Türkçe Bilgi: Kostaki Konağı

Kostaki Konağı (Trabzon Müzesi)

20 yy. başlarında (muhtemelen 1910'lu yıllar) Aleksi Kostaki isimli bir şahıs tarafından büyük programlı konut olarak yaptırılan konak, Avrupa mimarisinin üslup açısından Türkiye'deki sayılı örneklerden biridir.

Ulu Önder Atatürk'ün 1924 yılında Trabzon'a ilk gelişlerinde 15-17.9.1924 tarihleri arasında bu konakta kaldığı kuvvetli bir olasılıktır. O yıllarda hazineye ait olan Kostaki Konağının müze yapılması düşünülmüş ancak bu gerçekleşememiştir. Yapı, 1937 yılından 1987 yılına kadar Kız Meslek Lisesi olarak kullanıldıktan sonra Kültür Bakanlığına devredilerek; müze olarak açılması için başlanan restorasyon çalışmaları bitirilmiştir.

Bodrum kat üzerine zemin+ 2 katlı olarak inşa edilen binanın ana yapım malzemesi taştır. Dış duvarda pembemsi renkli dikdörtgen yonu taşların değişik tarzda uygulaması ile zengin bir cephe düzeni elde edilmiştir. Güneybatısında ve güneydoğusunda çıkıntı yapan çokgen mekanlar cephenin hareketliliğini artırmıştır.

Konak simetrik olmayan düzensiz bir cephe ve farklı çatı yükseltileri ile Trabzon için değişik bir mimari gösterir. Bu husus katların mekan düzenlemesinde de ortaya çıkar. Her katta ayrı bir mekansal dağılım görülür.

Bodrum kat; depo, çamaşırhane, kalorifer dairesi gibi bölümlere ayrılmıştır. Zemin kat; geniş bir çokgen hol etrafına yerleştirilen çok sayıda odadan oluşur. Burada siyah mermer taklidi karşılıklı ikişer sütun, taşıyıcı ve dekorasyon unsuru olarak kullanılmıştır. Holden desenli camlı, boydan boya açılabilen kapılarla geçilen bölüm, (kafeterya) kademeli cam kubbeli ve balkonludur. Konağın süslemesinde en çok önem verilen kat burasıdır. Birinci katta L şeklinde bir koridor etrafına odalar yerleştirilmiştir. Bu katta kaybolan kalem işi süslemeler sonrada yapılan restorasyonlarla yenilenmiştir. Üçüncü kat konağın az bir bölümünü teşkil eder ve belli başlı dört oda içerir (idari bölüm).

Katlar arasındaki sirkülasyon yapının güneybatısındaki merdivenle sağlanır. Hizmet servis bölümü için yine aynı yönde ikinci bir merdiven kullanılmıştır. Her katta da WC ve banyo bulunur.

Yapının gerek çevre düzenlemesinde, gerekse iç mekanlarında süslemeye geniş ölçüde ağırlık verilmiştir. Cephede çini panolar, sütun ve sütunceler, pencere silmelerindeki stilize bitkisel kabartmalar başlıca süsleme unsurlarıdır.

İçte ise alçı kabartma ve kalem işi desenler en önemli süsleme malzemesini oluşturur. Genellikle tavanların kenarı alçı kabartma olarak çiçek ve yaprak motifleriyle çevrilmiş üzerleri çoğu yerde yaldızlanmış ve boyanmıştır. Önemli odaların aynı malzeme ile tavanına göbek yapılmıştır. Bazı odalarda alçı kabartmalar manzara ve natürmortlar görülür.

Duvarlarda bazı odalarda kalın ipek duvar kağıdı kullanılmış, bazıları ise çok renkli nakışlarla süslenmiştir. Desenlerde klasik Yunan Motifleri hakimdir. (Meandırlar, palmetler, akantus yaprakları ve eros figürleri vb.) Bütün ahşap kapılar renkli ve desenli kristal camlıdır. Döşemede büyük salonlarda İtalyan işçilikli desenli karo taş, odalarda da yine işçilikli ahşap parke kullanılmıştır.

Konağın yapımında kullanılan malzeme çok kalitelidir ve büyük bir kısmı yurt dışından getirilmiştir. Isıtma kalorifer sistemiyle sağlanmıştır. Orijinal radyatör petekleri kabartma olarak bezemelidir. Ancak çoğunun üzerleri sonradan kalın boya tabakasıyla kapatılmıştır.

Zemin katta odalar dışında konağın diğer tüm odaların duvar süslemelerinin üzeri de birkaç boya tabakası ile kaplanmıştı. Uzun süren uğraşlar sonucu sonradan sürülen bu boya tabakası soyularak duvarlar temizlenmiş ve orijinal desenler tespit edilerek restorasyonu yapılmıştır.

Teşhit-tanzim çalışmaları sırasında yapının sade işçilikli bodrum katında arkeolojik eserler sergilenmiş, en yoğun bezemeye sahip odaların bulunduğu zemin katta 19 yy. sonu - 20 yy. başı konak dekorasyonunu yansıtan mekansal sergileme yapılmıştır. Birinci katta odalar etnoğrafik eserlerin seksiyonlar halinde sergilenmesine ayrılmış olup, en üst kat da büro olarak düzenlenmiştir. Böylece Trabzon Müzesi 22 Nisan 2001 günü hizmete girmiş, depolarda bekleyen pek çok eser de bu sayede gün ışığına çıkarılmıştır.

Zeytinlik Caddesi, Uzun Sokak, No: 1 Tel : (0462) 322 38 22 Faks : (0462) 326 18 88

Kostaki Konağı

Trabzon Müzesi

Kosta Kortidis

Miami

Türkiye'deki müzeler listesi

Mestanlı, Bulgaristan

Can Kolukısa

Epifit

Dario Moreno