Türkçe Bilgi: kuddusi

Kuddusi Anadolu’da yetişen evliyanın büyüklerinden, şair. İsmi Ahmed bin Hacı İbrahim’dir. Daha ana karnında, “Kuddus, Kuddus” diye Allahü tealayı zikrettiği için Kuddusi mahlasıyla Ünlü oldu. 1769 (H.1183) senesinden Niğde’nin Bor kazasında doğdu. 1849 (H.1265) senesinde aynı yerde vefat etti. Vasiyeti üzerine Eski Mezarlık’ta defnedildi.

Babası büyük bir veli olan Ahmed Kuddusi küçük yaştan itibaren babasından ders aldı ve tasavvufda Ahrariyye yolunun edebini öğrendi. Zahiri ilimleri öğrenmek için uzun müddet medrese tahsili yaptı. 1786’da babası vefat edince, ilahi bir emir üzerine Turhal’a gitti. Turhal Şeyhi denilen zatın sohbetlerinde bulunarak olgunlaştı. Oradan Erzincan’a giderek birkaç ay kaldı. Sonra Şam ve Mısır’a gitti. Bir müddet sonra hac farizasını yerine getirmek için Mekke-i mükerremeye gitti. Bu ilk Hicaz seferinde Hira ve Uhud Dağında, uzun günler uzlette kaldı. Medine’deki Mescid-i Nebi çevresinde riyazetler çekti. Resulullah efendimizin lutuf ve hitablarına kavuşarak yüksek derecelere ulaştı. Ertesi sene hac mevsiminde tekrar hac ibadetini yerine getirdikten sonra, memleketi olan Bor’a döndü. 1807 ve 1810 senelerinde cereyan eden Osmanlı-Rus savaşlarına katıldı. Tekrar Hicaz’a giderek uzun süre Mekke ve Medine arasındaki ıssız çöllerde, dağlarda nefsini terbiye için çileler çekti. Bor’a dönünce, on üç yıla yakın evinde inziva hayatı yaşadı. Birçok kerametleri görüldü. Kendisini çekemiyenler iftira ettiler. Devrinin ileri gelen devlet adamlarının dikkatini çekerek İstanbul’a davet edildi. Zamanın padişahının iltifat ve ihsanlarına kavuştu. Daha sonra Bor’a dönen Ahmet Kuddusi, bir ara Konya’ya gitti ve Mevlana Celaleddin-i Rumi’nin kabrini ziyaret etti. Vefatına yakın vasiyetnamesini yazdırdı ve Eski Mezarlığa defnedilmesini istedi. Vefat edince istediği yere defnedildi. Kabri oradadır. Ancak Bor’un içinde ziyaret edilmek üzere bir makam yaptırılmıştır.

Bir çok şiirinde Allahü tealayı taleb etmeyi, mal, mevkı ile dünyaya ve maddeye ait olan her şeyin sevgisini kalpten çıkarmayı tavsiye ederdi. İslamiyetin yüceliğini, emir ve yasaklarını padişahlara da anlatırdı. İnsanların devlete bağlı olmalarını tavsiye eder, fitneden sakınmalarını söylerdi. Baş olmak, dünyalık elde etmek ve halkı başına toplayıp onların hizmet ve hürmetlerini celb etmeye çalışmanın insanı şeytana oyuncak edeceğini anlatırdı. Allahü tealanın emirlerini ihlas ile yerine getirmeyi tavsiye ederdi.

Eserleri:

1) Divan-ı Kuddusi, 2) Külliyat-ı Kuddusi Efendi. Bu külliyat, şu eserlerden meydana gelmiştir: Divan, Pendname, Vasiyetname, İcazetname, Nesayıh-ı Ahmed Kuddusi, Hazinet-ül-Esrar ve Ganimet-ül-Ebrar, Medayıh Risalesi, Muhtasar Tıbb-ı Nebevi, Mektublar, çeşitli konularda Arapça olarak yazılmış risaleler.

Divanından bazı şiirler.

Aradım, bulmadım Rum’da Hicaz’da, Kandadır ey gönlüm! Bilmem durağın. Eglenüben kaldı aşk-ı mecazda, Hakikat rahına gitmez ayağın.

Coşkun sular gibi akup çağlarsın, Kendini odlara yakup dağlarsın, Gece gündüz efgan edüp ağlarsın, Eridi kalmadı yürekte yağın.

Kuddusi’ye cefa etme ey gönül! Hem ömrünü heba etme ey gönül! Gel meyl-i masiva etme ey gönül! Baki kalur sanma, geçer bu çağın.

Taşlanmayınca

Veli olmaz kişi taşlanmayınca, Siva endişesi boşlanmayınca, Kemale iremez salik diriga, Bu ışkın oduna haşlanmayınca.

Söğütte hiç biter mi tatlu elma, Yarılıp sarılup aşlanmayınca. Yiyemez körpe kuzu dürlü otu, Büyüyüp gün-be-gün dişlenmeyince.

Namaz

Ol Hüdanın kullarına ulu ihsanı namaz Menzil-i alaya insanı ref eyleyen namaz

Var ibadetlerin pekçok gerçi envaı fakat Onların hep cümlesinin şems-i tabanı namaz

Onda topladı ibadetleri cebbaru Celil Bil Muhakkak ki hepsinin oldu sultanı namaz

Eyle Kudsi sen namaza gece-gündüz hep devam Arttırır gönül içinde nur-i irfanı namaz

Kaynak: Rehber Ansiklopedisi

Kuddusi

kuddusi

Kuddusi Müftüoğlu

Kuddusi Okkır

2004 Türkiye Kupası Finali

Mustafa Kâmil Abitoğlu

Şans Kapıyı Kırınca

2002 Türkiye Kupası Finali

2003 Türkiye Kupası Finali

Cevahir Kirişçi