Leyla Saz Hanım (1845-1936) Türk besteci, yazar.
1845 yılında İstanbul`da doğan Leyla Saz Hanım, Hekimbaşı İsmail Paşa`nın kızıdır. Çocukluğunda yedi yıl süreyle sarayda bulunmuş, Sultan hanımların nedimeliğini yapmıştır. Bu sayede harem hayatını yakından tanımış ve iyi bir eğitim görmüştür. Sarayda kaldığı dönemde Nikoğos Ağa ve Medeni Aziz Efendi`den aldığı dersler ile klasik Türk müziği konusunda kendini geliştirdi, bestekarlık yeteneğini ilerletti. İki yüze yakın bestesi vardır. Bostancı`daki köşkü yandığında çoğu şiiri ve hatıra defterleriyle birlikte bu notaların çoğu yanmış olsa da, kalan bestelerin çoğu bugün hala dinlenmektedir. Örnek olarak hicaz ``Seni sevda çiçeğim, tac-ı serim`` verilebilir.
Şiir yazmaya 16 yaşında başlamış olan Leyla Hanım, Fıtnat Hanım ile birlikte dönemin mecmualarında açık imzası görülen ilk kadın şairlerdendir. Divan geleneğini takip ederek yazdığı şiirlerinin toplanabilen kısmı ilk kez 1928`de ``Solmuş Çiçekler`` ismiyle yayımlanmıştır. ``Harem ve Saray Adatı Kadimesi`` ismini verdiği, saray çevresini ve adetlerini anlatan anılarıyla da ünlenmiştir. Bu anılar önce 1920-1922 yılları arasında Vakit gazetesinde, daha sonra 1974 yılında ``Haremin İçyüzü`` ismiyle kitap olarak yayımlanmıştır.
Leyla Saz Hanım 6 Aralık 1936`da, İstanbul`da vefat etti.
``İtalik yazı`İtalik yazı``Kalın yazı
Eserlerinden örnekler
Gazel
Nesi var sanki şu dehrin eleminden başka Nesi var kahr ü azab ü siteminden başka
Yar canım diye pür rahm ü vefa sandığımın Görmedin lütfunu va`d-i kereminden başka
Runüma olmadı ayine-i pür jenk-i hayat Bana bahtım ile tesir-i gamından başka
Nesvedar olmadı gönlüm feleğin bezminde Kalmadı çekmediğim cam-i ceminden başka
Dilberimde şu cihan bağını gördüm geçtim Sevmedin bir çiçeği gonca feminden başka
Duymaz oldum bu tarab-gah-i emelden bir ses Kırılan saz-i dilin son na-gamından başka
Beni peyrevliğe teşvik iden olmaz Leyla o sühan saz-i Nasyonel Sosyalistf`in kaleminden başka
