Iii. Jan Sobieski

III. Jan Sobieski (d. 17 Ağustos 1629, Olesko - ö. 17 Haziran 1696, Wilanow, Polonya), Lehistan`ın seçimle tahta çıkan ve 1674 - 1696 yılları arasında hüküm süren kralı. Osmanlı Devleti`yle yaptığı savaşlar sonucu Lehistan-Litvanya Birliği`ni kısa bir süre için yeniden canlandırmıştır.

Hayatı

Jan Sobieski 1629 yılında soylu bir aile içinde dünyaya geldi. Babası Jakob sarayda bir görev edinmiş, yaşamının sonuna doğru da Lehistan Senatosu`nun üyeleri arasında ona en yüksek rütbeyi sağlayan Krakow kale komutanlığına getirilmişti. Çok iyi bir eğitim gören Jan gençliğinde Batı Avrupa`nın birçok yerini dolaşma olanağı buldu. İsveç 1655`te Lehistan`a saldırınca, Lehistan kralı Jan Kazimierz`e karşı olduğu için İsveçlilerin safında yer aldı. Ertesi yıl yeniden taraf değiştirerek İsveçlilere karşı mücadelenin önderleri arasına katıldı. 1665`te koruyucusu Kraliçe Maria Ludwika`nın etkisiyle saray başmareşalliğine getirildi. 1666`da Polonya ordusunda cephe komutanı oldu. Ekim 1667`de Tatarları ve Kazakları Podhajce (``günümüzde Podgaytsi, Ukrayna``) yakınlarında yenilgiye uğrattı. 1668 ilkbaharında Varşova`ya döndüğünde başkomutanlığa getirildi. 1665`te Fransız Marie-Casimire de la Grange d`Arquien (Marysienka) ile evlendi. Marysienka, Kral Jan Kazimierz`in 1668`de tahttan çekilmesinden sonra, Sobieski`yi kral seçtirmek istedi. Ama soylular 1669`da Michal Korybut Wisniowiecki`yi kral seçince, Fransa kralı XIV. Louis`den kocasının kral olması için destek istedi.

Kral Machal`ın kısa süren hükümdarlığı (1669 - 1673) sırasında, Sobieski bir yanda Kazaklar karşısında yeni başarılar kazanarak adını duyururken, öte yandan Fransa`ya karşı Habsburg yanlısı politikalar uygulayan krala cephe aldı. Kral Michal 1673`te öldü, aynı günlerde Sobieski Hotin (Chocim) yakınlarındaki çarpışmalarda Sarı Hüseyin Paşa komutasındaki Osmanlı ordularını yanilgiye uğrattı. Bu başarıları 1672`de imzalanmış olan Bucaş Antlaşması`nın ağır koşullarını değiştirmemekle beraber, Sobieski`nin saygınlığını büyük ölçüde artırdı. Mayıs 1674`de Habsburgların desteklediği adaya karşı kral seçildi.

Sobieski önce Fransa yanlısı bir politika izledi.Fransa`nın arabuluculuğuyla Osmanlılara savaşı sona erdirmeye çalıştı ve Haziran 1675`te Fransa`yla Jaworow Antlaşması`nı imzaladı.Bu gizli antlaşmayla Sobieski, Osmanlılarla barış yapıldıktan sonra Habsburglu Kutsal Roma Germen İmparatorluğu`na savaş açacağına söz veriyordu. Ekim 1676`da Osmanlılarla Zorawno`da, koşulları Bucaş Antlaşması`ndan biraz daha elverişli bir ateşkes sağlandı.

`nin, kuzeybatıda Prusya`dan toprak kazanmak amacıyla Fransa ve İsveç`in desteğini sağlama ve böylece güneydoğuda Osmanlılara kaptırdığı toprakları telafi etme umutları boşa çıkmıştı. Ayrıca XIV. Louis, ne Maryslenka`nın Fransız kraliyet ailesiyle akrabalığını tanımaya hazırdı, ne de Sobieski`nin oğlu Jakob`un Lehistan tahtına varis olmasını desteklemek niyetindeydi. Yüksek soylular, özellikle Litvanyalılar, Sobieski`nin Fransa`nın yardımıyla mutlak iktidarı ele geçirmeye çalıştığından kuşkulandıkları için Fransa`yla yapılan ittifak antlaşmasına karşı çıktılar. XIV. Louis`in amacı Sobieski`yi Habsburglara karşı uysal bir vasal olarak kullanmaktı. Oysa Lehistan`ın Habsburglarla çatışan çıkarları yoktu; art arda gelen Osmanlı saldırılarından sonra Fransa`nın müttefiki olan Osmanlıları baş düşman olarak görmeye başladı. Bu yüzden öteden beri Fransız yanlısı olduğu halde, Sobieski Fransa`yla ittifakını bozdu. Kutsal Roma Germen imparatoru I. Leopold`la Osmanlılara karşı bir antlaşma imzaladı (1 Nisan 1683). Antlaşma koşullarına göre, iki müttefikten birinin başkenti kuşatılacak olursa, öbürü onu bütün gücüyle desteklemek zorundaydı.

