İnsancıl Hukuk Sözlüğü (özgün adı: ``Dictionnaire pratique du droit humanitaire``), Dr. Françoise Boucher-Saulnier tarafından hazırlanan, insan hakları hukuku alanında bir başvuru kitabıdır.
1999 yılında Nobel Barış Ödülü alan Sınır Tanımayan Doktorlar Örgütü tarafından tasarlanan kitabı, örgütün hukuk sorumlusu ``Dr. Françoise Boucher-Saulnier`` hazırladı. Kitap bir uzmanlık çalışması niteliğinde değildir. Amaçlanan, kitabın eylem içinde savunma yapan bir hukuk olan ``insancıl hukuk``a ait bir kullanma kılavuzu işlevi görmesidir. Bunun yanı sıra, şiddetin ve silahlı çatışmaların potansiyel mağdurlarına hitap eder, insanlara, insanlığa karşı işlenen suçlara karşı direnişin ve yaşamı sürdürme çabasının rehberliğinde yardımcı olmayı hedefler ve dünya toplumunu daha insancıl bir konuma getirmek amacına da hizmet eder.
Kitabın başında şu alıntı yer alır:
cquote|Uluslararası hukuk tarafından öngörülmeyen durumlarda siviller ve muharipler, yerleşik kurallardan, insancıl ilkelerden ve kamu bilincinin gerekliliklerinden kaynaklanan, insan hakları ilkelerinin koruması ve egemenliği altındadırlar. (Martens Şartı)
`in "Göçmen Anne" adlı fotoğrafı.]
150`den fazla madde içeren geniş hacimli kitap, ``"abluka"`` maddesiyle başlar ve ``"zararla-karşılık"`` maddesiyle sona erer. Tipik sözlük mantığının dışında hazırlanmış olan ``İnsancıl Hukuk Sözlüğü``, zengin bir kaynakçaya sahip olmasının yanında, uluslararası örgüt adreslerini de içerir.
Türkçe olarak ilk kez 2002`de İletişim Yayınlarınca Selahattin Bağdatlı`nın çevirisiyle basılan kitabın yayın danışmanlığını Ahmet İnsel yaptı, editörlüğünüyse Mustafa Bayka üstlendi. Bu basımın kapağında, Dorothea Lange`in ünlü ``Migrant Mother`` (Göçmen Anne) adlı fotoğrafı bulunur. Kitabın yayınevince basılmış ciltli ve ciltsiz iki versiyonu vardır. Kitabın dahil olduğu ``"Sözlükler"`` serisinin diğer kitapları arasında, ``Siyaset Felsefesi Sözlüğü``, ``Popüler Siyasi Deyimler Sözlüğü`` ve ``Marksist Düşünce Sözlüğü`` de bulunmaktadır.
