Türkçe Bilgi logo TürkçeBilgi

Khalkha Nehri Hâdisesi

Kısaca: Khalkha Nehri Hâdisesi (Nomonhan Hâdisesi) (11 Mayıs - 16 Eylül 1939) ...devamı ☟

Khalkha Nehri Hadisesi (Nomonhan Hadisesi) (11 Mayıs - 16 Eylül 1939) Rusça'da Boi na Khalkhin-Golie (Бои на Халхин-Голе: Khalkha Nehrinde Çatışma), Japonca'da Nomonhan Jiken (ノモンハン事件: Nomonhan Hadisesi), Moğolca'da Khalkhin Golin Baildaan (Халхын голын байлдаан: Khalkha Nehri Savaşı) Sınır Meselesinin Tarihçesi 1734'te Çin'in Jin hanedanın belirttiği Dış Moğolistan ile İç Moğolistan'ın sınırı Moğolistan'ın bağımsızlık ilanından sonra da Moğolistan ile Çin tarafından kabul edilmekteydi. Fakat 1932'de kurulan Mançukuo İç Moğolistan'ın güney sınırı için mevcut sınırdan yaklaşık 20 kilometre güneyinde bulunan Khalkha Nehri'ni yeni sırır olduğunu iddia ederek öteden beri yörüklerin serbestçe hayvancılığı işlediği bu bölgede münakaşa yaratmıştı. 10 Ağustos 1939'da Khasan Gölü Hadisesi (Changkufeng Tepesi Hadisesi)'nin anlaşması Moskova'da imzalandıktan sonra sınırları sakinleşti. Ancak Ocak 1939'da Moğolistan 7. Sınır Muhafız Noktası'na bağlı 1 Üsteğmen ve 12 erin sınırı aşarak keşif görevinde bulunurken Mançukuo tarafında esir alınmasıyla sınır bölgesinde çatışmalar yoğunlaşmaya başladı. Zamanla Moğolistan'a Soviyetler Birliği, Mançukuo'ya Japonya takviye birliklerini yollamalarıyla çatışmaları şiddetlenecekti. Birinci Khalkha Nehri Hadisesi (11 - 31 Mayıs 1939) 11 Mayıs 1939 sabah erken saatte Nomonkhan civarında bulunan Mançukuo Sınır Gözetme Noktası'na karşı 20-60 Moğollar sınırı geçerek hücum etmesiyle çatışma başladı. 12 Mayıs'ta 700 Moğollar sınırı geçtiği rapor edildi. 13 Mayıs'ta 23. Tümen Komutanı Korgeneral Michitarí´ Komatsubara (小松原道太郎), Tümenin keşif alayına bağlı Komutanı Yarbay Yaozo Azuma (東八百蔵) komutasında bir müfreze (Azuma Müfrezesi) kurdurarak 300 Mançukuo birlikleriyle beraber hareket ettirdi. Ancak rapor edilen 700 rakamı yanlış bilgi olup aslında yüzü aşamayan Moğollar hemen Khalkha Nehri'nin ötesine çekildi. Komatsubara hareketin maksadının tamamlandığını düşünerek Azuma müfrezesinin geri dönüşünü emretti. Moğolistan Başkumandanı Mareşal Khorloogiin Choibalsan (Moğolca: Хорлоогийн Чойбалсан), 15 Mayıs 15 Mayıs'ta Sınır Muhafızı'na, ana birliklerinin varıncaya kadar Khalkha Nehri hattını savunmasını emrederek Moğolistan 6. Süvari Tümeni'ni ilerletti. 20 Mayıs'a kadar Kızıl Ordusu 57. Kolordu'nun birliklerini ilerletti. Sovyet ve Moğolistan birlikleri Khalha Nehri'nin doğu sahlinde mevzilendi. Buna farkeden Komatsubara Khalkha Nehri'nde düşmanı imha etmeye karar verdi. 