İstanbul'da Toplu Taşıma

Kısaca: İstanbul'da toplu taşıma, 5712 kilometrekarelik bir alana yayılan şehrin, 13 milyondan fazla nüfusuna toplu taşıma hizmeti veren sistemlerdir. İstanbul'da özel ve kamuya ait otobüs ağları, çeşitli raylı sistemler, fünikülerler ve deniz araçlarıyla bu hizmetler verilmektedir. ...devamı ☟

İstanbul'da toplu taşıma, 5712 kilometrekarelik bir alana yayılan şehrin, 13 milyondan fazla nüfusuna toplu taşıma hizmeti veren sistemlerdir. İstanbul'da özel ve kamuya ait otobüs ağları, çeşitli raylı sistemler, fünikülerler ve deniz araçlarıyla bu hizmetler verilmektedir. Tarihi Osmanlı İmparatorluğu'nun başkenti olarak İstanbul'da, Avrupa yakasında büyük bir tramvay şebekesi vardı. İlk olarak atlı tramvay olarak başlayan hatlar zamanla yerini elektrikli tramvayla değiştirdi ve İstanbul Elektrik, Tramvay ve Tünel işletmesi (

İETT

) kuruldu. Şehirde 1837 yılında tarifeli deniz toplu taşımacılığı yapılmaya başlanmıştır. İstanbul'da otobüsle toplu ulaşım Beyazıt-Karaköy arasında dört adet Renault-Scania otobüsü ile 1926 yılında başladı.

İETT

filosu 1942 yılında 9, 1955 yılında 16 ve 1960 yılında 525 otobüse çıkmıştır.

Raylı sistemler

İstanbul kent içi ulaşımı 1869 yılında Dersaadet Tramvay Şirketinin kurulması ve Tünel Tesisleri`nin inşaasıyla başlar. 1871 yılında şirket atlı tramvay olarak dört hatta taşımacılığa başladı. Bu hatlar Azapkapı-Galata, Aksaray-Yedikule, Aksaray-Topkapı ve Eminönü-Aksaray idi ve ilk sene 4,5 milyon kişi taşındı. Daha sonraki yıllarda yenı hatlar eklenmiştir. Bu hatlarda 430 at, 45 tramvay arabası 1 metre hat genişliği olan demıryolunda çalışmaktaydı. 1912 yılında atlı tramvay bir yıl süreyle çalışmasına ara verdi çünkü Savunma Bakanlığı, Balkan Savaşı sırasında tüm atları cepheye gönderdi. Tramvay ağı 2 Şubat 1914 tarihinde Katenersiz tel ile elektrikli hale getirildi. 8 Haziran 1928 tarihinde Tramvay Üsküdar ve Kısıklı arasında çalışmaya başladı.1950'lere gelindiğinde, tramvay hatlarının uzunluğu 130km'ye ulaşmıştı. 1956 yılında 56 hatta 270 tren ve 108 milyon yolcu ile zirve yıllarını yaşadı. 27 Mayıs ihtilali, sonrası şehirdeki tramvay hizmeti kapanmaya başladı. Hatlar sökülerek yerine o günün şartlarında daha hızlı ve seri hareket edebilen motorlu taşıtların ilerleyebilecegi yollar inşaa edildi. Eski Tramvaylar 12 Ağustos 1961 yılına kadar kentin Avrupa yakasında ve 14 Kasım 1966 yılına kadar Asya tarafında hizmet vermeye devam etti. Tramvayla aynı zamanda, Tünel inşaatı da başladı, Pera ve Galata arasındaki füniküler hat 30 Temmuz 1871tarihinde inşaatına başlandı.

Füniküler

5 Aralık 1874'te, Londra metrosundan sonra dünyanın en eski ikinci metrosu olarak hizmete açıldı. Başlangıçta, sadece yük ve hayvan taşınan hatta, 17 Ocak 1875 günü, test çalışmaları tamamlandıktan sonra halka da açıldı. Bu hizmet halen devam etmektedir. Ayrıca, banliyö hattı olarak 1872 yılında şehrin Avrupa yakasında Sirkeci- Hadımköy ve 1873 yılında Anadolu yakasında Haydarpaşa- İzmit arasında tren ile toplu taşımacılık yapılmaya başlanmıştır.

