl önce

proteinler zar boyunca uzanır periferal proteinler ise zarın dış kısmında uzantı şeklindedir Hücre zarı ile çekirdek zarı arasında kalan hücre bölümünü...

Hücre, Tek hücreli canlılar, Prokaryot, Protein, Ribozom, Hücre çeperi, Mitokondri, Enerji, Plastit, ATP, Sitoplazma, Madde, Sentriyol, Endositoz, Ekzositoz, Hücre bölünmesi, çeşitleri, nelerdir, nedir
Hücre zarı farklılaşmaları
2 yıl önce

gelen sitoplazmik uzantılardandır. Desmosomlar hücre organeli değildir. Sadece hücre yüzeyinde plazma zarı farklılaşmalarıdır. Desmosom terimi önceleri...

Hücre zarı farklılaşmaları, Fagositoz, Glikokaliks, Hücre, Hücre zarı, Kamçı, Organel, Pinositoz, Sil, Geçit Bölgeleri, Eksositoz
Hücre duvarı
2 yıl önce

de hücre duvarı pseuodopeptidoglikandır Fotosentez yapmamalarına rağmen çok hücreli mantarlarda da hücre duvarı görülür. Cansızdır ve hücre zarı gibi...

Hücre duvarı, Fotosentez, Hücre biyolojisi, Mantar, Bitki hücresi, Semipermeabl, Turgor basıncı
Glikokaliks
2 yıl önce

Glikokaliks, Hücre zarının yüzeyinde, özellikle şekerlerce zengin özel bir yapıdır. Hücre zarı ile ilgisine göre, iki tip glikokaliks vardır: Hücre zarına bağlı...

Glikokaliks, Alyuvar, Antijen, Bakteriler, Bazal membran, Bazal zar, Bitkiler, Biyoloji, Epitel, Fagositoz, Hücre
Ökaryot
2 yıl önce

ve kofulları daha küçüktür. Hücre zarı esnek olduğundan hayvan hücreleri çeşitli şekillere girebilir ve fagositik bir hücre, başka cisimleri içine alabilir...

Ökaryot, Animalia, Bilimsel sınıflandırma, Bitkiler, Biyoloji, Canlı, DNA, Eukaryota, Fungi, Hayvanlar, Kromozom, Çok hücreli canlılar, Tek hücreli canlılar
Sitoloji
2 yıl önce

gerçekleşen birkaç işlemle devam eder. Zar proteinleri, Golgi'den hücre zarına, diğer hücre altı yapılara gidebilir veya hücreden dışarı salgılanabilir. Endoplazmik...

Sitoloji, Anatomi, Bakteriyoloji, Biyocoğrafya, Biyofizik, Biyokimya, Biyoloji, Biyometri, Botanik, Deniz biyolojisi, Ekoloji
Koful
2 yıl önce

koful, hücrede daha çok yer kaplar. Kofullar; endoplazmik redikulum, hücre zarı, golgi cisimciği veya lizozomdan oluşabilir.[kaynak belirtilmeli] ^ Venes...

Biyoloji, Hücre, Hücre çeperi, Hücre çekirdeği, Hayvan hücresi, Bitki hücresi
Yumurta (hücre)
2 yıl önce

Yumurta, dişinin çoğalma hücresidir. Yumurta her hücre gibi çekirdek, sitoplazma ve hücre zarından oluşur. Yeni doğmuş bir kız bebeğin yumurtalıklarında...

Yumurta (hücre), Döllenme, Elektron mikroskobu, Hücre biyolojisi, Hücre zarı, Sitoplazma, Sperm, Yumurtalık, Çekirdek, Üreme