İsmaililik

Kısaca: İsmâilîlik ya da İsmailiyye, (Arapça: الإسماعيليون al-Ismā'īliyyūn; Farsça: اسماعیلیان Esmā'īliyān; Urduca: اسماعیلی Ismā'īlī) Şiîlik'te Cafer es-Sadık öldüğünde, yedinci Şiî İmâmı olarak Musa bin Cafer el Kâzım'ın yerine Cafer-i Sadık'tan önce ölmüş olan oğlu İsmâil bin Câ'fer el-Mûbarek'in oğlu Muhammed bin İsmâ‘îl eş-Şâkir'i Yedinci imâm olarak kabul eden mezhep. ^ Not: Altıncı İsmâ‘îlî İmâmı olarak kabul edilen ve İsmâ‘îl’iyye Mezhebi'nin isim babası olan İsmâil bin Câ'fer babasından evvel M ...devamı ☟

İsmaililik
İsmaililik

düzenle-tr|Mart 2008 İslam Şiilik İsmaililik (Arapça: الإسماعيليون; Farsça: اسماعیلیان ``İsma`iliyan``) Şiiliğin İmamiyye`den sonraki en geniş ikinci kolu.

Ağa Han önderliğindeki Nizari kolu Şii imamlarının silsilesi dışında devam eden ikici bir İmam kolunun varlığını kabul etmektedir.

Tarihçe

İlk İsmaili topluluk tarihte 148/765 yılında İmam Cafer-i Sadık`ın vefatından sonra ortaya çıkmıştır. Bu dönemde Abbasiler Emevi hanedanlığını yıkıp kendi halifeliklerini tahta geçirmişdi ve İmamiye Şiası ilk dönem İsmailileri de içine alan farklı gruplara bölünmüştü.

İsmaililer kurdukları gizli topluluklarla kendi gözlerinde Ali ve soyuna ait halifelik hakkını gaspettiklerini düşündükleri Abbasilere karşı mücadele vermeye yine bu dönemde başlamışlardır. İlk dönem İsmailileri tarafından "dava" (al-dawa) veya "``al-dawa al-hadiya``" yani hak olarak yönlendirilen dava adlandırılan bu hareket yaklaşık olarak Hicri 3/Miladi 9.yüzyılda başlamış ve Dava`nın propaganda veya misyonunu sürdüren "``Dailer``" eylemlerini Irak, Pers, doğu Arabistan ve Yemen topraklarına yaymaya başlamışlardı. Dailer Müslümanları onları kurulu düzenin adaletsizliklerinden kurtaracak ve Ehl-i Beyte yeniden hilafeti kazandıracağını söyledikleri İsmaili İmam Mehdi ile dayanışma yapmaya davet ediyorlardı.ref|1

İsmaili Dailerin bu daveti başarıya ulaşmış ve Hicri 2.yüzyılda ilk Şii devleti olan Fatımi devletini kurmuşlar ve Nizari ve Mustali kollarına ayrıldıktan ve Fatımı devleti yıkıldıktan sonra Nizari önderleri İran`ın doğusundan Suriye`ye kadar olan çeşitli bölgelere dağılmış, birbirlerine sıkı bağlarla bağlı toplulukları yönetmeye devam etmişlerdir.

1830`ların sonunda İran`daki politik gelişmelerden ötürü Nizarilerin 46.İmamı ve ilk Ağa Han ünvanını taşıyan Ağa Hasan Ali Şah Hindistan`a göç etmiş ve 1848`de Bombay`a yerleşerek mezhebin yönetim yerini buraya taşımıştır.

19.yüzyılın ikinci yarısı ve 20.yüzyılın başlarında İsmaililer önemlice bir kısmı Hint alt kıtasından Doğu Afrika`ya göç etmiştir.ref|2

Öğretileri

Fatimi devleti döneminde genişleyecek olan İsmailiğin temelleri devletin kuruluşundan çok daha önce ilk dönem İsmaililer tarafından atılmıştı. İsmaililer kutsal metin ve dini emirlerde zahir (dışrak/exoteric) ve batın (içrek/ezoterik) şeklinde iki temel yapı olduğunu ve literal (sözcüğü sözcüğüne) anlamın batıni yani gizli ve içsel gerçekliğe işaret ettiğini kabul etmişler ve Kur`an`da bulunan bu sözkonusu değişmez ve içrek hakikatleri ortaya çıkarmak için gnostik bir düşünce sistemi geliştirmişlerdi. Bu ilk dönem İsmaililer aynı zamanda peygamberler veya söz sahipleri (``Nutaqa``) tarafından izah edilen dini yasaların dönem dönem değişiklik geçirmesine karşın hakikatin sonsuza kadar baki kaldığını ifade etmekteydiler. Peygamberlerin halifeleri olan Evsiya veya İmamlar ise her devirde tevil veya ezoterik yorum yoluyla vahiylerdeki gizli anlamları açıklamaktaydılar.ref|3

İsmailiğin Imam Silsilesi

İsmailik Oniki İmam Şiiliği ve Caferiye mezhebinin İmam silsilesinden farklı olarak Caferi Sadık`ın oğlu Musa (745-799), (Musa al Kazim olarak da bilinir) yerine İsmail`e tabi olmuşlardır. Cafer`i Sadık`a kadar olan İmamları ise Şiiliğin her iki mezhebi de kabul etmektedir. İsmailik içinde de Mustaali ve Nizari kollarının İmam listesinde bazı farklılıklar bulunmaktadır.

