Karamani Mehmed Paşa
Fatih Sultan Mehmed Han devri ilim ve devlet adamı. Karamanlıdır. Mevlana Celaleddin Rumi neslinden olup, babasının adı Ârif Çelebidir.Genç yaşında İstanbul’a gelen Mehmed Paşa, Sadrazam Veli Mahmud Paşa ile tanıştı. Onun sevkiyle Paşanın kendi vakf ve tesis ettiği medresede tahsil gördü. İlmiye sınıfından mezun olduktan sonra bir müddet müderrislik yaptı. Sonra vezirlik payesiyle nişancı oldu. Bu arada Fatih Sultan Mehmed Hanın teveccühünü kazanarak, devlet memuriyetlerinin düzenlenmesi ve devlet idaresine ait temel kanunların tertibi hususunda padişahın müşaviri oldu. 1478 yılı Mayısında, Gedik Ahmed Paşayı vazifeden alan Fatih Sultan Mehmed Han, Mehmed Paşayı sadarete getirdi. Sadrazamken Uzun Hasan’a yazdığı, üslup ve muhtevası sebebiyle beğenilen siyasi mektuplar, şöhretini artırdı. Fatih Sultan Mehmed Hanın vefatından bir gün sonra 4 Mayıs 1481’de Tahtakale’de isyan eden yeniçeriler tarafından öldürüldü. Kumkapı’da yaptırdığı Nişancı Camii bahçesine defnedildi.
Mehmed Paşa, değerli ve alim bir vezir olup, Fatih Sultan Mehmed Han zamanında hazırlanmış olan Kanunname-i Âl-i Osman, bunun sadaretinde kaleme alındı. Cami ve medrese yaptırdı. Karamani Mehmed Paşanın tarih yazarlığı ve şairliği de vardı. Yazdığı Osmanlı Tarihi, Arapça olarak iki kısımdan meydana gelir. Birinci kısım Osman Gaziden, Fatih Sultan Mehmed Hanın cülusuna (1451), ikinci kısım 1451 yılından 1480’e kadarki devirlere aittir. Mehmed Paşa kendisi şair olduğundan, şair ve ediplere çok alaka gösterirdi. Sade ve külfetsiz bir üslupla yazdığı şiirlerinde Nişani mahlasını kullanmıştır.
Ka’r-ı bahr-ı dilde kalur mı bu dürr-i şahvar Ey Nişani itibar-ı hazret-i şah olmasa.
