Türkçe Bilgi logo TürkçeBilgi

Kırım Halk Cumhuriyeti

Kısaca: Kırım Halk Cumhuriyeti, (Kırım Tatarca: Qırım Halq Cumhuriyeti, Ukraynaca:Кримська Народна Республіка) 26 Aralık 1917 tarihinde Kırım Tatar Milli Kurultayı'nın ilan ettiği cumhuriyettir. 23 Şubat 1918 tarihine kadar, günümüzde Ukrayna sınırları içerisinde kalan Kırım Yarımadası'nda varlığını sürdürmüştür. ...devamı ☟

Kırım Halk Cumhuriyeti
Kırım Halk Cumhuriyeti

} Kırım Halk Cumhuriyeti, (Kırım Tatarca: Qırım Halq Cumhuriyeti, Ukraynaca:Кримська Народна Республіка) 26 Aralık 1917 tarihinde Kırım Tatar Milli Kurultayı'nın ilan ettiği cumhuriyettir. 23 Şubat 1918 tarihine kadar, günümüzde Ukrayna sınırları içerisinde kalan Kırım Yarımadası'nda varlığını sürdürmüştür. Başkenti Bahçesaray'dır. Kırım Halk Cumhuriyeti, Rusya İmparatorluğu'nun yıkılışına yol açan 1917 Rusya Devrimi (Ekim Devrimi)'nden sonra çoğu kez görülen devlet kurma girişimlerinden biridir. ==TarihiKuruluş Kırım Halk Cumhuriyeti kurulmadan önce Kırım, Rusya İmparatorluğu içindeki Tavrida Guberniyası'nın bir parçasıdır. 7 Nisan 1917 günü Akmescit'de Bütün Kırım Müslümanları Kongresi toplanmıştır. Bu toplantıya Kırım'ın çeşitli il ve köylerinden 1500'den çok kişi katılnıştır. Toplantıda en aktif olanlar Vatan Cemiyeti'nden Seyitcelil Hattat, Ablakim İlmiy, Asan Sabri Ayvazov gibi milletçilerdir. Toplantıda Kırım Müslümanları Merkezi İcra Komitesi belirlenmiştir. Noman Çelebicihan komitenin başkanı ve Kırım Müftüsü seçilmiş, Cafer Seydamet ise o Rusya Hükümetinin ellerinde olan Vakıf Komisyonu'nın başkanı seçilmiştir. İkisi de o zaman Kırım'da değil, savaştaydılar. Bu vakitlerde bütün Kırımlıların aklından geçen "Kırım Kırımlılarındır!" fikri aydınlar tarafından söylenmeye başlanmıştır. Ekim 1917'de İcra Komitesi'nin bir toplantısında Noman Çelebicihan Kırım'ın geleceğinin belirlenmesi Kurultay 'ın toplanmasının mümkün olacağını söylemiş ve bu fikir kabul edilip Kurultay'ın toplanması kararı alınmıştır. Kurultay'a 76 milletvekili katılmıştır. Bu milletvekillerinden 24'ü Yalta'dan, 19'u Akmescit'den, 16'sı Kefe'den, 11'i Kezlev'den ve 6'sı Orkapı'dan gelmiştir. Milletvekillerinin aralarında dört kadın: Şefika Gasprinskaya, Anife Bоdaninskaya, İlhan Tohtar, Hatice Avcı da vardır. Kırım Halk Cumhuriyeti, her ne kadar Kırım Tatarları'nın oluşturduğu Qurultay'ın girişimleriyle kurulmuş olsa da yarımadada yaşayan tüm etnik kimliklerin eşitliğine dayanmaktaydı. O dönemde nüfusun çoğunluğu Ruslardan oluşmaktaydı (%42). Rusların haricinde yarımadada Ukraynalılar (%11), Ermeniler ve Yunanlılar da yaşamaktaydı.

