linux sistemini finlandiya’da 21 yasinda bir üniversite ögrencisi oluşturdu.
linux, dünyanin ilk serbest dagitilan yazilimi degil.serbest yazilim vakfi diger birçok kurum, henüz pc icat edilmeden önce, bilgisayar yaziliminin ücretsiz dagitilmasi fikrini benimsemis kisiler yazdigi programlari bir araya getiriyor ve dagitiyordu. yakin zamana kadar linux da tamamen ücretsiz edinilebilirdi. fakat bir bilgisayar isletim sistemi yazilimini kernel adi verilen çekirdek programi kendi donanimina göre derlemek tabir edilen islemden geçirerek kurabilecek çok az kullanici bulundugu için, birçok firma, bir linux’u bilgisayara kurma programi üreterek bunu satiyor. bu tür linux kurma programina, linux dagitimi (distribution) adi veriliyor. dagitim paketleri üreten firmalar, kendi paketlerin daha cazip hale getirmek için, sunduklari ürünün bir linux sisteminde bulunmasi gereken birçok yan ürün içermesine de özen gösteriyorlar. serbest yazilim ruhuyla hareket eden linux’u kendi yazilimlari için en elverisli ortam diye gören birçok bireysel programci da programini ücretsiz dagitiyor. ayrica linux’un yayilmasi fikrini savuna dernekler ve kullanici guruplar tarafindan ücretsiz verilen dagitim paketleri da var. bunlari internet’ten indirerek,kurmaniz mümkün. linux, bir unix programi midir? bu sorunun cevabini vermek için unix programi nedir? diye sormak gerekir. unix sistemini gelistiren bilim adamlari ve bilgisayar isletimcileri, bu ad altinda çok sayida isletim sisteminin ortaya çikmasi üzerine, oturup birtakim standartlar gelistirmis, hatta bir bir sistemin unix oldugunu onaylama süreci belirlemis bulunuyorlar. bu ilkeler dikkate alinirsa, linux bir unix-türevidir; ama linus torvalds programi için hiçbir zaman bu onayi istemedigine göre, linux bir unix degildir. linux’un ilk kullanim alani pc, ve ilk kullanicisi da bilgisayar bilimi ögrencisi iken bugün firmalarin ag yöneten bilgisayarlarinda (server) ve hatta üniversite ve arastirma kurumlarinin süper-bilgisayarlarinda bile bu sisteme rastlamaniz mümkün. iss’ ler firmalar arasinda da linux kullanimi hizla yayilmaktadir. bir lisans karsiligi dagitilmadigi için linux kullanicilarinin kaydi hiçbir yerde tutulmuyor. ticari dagitimlarin yayginlasmasi ile bu firmalarin satis rakamlari, internet’ten yapilan indirmelerin sayisi ve çesitli konferans ve kullanici guruplarin derledigi verilere bakilirsa, bugün 15 milyon bilgisayar kullanicisinin linux sistemine sahip oldugu söylenilebilir. linux, çekirdek program olarak, dos gibi, komut satirindan yönetilir. fakat günümüzde birçok kisi, kurum ve kurulus ücretsiz, ticari firmalar ise ücretli, grafik kullanici arabirimi veya windows benzeri masaüstü programlari üretiyor, dagitiyor ve satiyorlar. linux sisteminin edindigi ilk kullanici arabirimi, x windows sistemi idi. bu, microsoft firmasini windows isletim sisteminin masaüstü ve her program için bir pencere yaklasimina benzetilebilir. kisaca x denilen bu arabirim, daha sonra yaygin olarak kullanilan birçok linux masa üstünün temeli oldu. linux, microsoft windows, ibm os/2 ve diger bir unix sistemi ile dosya alis verisi yapabilir; bu sistemlerle tcp/ip protokolü ile dosya alisverisinde bulunabilir. dolayisiyla bir linux sistemi, hem web server hem de web browser için isletim sistemi olabilir. linux’un bir ag ortaminda, ag merkezi veya yazici veya dosya sistemi paylasimini saglayan merkez olarak kullanilmasi için, diger sistemlerle iletisimini saglayan protokolleri vardir. bugün birçok gönüllü kisilerin katkilariyla, linux veri tabani yönetimi ve dagitimi yapabilen güvenli ve istikrarli bir isletim sistemi haline gelmis bulunuyor.
misafir - 8 yıl önce