Lav Domları

Kısaca: Lav domları veya Lav domu, riyolit, dasit ve trakit gibi asit karakterdeki çok yapışkan ve yoğun lavların,içinden çıktıkları bacanın ağız kısmında meydana getirdikleri kubbe şeklindeki tepelerdir. ...devamı ☟

Lav domları veya Lav domu, riyolit, dasit ve trakit gibi asit karakterdeki çok yapışkan ve yoğun lavların,içinden çıktıkları bacanın ağız kısmında meydana getirdikleri kubbe şeklindeki tepelerdir. Volkanik domlar genellikle bacanın ağzına yükselen lav kütlesinin basınç nedeniyle iç kısmından şişmesiyle oluşmaktadır. Bunun dışında peş peşe çıkan lavların içten yada dıştan üst üste yığılmalarıyla veya katılaşmış baca tıkacının alttan gelen basınçlarla yukarıya doğru itilmesi gibi yollarla da domlar meydana gelmektedir. Yükseklikleri genellikle bir kaç yüz metreyi bulabilir. Lakolitlerin üstünde yer alan tortul katmanların yükselmesiyle oluşan domlar bunlara örnek oluşturur. Kriptovolkanik dom Bazı domlar yerin derin bölümlerinde serbest kalan volkanik gazların basıncı sonucu üstte yer alan katmanların kıvrılmalarıyla oluşur. Bunlara kriptovolkanik dom denir. Bu domların çekirdeğinde magmatik kaya bulunmaz. Lav kubbeleri Bunlara kümülodom ya da ekstrüzif kümbez adları da verilir.

Lav kubbeleri

çabuk katılaşan ağdalı magma türlerine bağlı olarak ortaya çıkan reliyef formlarıdır. Asit lavlar akışkan olmadıklarından çevreye yayılamazlar; tersine, kubbemsi yığın olarak katılaşıp kalırlar. Böylece magma bir karnabahar ya da mantar görünümü kazanır. Lav kubbesi bazen subvolkanik bir formasyon olarak ortaya çıkar ve hatta tavan katmanlarını da kubbeleştirmiş olabilir. Böyle subvolkanik domlar ancak üzerlerindeki örtü aşındıktan sonra ortaya çıkarlar. Örneğin; Afyonkarahisar kalesinin üzerinde bulunduğu trakit kütlesi olasıdır ki, böyle olmuş subvolkanik bir lav kütlesinin sonradan aşınmalarla ortaya çıkmış kafa bölümüdür. Prof. Dr. M. Yıldız, Hoşgören. Jeomorfoloji'nin ana çizgileri II. 3. baskı. İstanbul: Çantay Kitabevi, 2003. s.107-108 Prof. Dr. Emrullah, Güney. Yerbilim 2 Jeomorfolojisi. 1. Baskı. Yayınevi:Literatür Yayıncılık, 2011. s.70-187 Dış bağlantılar * Küresel Volkanizma Programı: Lav Kubbeler * USGS Foto Volkan terimleri sözlüğü: Lav kubbe * SAÜ Coğrafya Bölümü Vikipedi Uygulamaları

Kaynaklar

Vikipedi

Bu konuda henüz görüş yok.
Görüş/mesaj gerekli.
Markdown kullanılabilir.