İlk prototipler 1971-72 arası üretilmiş 1.3 lt Fiat motoru olan kanvas tavanlı modellerdi. 1973 yazında 1.6 lt motoru olan versiyon VAZ mühendisleri gözetiminde Özbekistan`da test edildi. Niva projesinin şefi Vladimir Sergeevich Solovev, şef tasarımcı da Valery Pavlovich Semushkine idi.
Niva çeşitli amaçlar için revize edilerek denendi. Bunlardan biri nehir anlamına gelen 2122 kodlu Reka`dır. Reka nedense 2101 sedandan alınan 60 hp`lik 1.3 lt gibi küçük bir motoru olan ve suda 9 km/s sürat yapabilen amfibik bir araçtır. Bu tür prototipler 70`lerden 1988`e kadar muhtelif konfigürasyonlarda üretilip askeri amaçlı testleri başarıyla geçtiler. Fakat ne yazıkki, Reka gibi modellerin en büyük alıcısı olan Kızıl Ordu artık krizdeydi ve Reka asla seri olarak üretilemedi.
1993`te ilk cabrio Niva Avrupa`da satışa sunuldu. Motor hacmi 1700 cc`ye çıkarıldı, tek noktadan enjeksiyonlu besleme sistemi yerleştirildi. Niva`nın ön konsolu, bagaj kapısı ve stop lambaları da artık değişmişti. 1.9 Peugeot motoru kullanılan dizel bir Niva da üretildi. 1988`de uzun aks aralığı olan Fora adlı bir 3 kapı, Renegade tarzı kapısız ve tavansız prototipler de üretildi.
1994`te uzun şaseli 2131 kodlu 5 kapılı, 2 lt hacimli 100 hp`lik versiyon banttan çıktı. Çift kabin pikap, ambülans gibi uyarlamalar yapıldı. Sibirya`daki zorlu operasyonlar için wankel motoru olan 200 hp`lik büyük tekerli Niva March üretildi.
Niva uluslararası yarışmalarda da derece kazanmayı ihmal etmedi. 80`lerde Fransız Lada-Poch`un hazırladığı, arkaya yerleştirilmiş 6 silindirli Porsche motoru olan Niva Proto Paris-Dakar`da zafere çok yaklaştı. 1981`de Briavoine ve Deliari`den oluşan takım kırılan radyatör yüzünden 3.`lükle yetinmek zorunda kaldı. 1982 ve 83`te ise 2.`lik kupasını aldılar. Lartigue ve Giroux`dan oluşan takım ise 1986`da 4. oldu. Sonuç olarak yıllar içinde, gücünü orjinal Lada motorundan alan özel hazırlanmış bir çok Niva onurlu başarılara imza attı. Kaldı ki bir çok insanın bildiği üzere Paris-Dakar`da finish`e varmak zafer kazanmakla eşdeğerdir. Son yıllarda bir Niva İtalyan off road sürat yarışını kazandı. Evet tahmin edilebileceği üzere onda da 300 bg`lik bir V8 Ferrari motoru vardı ve ilginçtir güç aktarımı her tekere özel 4`l ü bir zincir aktarma ile sağlanmıştı.
