Türkçe Bilgi logo TürkçeBilgi

Litostratigrafi

Kısaca: Litostratigrafi, birimleri sedimanter, volkanik ve bunların kısmen metamorfize olmuş cinslerinin litolojilerine ve stratigrafik konumlarına göre tanımlanmış birimlerdir. Bir litostratigrafi birimi bir ya da daha fazla litoloji tipinden oluşmuş, kendi içinde bir bütünlük gösteren ve komşu birimlerden bu özelliğiyle ayrılan bir kaya birimidir. Bu birimler genellikle istiflenme kurallarına (law of superposition) uyar ve çoğu kez tabakalıdır. Litolojik sınırların dereceli geçişli veya belirsiz olduğ ...devamı ☟

Litostratigrafi, birimleri sedimanter, volkanik ve bunların kısmen metamorfize olmuş cinslerinin litolojilerine ve stratigrafik konumlarına göre tanımlanmış birimlerdir. Bir litostratigrafi birimi bir ya da daha fazla litoloji tipinden oluşmuş, kendi içinde bir bütünlük gösteren ve komşu birimlerden bu özelliğiyle ayrılan bir kaya birimidir. Bu birimler genellikle istiflenme kurallarına (law of superposition) uyar ve çoğu kez tabakalıdır. Litolojik sınırların dereceli geçişli veya belirsiz olduğu durumlarda sedimanter yapılar, jeomorfolojik özellikler, mineral kapsamı, fosiller ve diğer fiziksel özellikler de bu birimlerin tanımlanmasında kullanılabilir. Fosiller bu durumda litoloji biriminin fiziksel içeriği olarak düşünülür.

Litostratigrafi Birimleri

Sınırlar

Bir litoloji biriminin alt, üst ve yanal sınırlarının belirlenmesinde belirgin olan fiziksel bir özelliğin oldukça kesin bir şekilde değişmesi esas alınır. Bu değişmenin sahada görülebilmesi ve izlenebilmesi gerekir. Başka bir deyişle, sahada ayırt edilemeyen ve izlenemeyen sınırlar litostratigrafi biriminin sınırı olarak kullanılamaz. Sınırlarının dereceli geçişli olması halinde, birimleri ayırtlayan sınır çizgisi uygun ve pratik bir yerden geçirilir.

Mertebeler

Litostratigrafi sınıflamasında temel birim formasyondur. Üye, formasyonun bir as bölümüdür. Tabaka, formasyon ya da üye içerisinde ayrılmış en küçük litostratigrafi birimidir. İki veya daha çok sayıda formasyondan oluşmuş kaya topluluğuna grup adı verilir. Eğer gruptan daha yüksek mertebede bir birime gerek varsa, üsgrup kullanılır.

Tip Kesit

Bir litostratigrafi birimi, özel olarak seçilmiş bir tip kesite ve varsa yardımcı (referans) kesitlere dayanmalıdır.

Formasyon

Bir veya birkaç tip litolojiden oluşan ve yapısındaki belirgin litoloji özelliğinden dolayı komşu birimlerden ayırt edilebilen kaya birimidir. Bu birim, bölgenin genel jeolojik durumunu anlatmak ve yorumlamak için kullanılan esas birimdir. Formasyon mertebesindeki biriminin kalınlığı birkaç metreden yüzlerce metreye kadar değişebilir. Pratik yönden formasyonun temel özelliği 1: 25 000 ölçekli haritaya geçirilebilen bir kaya birimi olmasıdır. Bir formasyon seçilmiş bir tip kesit ile belirtilir. Formasyonun adı, tip yer ve tip kesitteki bir coğrafya adından alınır ve mümkünse kendisini oluşturan kayalardan egemen olanın adı ile birlikte kullanılır.

Üye

Mertebece formasyonun bir altında bulunan bir kaya birimidir; formasyonun bir bölümünü oluşturur. Formasyon içinde, kendisine komşu olan diğer kısımlardan, litolojik özellikleri bakımından ayırt edilir.Üye tanımında kalınlık yönünden bir sınırlama yoktur. Bir üye seçilmiş bir tip kesit ile belirtilir. Üyenin adı, tip yer ve tip kesitteki bir coğrafya adından alınır ve mümkünse kendisini oluşturan kayalardan egemen olanın adı ile birlikte kullanılır.

Tabaka

Litostratigrafi birimlerinin en alt mertebesidir. Altında ve üstünde bulunan diğer kayalardan gözle açıkça ayırt edilebilen bir kaya birimidir. Tanımlanması yararlı görülen ve seçilmiş bir tip kesite dayandırılan bir veya birkaç tabakaya özel bir ad verilir. Bu ad tip kesitin bulunduğu yerin coğrafya adından, litolojiden ve “tabaka” teriminden oluşur (Çaltepe Kalker Tabakası).Volkanik kayalarda lav akmaları tabaka ile aynı mertebededir (Karatepe Bazalt Tabakası).

Grup

Mertebece formasyonun üzerinde bulunan bir litostrafi birimidir. Belirli ortak litoloji özellikleri olan, doğal ilişkili iki veya daha çok sayıda komşu formasyonlar topluluğundan oluşur.Bir grubun tip kesiti veya yardımcı kesitleri yoktur; kendisini oluşturan formasyonların tip kesitleri veya yardımcı kesitleri kullanılır. Grup bir kaya birimi olarak önerilirken, grubu oluşturan formasyonlar ve bunlarla birleştirilen özellikler ayrıntılı olarak anlatılmalıdır. Ancak bazı ön çalışmalarda grup adı, formasyonlar tanımlanmadan da onaysız olarak kullanılır. Bir grubun adı, öncelikle onu oluşturan formasyonların tip yerlerine yakın bir coğrafya adından alınmalıdır (Ergene Grubu, Cudi Grubu). Formasyonların daima gruplar şeklinde toplanması zorunlu değildir.

Üstgrup

Belirgin olarak ortak litoloji özellikleri olan iki ve daha fazla sayıda komşu gruplar için üsgrup terimi kullanılır. Stratigrafig ilişkinin üç tip blok diyagramla gösterimi: Konkordans yapılar İki tip temas bulunmakta: uyumlu ve uyumsuz *Uyumlu temas: kesintisiz biriktirme Uyumlu tabakalar arasındaki temas iki çeşittir: ani temas, geçişli temas *Uyumsuz temas: birikimi olmayan/ aşınma dönemi. Dört tip uyumsuzluk (diskordans) vardır: #Açısal uyumsuzluk #Konkordanslı uyumsuzluk #Paraconformity: Bu durumda erozyon dönemi, katmanları kesecektir. Her iki durumda da ortaya çıkan yüzey, bir erozyon yüzeyi olacaktır. #Uygunsuzluk, uymama durumu.

Dış bağlantılar === * tamu.edu: Litostratigrafi * SAÜ Coğrafya Bölümü Vikipedi Uygulamaları

Kaynaklar

Vikipedi

Bu konuda henüz görüş yok.
Görüş/mesaj gerekli.
Markdown kullanılabilir.