Aşağıda İsmailiğin kabul ettiği İmam silsilesi Mustaali ve Nizari kolları da dahil olmaz üzere yer almaktadır..ref|4

1a. AlÄ« ibn Ebu Tālib 1b. Hasan ibn Ali 2. Husayn ibn Ali 3. AlÄ« Zayn al-Ä€bidÄ«n 4. Muhammad al-Bāqir 5. Cafer-i Sādık 6. Ismāīl ibn Cafer 7. Muammad ibn Ismāīl 8. Abdullāh (Daftari`ye göre) / WafÄ« Ahmad (Nizari kolunun resmi listesine göre) 9. Ahmad (Daftari`ye göre) / TakÄ« Muhammad (Nizari kolunun resmi listesine göre) 10. al-Hussayn (Daftari`ye göre) / Radiyu-d-DÄ«n Abdullāh (Nizari kolunun resmi listesine göre) 11. 1st Fātimi Halifesi-imam Ubaydullāh al-MahdÄ« billāh 12. 2nd Fātimi Halifesi-imam Muhammad al-Qāim bi-Amrillāh 13. 3rd Fātimi Halife-imam Ismāʿīl al-Manṣūr 14. 4th Fātimi Halife-imam Maʿād al-MuÊ¿izz li-DÄ«nillāh 15. 5th Fātimi Halife-imam AbÅ« Manṣūr Nizār al-Ê¿AzÄ«z billāh 16. 6th Fātimi Halife-imam Al-ḤakÄ«m bi-Amrillāh (Druze split off) 17. 7th Fātimi Halife-imam Ê¿AlÄ« az-Zāhir li-IÊ¿zāz DÄ«nillāh 18. 8th Fātimi Halife-imam Al-Mustaná¹£ir billāh

İsmailiğin MustaalÄ« Kolunun Imāmları: 19. 9th Fātimid Halife-imam Ahmad al-MustaalÄ« 20. 10th Fātimid Halife-imam Al-Ä€mir bi-Al kāmillāh (ḤāfizÄ« schism) 21. Aá¹­-Ṭayyib AbÄ«-l-Qāsim

İsmailiğin NizārÄ« Kolunun Imāmları: 19. Nizār ibn al-Mustanzir billāh 20. Al-HādÄ« 21. Al-MuhtadÄ« 22. Al-Kāhir 23. al-Hassan II ``Ê¿alā dhikrihi-s-salām`` 24. NÅ«ru-d-DÄ«n Muḥammad II 25. Jalālu-d-DÄ«n Ḥassan III 26. Ê¿Alāʾu-d-DÄ«n Muḥammad III 27. Ruknu-d-DÄ«n Khurshāh 28. Shamsu-d-DÄ«n Muḥammad 29. Qāsim Shāh 30. Islām Shāh 31. Muhammad ibn Islām Shāh 32. Mustanzir billāh II 33. Abdu-s-Salām Shāh 34. GharÄ«b MÄ«rzā / Mustaná¹£ir billāh III 35. AbÅ« Dharr Ê¿AlÄ« NÅ«ru-d-DÄ«n 36. Murād MÄ«rzā 37. Dhu-l-Fiqār Ê¿AlÄ« KhalÄ«lullāh I 38. NÅ«ru-d-Dahr (NÅ«ru-d-DÄ«n) Ê¿AlÄ« 39. KhalÄ«lullāh II Ê¿AlÄ« 40. Shāh Nizār II 41. Sayyid Ê¿AlÄ« 42. Hassan Ê¿AlÄ« 43. Qāsim Ê¿AlÄ« (Sayyid Cafer) 44. Abu-l-Ḥassan Ê¿AlÄ« (Bākir ŞÄh) 45. Shāh KhalÄ«lullāh III 46. Ḥassan Ê¿AlÄ« Şah Ä€ğā Khān I 47. Ä€qā Ê¿AlÄ« Şah Ä€ğā Khān II (Shāh Ê¿AlÄ« Shāh resmi NizārÄ« listesine göre) 48. Sultān Muhammad Shāh Ä€ğā Khān III 49. Şah KarÄ«mu-l-HussaynÄ« Ä€ğā Khān IV

Alt Şubeleri

İsmailik`in alt şubleri:

*Nizari günümüzdeki en büyük İsmaili gruptur. Ruhsal önderleri Ağa Han`dır.
  • Karmatiler Suriye ve Irak`ın belli bölgelerinde varlıklarını sürdürmektedirler.


Göz At



Kaynakça

Şiilik mezhepleri

Şiilik mezhepleri

Dış Bağlantı



Kaynaklar

Vikipedi

Bu konuda henüz görüş yok.
Görüş/mesaj gerekli.
Markdown kullanılabilir.