Troleybüs

İstanbul’a her iki yakada uzun yıllar hizmet veren tramvayların 1960’larda kaldırılmasının akabinde; otobüslere oranla daha ekonomik olması da göz önüne alınarak

Troleybüs

sisteminin kurulmasına karar verilir. Güç beslenmesi çift havai elektrik hattından sağlanan

Troleybüs

ler için ilk hat Topkapı-Emönönü arasında döşenir. İtalyan Ansaldo San Giorgia firmasına 1956-57 yıllarında sipariş edilen

Troleybüs

ler 27 mayıs 1961’de hizmete girer. Toplam uzunluğu 45km. olan şebeke, 6 kuvvet merkezi ve 100 troleybüslük işletmenin maliyeti o günün rakamıyla 70 milyon TL’yi bulur. Şişli ve Topkapı garajlarına bağlı olarak hizmet veren ve kapı numaraları birden yüze kadar sıralanan araçlara 1968 yılında tamamen

İETT

işçilerinin üretimi olan ‘Tosun’ da katılınca araç sayısı 101 olur. Elektrik kesintileri yüzünden sık sık yollarda kalan ve seferleri aksayan

Troleybüs

ler, trafiği engellediği gerekçesiyle 16 Temmuz 1984’te işletmeden kaldırılır ve araçlar İzmir Belediyesi’ne bağlı ESHOT Genel Müdürlüğü’ne satılır.

Deniz taşımacılığı

Raylı sistemler

Füniküler

* Tünel, Londra metrosu'ndan sonra Avrupa'nın ikinci, Atlantic Avenue Tunnel'den sonra da dünyanın üçüncü en eski metrosu olarak 1874'te hizmete başlamıştır. Kablolu asansör sistemine benzer bir füniküler sistemidir. Tünel hattında durak bulunmamaktadır, 573 metre uzunluğunda olup Karaköy ve Tünel Meydanı arasında 60 metrelik yükseklik farkı bulunmaktadır. * 2006 Yılında hizmete giren Taksim-Kabataş füniküleri, M2 hattı ve Kabataş'taki vapur iskeleleriyle T1 hattı'nı birbirine bağlamaktadır. Tıpkı tünel gibi durağı olmayan sistemde günde 195 sefer yapılarak 30.000 yolcu taşınır.

Banliyö

|||}}} | image = | text = Bu alt başlığın geliştirilmesi gerekiyor} | }}.} | }|
|}} See the talk page. }} }} Marmaray, temelleri 2004 yılında atılan ve yapımı devam eden, Avrupa ve Asya yakasını İstanbul Boğazı'nın altından birleştirecek banliyö hattı iyileştirme projesidir. İnşaat tamamlandığında Marmaray'a bağlı hat yaklaşık olarak 76,3km uzunluğunda olması planlanmaktadır. Farklı kıtalardaki demiryolları İstanbul Boğazı'nın altından batırma tüp tüneller ile birleştirilecektir.

Metro - Tramvay

İstanbul Metrosu ile ilgili yapılan son proje IRTC kapsamında 1987'de gerçekleştirilen çalışmadır. Bu konsorsiyum İstanbul Metrosu ile birlikte "Boğaz demiryolu tüneli" projesini de birlikte hazırlamıştır. Bu etütte metro güzergahı 16.207 m olup istasyonları Topkapı-Şehremini-Cerrahpaşa-Yenikapı-Unkapanı-Şişhane-Taksim-Osmanbey-Şişli-Gayrettepe-Levent-4.Levent olan bir hat önermiştir. İstanbul metrosunun inşaat çalışmaları 1992 tarihinde Taksim - 4. Levent arasında olmak üzere başlamıştır. 2000 Yılında hizmete giren hatta sonraki yıllarda Kuzey ve Güney yönlü ekler yapılarak hat bugünkü halini almıştır. Bugün, İstanbul'un ilk metrosu olan M2 hattı Şişhane - Hacı Osman arasında hizmet vermektedir. Hattın Güney kısmının Yenikapı'ya uzatılmasının çalışmaları da sürmektedir.

Var olan hatlar

2013 yılında mevcut olan modern raylı sistemler; * F1 hattı * M1 hattı * M2 hattı * M3 hattı * M4 hattı * T1 hattı * T4 hattı * M1B hattı

İnşaatı devam eden hatlar

* Marmaray Kazlıçeşme - Söğütlüçeşme * M6 hattı Üsküdar - Sancaktepe * M4 hattı Kartal - Kaynarca * M2 hattı Şişhane - Yenikapı * M1 hattı Yenikapı - Aksaray * MM hattı Levent - Hisarüstü * F3 hattı Hisarüstü - Aşiyan * M5 hattı Kabataş - Mahmutbey

Planlanan havaray hatları

* Ataşehir - Ümraniye * Sefaköy - Havalimanı * 4.Levent - Levent * Zincirlikuyu - Sarıyer * Beyoğlu - Şişli * Kartal - D100 * Sabiha Gökçen Havalimanı - İstanbulpark Lastik Tekerlekli Araçlar

İETT

Büyükşehir Belediyesi'ne bağlı olarak İstanbul'da toplu taşıma hizmeti veren İstanbul Elektrik Tramvay ve Tünel İşletmeleri (

İETT

), İstanbul'da otobüsle toplu ulaşıma Beyazıt-Karaköy arasında dört adet Renault-Scania otobüsü ile 1926 yılında başladı.

