Kollektivizm
Kısaca: 1- Kollektivitelerin bireyden daha gerçek olduğu ve toplumsal hayattan bahsederken veya siyasi, hukuki düzenlemeler yaparken bireylerden değil kollektivitelerden söz etmek; bireyleri değil, kollektiviteleri esas almak gerektiği inancı. Günlük, sıradan kullanımda, insani hedeflerin en iyi işbirliği veya kollektif çaba yoluyla elde edilebileceği inancı ve bunun bireysel çabalardan daha kıymetli ve daha ahlaklı olduğu kanaati. Kollektif işbirliği iki ana biçimde boy gösterebilir. İlki, toplumsal ...devamı ☟
Kollektif işbirliği iki ana biçimde boy gösterebilir. İlki, toplumsal hayattaki gönüllü dayanışma ve işbirliğiyle; ikincisi, kamu otoritesinin (devletin) bireylerin zorunlu işbirliğini sağlaması yoluyla. Siyasi teoriye göre ikinci yol baskıcı sistemleri ortaya çıkarır.
2- Sosyal teoride bireyciliğin tersi. Bir metodolojik doktrin. Bu doktrin "devlet", "toplum" ve "sınıf" gibi entitelerin bireylerin üstünde ve ötesinde gerçeklik taşıyan bir varlık olduklarını ileri sürer. Kollektivistler sosyal fenomenlerle ilgili teorilerin sadece bireylerin davranışlarıyla ilgilenmeleri halinde olayların/fenomenlerin ortaya çıkışında rol oynayan genel sosyal faktörlerin önemini kavramada başarısız kalacaklarını iddia ederler.
3- Bireyi temel birim olarak savunan bireyciliğe (karşı) ve proleter devleti savunan sosyalizme karşı, kollektifi (genel, bütün) ekonomik, sosyal ve siyasal birim olarak savunan teori ve pratik. Bir kollektif, bir aile içindeki gibi (aile havasında), özel olmayan fakat kısmen mahalli bağlılıklarca belirlenen değişken (değişebilen) üyeliklere sahip bireylerin otonom birliğidir. "Kollektivizm" orijinal olarak Bakunin tarafından savunulan ve hem Proudhon'a hem Marx'a muhalefet eden anarşist sosyalizm türünü ifade etmek için kullanılmıştır. Teori ve pratik pekaz tutarlılık göstermiştir, bununla beraber, terim bugün üç ayrı manaya sahip görünmektedir:
a) (Dar anlamda) Üretim, dağıtım ve mübadele araçlarının, bütün temel kararların bireysel tercihten ziyade kollektif tercihin sonucu olmasını sağlayacak biçimde, kollektif sahiplik ve kontrol altında olmasını isteyen teori.
b) (Geniş anlamda) Birinci anlamında bir kollektif kontrol olsa da olmasa da, bireylerin sosyal, kültürel ve üretime ilişkin faaliyetlerde, belki bir partinin direktifleri altında, fakat "collective"in adına kollektif biçimde hareket ettikleri herhangi bir sosyo-politik sistem. Bu anlamda kollektivist olarak adlandırılabilecek düzenlemeleri tasvir etmekte ince şematik ayırımların çok önemi vardır.
c) Bazen kollektivist terimi bir kollektivitenin onun üyelerinin haklarını aşan, onlara üstün gelen haklara sahip olmasına müsaade eden herhangi bir görüşe işaret etmek için kullanılır. Mesela, bazıları devletin haklara sahip olduğunu düşünürken, diğer bazıları devletten daha küçük ölçekli, eğitimle meşgul olan ve dini beşeri birliklerin de haklara sahip olduğunu düşünür. Bu anlamda, bu haklardan hiçbir zaman bireysel haklar lehine vazgeçilemeyeceğini savunan her teori kollektivist olarak adlandırılabilir.
Bu kullanımlar arasında karışıklık çok yaygındır. Birçok kimse 3. kullanıma yönelik eleştirilerin 1. ve 2. kullanımlara da yöneltilebileceğini düşünür. Aslında bu üç kullanım (fikir) arasındaki farklılık gayet barizdir ve belki kollektivizm teriminin yalnızca birincisine uygulanması en iyisidir. Bu anlamda kollektivizmin mümkün olup olmadığı sorunu kollektif tercihin mümkün olup olmadığı sorununun aynısıdır.
Bu konuda henüz görüş yok.