1683 yazında Osmanlı orduları Viyana`yı kuşattığı, Sobieski yaklaşık 25 bin kişilik ordusunun başında yardıma koştu. Viyana`yı kurtarmak amacıyla toplanan bütün komutanlar arasında en yüksek rütbeli olduğu için yaklaşık 75 bin kişilik müttefik kuvvetlerinin komutasını üstlendi. Avrupa tarihini belirleyen en önemli savaşlardan bir olan bu savaşın sonucunda Osmanlı ordularını Kahlenberg`te yenilgiye uğrattı (12 Eylül 1683).(II. Viyana Kuşatması)

Kaynaklar

Vikipedi

Bu konuda henüz görüş yok.
Görüş/mesaj gerekli.
Markdown kullanılabilir.

Ciğerdelen Muharebesi
6 yıl önce

gerçekleştirmiştir ve Osmanlılar yenilmiştir. II. Viyana Kuşatması'nın ertesinde, 2 Ekim 1683 günü III. Jan Sobieski ve V. Karl Macaristan'daki Haçlı birlikleri...

1696
2 yıl önce

1770) 2 Ağustos - I. Mahmut, Osmanlı padişahı (ö.1754) 17 Haziran - III. Jan Sobieski, Polonya kralı (d. 1629) Öldüğü ay ve gün bilinmeyenler Nefeszade...

1696, 16. yüzyıl, 1691, 1692, 1693, 1694, 1695, 1697, 1698, 1699, 17. yüzyıl
1672-1676 Osmanlı-Lehistan Savaşı
2 yıl önce

kralı Michał Korybut Wiśniowiecki öldü ve ünlü Lehistan komutanı III. Jan Sobieski kral seçildi. 1674 yılında Osmanlıların Ruslarla savaş halinde olmasını...

1629
2 yıl önce

1695), Hollandalı gökbilimci, matematikçi ve fizikçi. 17 Ağustos - III. Jan Sobieski, Polonya kralı (ö. 1696) 19 Ocak - I. Abbas veya Büyük Abbas Safevî...

1629, 16. yüzyıl, 1624, 1625, 1626, 1627, 1628, 1630, 1631, 1632, 1633
Podolya Eyaleti
2 yıl önce

Podolya'yı alma hevesinde olan Lehistan-Litvanya Birliği hükümdarı III. Jan Sobieski, buradaki Türk tehditine karşı Okopy Świętej Trójcy yakınlarına bir...

Scutum (takımyıldız)
6 yıl önce

Hükümdarı III. Jan Sobieski liderliğindeki Hristiyan kuvvetlerinin 1683 yılında İkinci Viyana Kuşatması'ndaki başarısını abideleştirmek için, Sobieski'nin Janina...

Scutum (takımyıldız), Andromeda (takımyıldız), Antlia (takımyıldız), Apus(takımyıldız), Aquarius (takımyıldız), Aquila (takımyıldız), Ara (takımyıldız), Aries (takımyıldız), Auriga (takımyıldız), Boötes (takımyıldız), Büyüklük (kadir)
Viyana Kuşatması (kitap)
6 yıl önce

kararsızlığı yüzünden Viyana'yı kaybetme tehlikesiyle karşı karşıya kalan İmparator I. Leopold ve ordusuyla zafere koşan Lehistan Kralı III. Jan Sobieski....

Viyana Kuşatması (kitap), 1683, 1914, 1945, 2003, Avrupa tarihi, Batı, Habsburglar, Hristiyanlık, II. Viyana Kuşatması, III. Jan Sobieski
II. Viyana Kuşatması
2 yıl önce

80 bin Viyanalı ile şehirden kaçtı ve Linz'e yerleşti. Lehistan kralı Sobieski de 1683 yazında antlaşmadaki yükümlülüğünü yerine getirmek için bir yardım...

II. Viyana Kuşatması, II. Viyana Kuşatması