İETT

filosu 1942 yılında 9, 1955 yılında 16 ve 1960 yılında 525 otobüse çıkmıştır.

İETT

, otobüs, tramvay ve tünel işletmeciliğinin yanında İstanbul Özel Halk Otobüsleri ve İstanbul Otobüs AŞ’nin yönetim, yürütüm ve denetiminden sorumludur.

İETT

ayrıca İstanbul`daki raylı sistemlerin (Metro, Hafif Metro) bir bölümünün yapımını (Eminönü-Kabataş, Sultançiftliği-Edirnekapı, Edirnekapı-Topkapı, Otogar-Başakşehir) üstlenmiştir.

Metrobüs

İstanbul'da ilk etabı E-5 yolu üzerinde Topkapı- Avcılar arasında çalışacak

Metrobüs

Projesi için Hollanda'nın Phileas firmasından 26 metrelik, 220 kişilik metrobüsleri alınması için görüşmeler yapılmaktadır. Yola döşenecek manyetik çivileri algılayarak sürücüsü olmadan da hareket edecek olan araçların karoserinde hiçbir bağlantı çivisi bulunmayacak, bunun yerine uçaklarda kullanılan yapıştırma teknolojisinden yaralanılacak.

Metrobüs

projesi Mecidiyeköy-Beylikdüzü arasında E-5 üzerinde yapılacak, çalışma Çobançeşme-Küçükçekmece, Topkapı-Çobançeşme, Mecidiyeköy-Cevizlibağ ve Küçükçekmece-Beylikdüzü etaplarından oluşacak.

Metrobüs

sistemi böylece Mecidiyeköy metro hattına bağlanacak. Birinci ve ikinci etap projelerde yer yer 2x2, 2x3 ve 2x4 şerit olan yolların tümünün 6x2’ye çıkarılacak ve ayrıca kavşak düzenleme çalışmaları yapılacak. Bu proje ile E-5’in ulaşım kapasitesinin yüzde 100 artacak. Projenin yaklaşık 75 milyon TL’ye malolacağı tahmin ediliyor. Ayrıca Edirnekapı-Vezneciler ile Beşiktaş-Levent arasında da metrobüs sistemi uygulaması planlanıyor. Deniz Yolu Türkiye'de kullanılan ilk feribot Suhulet'tir. Feribotlar ayrıca demiryolu taşıtlarının taşınması için de kullanılmaktadır.

Şehir Hatları

Şehir Hatları

, İstanbul'da deniz yolu ile taşımacılık alanında faaliyette bulunan ve sadece yolcu taşıyan kamu kuruluşudur. sehirhatlari.com.tr

İstanbul Deniz Otobüsleri

İstanbul Deniz Otobüsleri

, 25 deniz otobüsü, 10 hızlı feribot ve 18 arabalı vapur ile deniz yolu ile taşımacılığı yapan özel şirket.

Hızlı feribot

* Yenikapı - Bandırma

Hızlı feribot

hattı * Pendik - Yalova

Hızlı feribot

hattı * Yenikapı - Bursa

Hızlı feribot

hattı * Yenikapı - Yalova

Hızlı feribot

hattı

Arabalı vapur

* Sirkeci-Harem

Arabalı vapur

hattı Teleferik * Eyüp-Piyerloti teleferiği * Maçka-Taşkışla teleferiği Kara, Demir ve Deniz yolları kullanım oranları

İETT

' ye göre

Kara, Demir ve Deniz yolları kullanım oranları

şu şekildedir: Günlük yolculukların ulaşım türlerine göre dağılımı Günlük yolculukların taşıma sistemine göre kamu/özel dağılımı Dış bağlantılar * Website of Municipal Transport Authority of Istanbul * Website of Istanbul fast ferries * The Istanbul metro at UrbanRail.net * The Istanbul rail transit network at CityRailTransit.com * Istanbul on TrainsofTurkey.com

Kaynaklar

Vikipedi

Bu konuda henüz görüş yok.
Görüş/mesaj gerekli.
Markdown kullanılabilir.