TARİHİ Karaçulha`ya 1400`lü yıllarda yerleşilmeye başlandığı bilinmektedir. Karaçulha Gökben ve Dont ile birlikte Fethiye`den sonra en eski yerleşim yerlerinden birisidir. İlk yerleşim yerleri dağ etekleri olan şimdiki beldenin üst kısımlarıdır. Buraya yerleşenlerin de, Osmanlı Devletinin kuruluş yıllarında diğer beyliklerle işbirliği yapmak ve kaynaşmak amacıyla Anadolu`nun her tarafına gönderilen Kayı boyundan aileler olduğu söylenmektedir. 13. asrın ortalarında büyük bir aile (o zaman ki adıyla Meğri), bu bölgeye gelir ve Taşyaka mahallesine yerleşir. Daha sonra çobanlık yapan aile bölünür ve bir kısmı Gökben civarına, bir kısmı Esenköy civarına göç ederken, bir kısmı da Karaçulha`ya gelir. Ahmetpaşa duvarının etrafına yerleşen bu aileler, daha sonra Avdan mevkiine, 18. yüzyılda da bugünkü Osman Efendi camiinin etrafına yerleşirler. Bir başka anlatıma göre de; Menteşe Beyliğine bağlı olan Meğri, merkeze uzak olduğu için buraya baş kadılık verilir. Menteşe Beyliği Osmanlı Devletine katılınca çevrede küçük küçük yerleşim yerleri kurulmaya başlar. Baş kadılığa bağlı Karakeçili boyunun Yörük kabilesinin bir yiğidi haksızlığa uğrayarak kadı tarafından öldürülür. Dul kalan eşi de, oradan ayrılarak çocuklarını ve hayvanlarını alarak uzak sakin bir yer aramaya başlar. Sonunda Meğri`nin 8 km. kuzeyinde bulunan bugünkü Kösebükü yokuşunun olduğu yere gelir. Burada hayvancılık yapan kadın, keçi kılından karaçul dokumaya başlar. Zamanla, çevre bölgelerden de karaçul almak için Karaçulha`ya gelmeye başlanır. Buraya gelip gidenler, karaçulhacıya gidiyoruz, karaçulhadan geliyoruz derler. Daha sonra da bu bölge Karaçulha olarak anılmaya başlanır. Ailelerin artmasıyla köy olan Karaçulha, Çamköy, Kınık, Yayla Boğalar ve Eldirek sınırlarını da kapsamıştır. Köy olmasıyla birlikte Teke yöresinden, Dalaman`dan ve Muğla yöresinden birçok aile buraya göç etmiştir. Böylece Karaçulha büyümeye devam etmiştir. Zamanla nüfusun artması ve çevrenin geniş olması nedeniyle, Kınık, Yayla Boğalar ve Çamköy Karaçulha`dan ayrılmıştır. 24 Mayıs 1970 yılından itibaren Karaçulha, yapılan halk oylaması sonucunda belediye olmuştur. Karaçulha`nın ilk belediye başkanı, o dönemde memur olan Mustafa Severoğlu`dur. Mustafa Severoğlu`nun istifasıyla boşalan belediye başkanlığına Kadir ÖZDEMİR gelmiştir. Daha sonra; Mehmet Kocatepe, 12 Eylül`den sonra görevlendirilen Ali Aldan, yeniden seçilen Mehmet Kocatepe, Mustafa Kiremitli, Yusuf Çaylı, tekrar seçilen Mustafa Kiremitli belediye başkanlığı yapmıştır. Son yerel seçim sonucuna göre de, Turhan KOVANCI belediye başkanlığı yapmaktadır.
EÄİTİM DURUMU
Çok eski bir geçmişe sahip Karaçulha İlköğretim Okuluyla birlikte, Karaçulha`da iki ilköğretim okulu daha bulunmaktadır. 1920`li yıllarda, iki odalı bir okulda eğitim yapılan Karaçulha İlköğretim Okulu, 1934 yılında bugünkü yerine gelmiştir. 1970`li yıllarda Çalıca Mahallesine Çalıca İlköğretim Okulu yapılmıştır. 1991 yılında Ortaokul olması için Boğalar mahallesine yapılan binada, Şehit Mustafa Gökdal İlköğretim Okulu olarak eğitime devam etmektedir. 1992 yılında Fethiye Mehmet Erdoğan Anadolu Lisesi yapılmış ve hizmete girmiştir. 2001-2002 Eğitim Öğretim yılında açılan Karaçulha Çok Programlı Lisesi ve 2002-2003 yılında açılan Muğla Üniversitesine bağlı Sağlık Meslek Yüksek Okulu eğitim ve öğretimi sürdürmektedir.
Mesut KOÇ www.karaculha.com
ÖNEMLİ NOT: 6 asırdan fazla mazisi olan Karaçulha tarihinin ve bugününün yazılması çok yoğun ve akademik bir çalışmayı gerektirmektedir. Bu konuda maalesef Ramazan Kıvrak`ın “Fethiye`de Yörükler ve Karaçulha” kitabı dışında bir kaynak bulunmamaktadır. Karaçulha Belediyesi ve beldemizde bulunan okullar bir araya gelerek, diğer kurumlarla işbirliği içinde Karaçulha`nın hem geçmişini hem de bugününü yazmalı ve kitaplaştırmalıdır.