Yıkılış

Ukrayna, Kurultay toplantısına hayırlama mektubunu yollamıştır. Rusya'nın Bolşevik Hükümeti ise Kırım Tatar Kurultayı'nı ve Hükümeti'ni tanımamıştır. Rusya'da ise İmparatorluk devrilip komünist rejim başlamıştır. Arbiy İhtilal Komitesi, Karadeniz Flosu'nun gemilerini Akyar'dan Kezlev, Yalta, Kefe, Kerç ve diğer şehirlerine yollayıp Cumhuriyet askerleriyle savaşmaya başladı. 16 Ocak'dan Şubat'ın başına kadar Akyar ve Bahçesaray yakınlarında savaş sürdü. Süyren köyünün yakınlarında 40 bin kişilik Bolşevik ordusu ile savaşa giren 3 bin kişilik Cumhuriyet ordusı yenilgiye uğradı. Bunun ardından, Kırım'ı istila eden Bolşevikler Cumhuriyeti yıktıklarını ilan ettiler. Kırım Halk Cumhuriyeti Hükümeti'nin başkanı Noman Çelebicihan Akyar'da 23 Şubat 1918 idam edildi. Böylece tarihteki ilk Kırım Tatar Cumhuriyeti yok oldu. }

Kaynaklar

Vikipedi

Bu konuda henüz görüş yok.
Görüş/mesaj gerekli.
Markdown kullanılabilir.

Ant Etkenmen
6 yıl önce

Ant Etmişim), Kırım Halk Cumhuriyeti'nin ve Kırım Tatarlarının ulusal marşıdır. Ant Etkenmen'in sözleri Numan Çelebi Cihan tarafından, Kırım Tatarcası'nın...

Kırım Ulusal Marşı, Kırım Tatarları, Milli marş, Numan Çelebi Cihan
Kırım Tatarları
2 yıl önce

Kırım Tatarları ya da Kırımlılar (Kırım Tatarcası: qırımtatarlar, qırımlar), anayurtları Karadeniz'in kuzeyindeki Kırım yarımadası olan Türk halkıdır...

Kırım Tatarları, Kırım Tatarları
Kırım (anlam ayrımı)
6 yıl önce

Özerk Cumhuriyeti, Ukrayna'ya bağlı özerk cumhuriyet Kırım Hanlığı, 1441-1783 arasında hüküm süren Kırım Tatar devleti Kırım Halk Cumhuriyeti, 1917-1918...
Tuva Halk Cumhuriyeti
2 yıl önce

(1933-1939) Tıva Halk Cumhuriyetinin arması (1943-1944) Tannu Tuva Cumhuriyeti arması (1941-1944) Tıva Özerk Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti arması (1944–1992)...
Kırım Tatarcası
6 yıl önce

görülmüştür. Bugün Kırım'da 260.000'den fazla Kırım Tatarı yaşıyor. Orta Asya'da (çoğunlukla Özbekistan'da) yaşayan yaklaşık 150.000 Kırım Tatarı var; bunların...

Kırım Tatar Türkçesi, Kırım Tatarcası, Almanya, Altay Dil Ailesi, Amerika Birleşik Devletleri, Azerbaycanca, Bulgaristan, Dil, Dil aileleri, Gagavuzca, Hakasça
Kırım bayrağı
2 yıl önce

Kırım bayrağı, muhtemelen 1917 ortalarında, Kırım'ın ve bağımsız Kırım Halk Cumhuriyeti'nin bayrağı olmak üzere "Gökbayrak" bugün kullanılmakta olan şekliyle...
Buhara Sovyet Halk Cumhuriyeti
2 yıl önce

Buhara Sovyet Halk Cumhuriyeti, 1920 ile 1924 yılları arasında Sovyetler Birliği himayesinde kurulan bağımsız devlet. Buhara Emirliği'nin 1920 yılında...
Kırım Hanlığı
2 yıl önce

Kırım Hanlığı veya Taht-i Kırım ve Deşt-i Kıpçak (öz adı — Taht-ı Qırım ve Deşt-i Qıpçaq, تخت قريم و دشت قپچاق; Kırım Tatarcası: Qırım Hanlığı), 1441-1783...

Kırım Hanlığı, Kırım Hanlığı