64. Piyade Alayı Komutanı Albay Takemitsu Yamagata (山縣武光) komutasındaki Yamagata Müfrezesine hareket emrini vererek 28 Mayıs hücume geçirdi. Japon Keşif Birlikleri Sovyetler ve Moğolların ricaat yolunu keserek müfrezeden ayırılarak yanından hücum etti. Fakat Sovyetler ve Moğolların üstün mekanize birlikleriyle Khalkha Nehri'nin batı sahlinde konuşlandıran topçu ateşinin desteğiyle karşı hücumuna geçti. Cephenin ortasında kuşatılan Azuma Müfrezesi 29 Mayıs'ta süngü hücumu düzenleyerek tamamen şehit edildi. Komatsubara durumunu inceleyerek ricaat kararını verdi. 31 Mayıs'ta Yamagata Müfrezesi de ricaat emri üzünden geri çekildi. Sovyetler ve Moğollar da 30 Mayıs'ta Kharkha Nehri'nin batısına çekildi. Böylece Birinci Khalkha Nehri Hadisesi sona erdi. İkinci Khalkha Nehri Hadisesi (Temmuz-Ağustos 1939) Beyaz Rusya (Belarus) Menzil Komutanı Vekili Korgeneral Georgi Jukov 2 Haziran'ta Moskva'ya çağırıldı ve bölgeye gitmesi emredildi. Bölgeye varan Jukov, Khalkha Nehri doğu sahilini savunarak derin karşı saldırıyı hazırlanacağını açıkladı. Millí Savunma Halk Komitesi, 57. Kolordu Komutanı Feklenko'yu azlederek yerine Korgeneral Jukov'u getirdi. Seferber edilan birlikler: Mobilize Nişancı Tümeni 1, Nişancı Tümeni 2, Mobilize Nişancı Tugayı 1, Tank Tugayı 2, Zıhrılı Tugayı 3, Topçu Alayı 4, Uçuş Tugayı 2, Uçuş Alayı 6 Hadisenin yarattığı etkiler Bu durum Sovyetler Birliği'ni iki cepheli savaşa zorladığından 1939 yazında Stalin'i Hitler ile ittifak yapmaya zorlamıştır. Ancak Ağustos 1939'da Mançukuo-Moğolistan sınırında Nomonhan kurganının doğusunda Khalha Nehri civarında Korgeneral Michitaro Komatsubara komutasındaki Tekviyeli 23.Tümen'in Georgi Jukov komutasındaki Kızıl Ordu zırhlı tugayları tarafından yenilmesi Japon Kara Kuvvetlerinin modernleşmeye muhtaç olduğu ortaya çıkmıştı. Bu Khalkha Nehri Hadisesi'nden sonra Kara Kuvvetlerinin savı olan 'Kuzeye İlerleme Tezi (Hoku-Shin Ron)' zayıflayarak Deniz Kuvvetlerinin savı olan 'Güney'e İlerleme Tezi (Nan-Shin Ron)' güçlenmiş ve Pasifik ve Güneydoğu Asya'ya yöneldiler.Bu durum Japon İmparatorluğu'nun ABD ile çatışmasını kaçınılmaz kıldı.ABD'nin böylelikle savaşa girmesi Mİhver Devletleri'nin yenilgisini getirdi.

Kaynakça

* Новиков Ğœ.Ğ’., Победа на Халхин-Голе, Ğœ.: Политиздат, 1971. * Alvin D. Coox, Nomonhan: Japan against Russia, 1939, vol.1, 2, Stanford University Press, 1986. * Nomonhan-Khalkha Nehri Savaşı Uluslararası Sempozium (ノモンハン・ハルハ河戦争国際学術シンポジウム), Nomonhon-Khalkha Nehri Savaşı (ノモンハン・ハルハ河戦争), 原書房, 1992. * Шишов А. Ğ’., Россия и Япония. История военных конфликтов., †” Ğœ.: Вече, 2001. * Максим Коломиец, Бои у реки Халхин-Гол., Фронтовая иллюстрация, Москва, 2002. } } } }

Kaynaklar

Vikipedi

Bu konuda henüz görüş yok.
Görüş/mesaj gerekli.
Markdown kullanılabilir.

Khalkha Nehri Hâdisesi Resimleri