Lisanüddin Ibni Hatîb
Kısaca: Lisanüddin ibni Hatîb İspanya'da yetişen Ünlü Müslüman tabip ve tarihçi. İsmi, Muhammed bin Abdullah bin Said, künyesi Ebu Abdullah, lakabı Lisanüddin'dir. 1313 (H.713) senesinde Gırnata yakınlarındaki Luşe kasabasında doğdu. 1374 (H.776) senesinde Fas'ta zindanda öldürüldü. Lisanüddin ibni Hatib, Suriye'den Endülüs'e hicret eden ve Veziroğulları diye Ünlü olan bir ailedendir. Gırnata'da yetişti. Kur'an-ı kerim'i, hat muallimi Salih Ebu Abdullah bin mevla'dan okudu. Ebü'l-Hasan Kaycati ...devamı ☟
Lisanüddin ibni Hatib, Suriye'den Endülüs'e hicret eden ve Veziroğulları diye Ünlü olan bir ailedendir. Gırnata'da yetişti. Kur'an-ı kerim'i, hat muallimi Salih Ebu Abdullah bin mevla'dan okudu. Ebü'l-Hasan Kaycati'den Arapça öğrendi. Zamanında Endülüs'ün en büyük nahiv alimi olan Ebu Abdullah bin el-Cahhar el-Biri'den fıkıh ve tefsir dersleri aldı. Ebu Zekeriyya Yahya bin Hüzeyl'den tıp ilmini öğrendi. Devrinin önde gelen alimlerinin ders ve sohbetlerine katıldı.
O sırada en karışık günlerini yaşayan Endülüs'te bazı devlet vazifelerinde bulunan Lisanüddin ibni Hatib, vezirlik de yaptı. Hakkında çıkan söylentiler üzerine Cebel-i Tarık'dan geçerek Tlemsan'a gitti. Daha sonra tekrar Endülüs'e döndü.
İbn-i Hatib; edebiyat, tıp, tarih ve çeşitli ilimlere dair eserler yazdı. Ömrünü geceleri eser yazmakla, gündüzleri de memleket işleriyle uğraşmakla geçirdi. Bu sebeble Zül-umreyn denildi. Bir diğer lakabı da Zül-vizareteyn'dir. Altmış civarında eseri vardır. Bunlardan bazıları şunlardır:
1) El-İhata fima Teyessere min Tarih-i Gırnata: Gırnata tarihinin teferruatlı olarak anlatıldığı bu eser, altı ciltten ibarettir. Eserde Ünlü kimselerin hayatlarına da yer verilmiştir. 2) El-Hilal-ül-Merkume, 3) El-Lumhat-ül-Bedriyye fid-Devlet-in-Nasriyye: 1363 senesine kadar olan Gırnata tarihini anlatan bir eserdir. 4) Et-Tac-ül-Muhalla: Nasri Hanedanından, 1232'de Beni Ahmer idaresinin başlangıcından itibaren İspanya tarihidir. 5) Mi'yar-ül-İhtiyar: İspanya'daki yüz Ünlü kimsenin hayatı anlatılır. 6) Müfaharatü Melaka, 7) Nufadet-ül-Cirab fi Ulakat-il-İğtircab: İspanya'daki şehirler ve oralardaki ilim adamları anlatılır. 8) Hatarat-üt-Tayf fi Rihlet-üş-Şita ves-Sayf: Seyahatlerini içine alan bir eserdir. 9) Reyhanet-ül-Küttab ve Mecmuat-ül-Müntehab, 10) Menfeat-üs-Sail anil Murad-il-Hail: 1348 senesinde Gırnata'da meydana gelen veba salgınını anlatan bir eser, bu konuda ilk defa yazılmıştır. Lisanüddin ibni Hatib, hastalığın yayılma sebeblerini anlatmakta ve hastalığın limandaki yabancı bir gemiden yayıldığını bildirmektedir. 11) Amelü men Tabbe limen Habbe: İki bölümdür. Birinci bölümde; genel ve özel patoloji, her bir hastalığın tarifi, teşhisi, sebebleri, tedavisi, ilaçları ve perhizi anlatılır. Göz hastalıkları hakkında tafsilatlı bilgiler vardır. İkinci bölümde; ateşli hastalıklar, ameliyat, kozmetikler ve çocuk hastalıkları ile son kısımda dikkat çekici soru ve cevaplar bulunmaktadır. Ayrıca kadınlar için çocuk düşürmenin hayati tehlikeleri bildirilmektedir. 12) Manzume fit-Tıb: Tıbbi şiir. 13) El-Usul li Hıfz-is-Sıhha fil Fusul: Mevsimlere ait sıhhat bilgileri vardır. 14) El-Yusufi fi Sana'at-it-Tıb, 15) İstinzal-ül-Lutf-il-Mevcud, 16) El-İşare ila Adab-il Vüzera, 17) İ'lam-ül A'lam, 18) El-İklil-üz-Zahir, 19) Elfiyye (Usuli fıkha dairdir), 20) Bostan-üd-Düvel, 21) El Beyzera el-Beytara, 22) Ed-Dürret-ül-Fahire vel-Lücec-ül-fahire, 23) Er-Reddü ala Ehl-il-İbaha, 24) Rakam-ül Hulel fi Nazm-id-Düvel, 25) Ravdat-üt-Ta'rif, 26) Seddüz-Zeria fi Tafdil-iş-Şeria, 27) Siyaset-ül-Medine.
Kaynak: Rehber Ansiklopedisi
Bu konuda henüz görüş yok.
