Mahayana

Kısaca: Mahāyāna (Sanskrit महायान mahāyāna, kelime olarak ‘Büyük Taşıt’ anlamına gelir; Çince: 大乘, Dàchéng; Japonca: 大乗, Daijō; Vietnamca: Đại Thừa; Korece:대승, Dae-seung; Thai: มหายาน, Maha Yan ) Budizm’in ana kollarından biridir. Mahayana anlayışının kaynağı Hint yarımadasıdır. ...devamı ☟

Mahāyāna (Sanskrit महायान mahāyāna, kelime olarak ‘Büyük Taşıt’ anlamına gelir; Çince: 大乘, Dàchéng; Japonca: 大乗, Daijō; Vietnamca: Đại Thừa; Korece:대승, Dae-seung; Thai: มหายาน, Maha Yan ) Budizm’in ana kollarından biridir. Mahayana anlayışının kaynağı Hint yarımadasıdır. M.S 1. yüzyılda Orta Asya ve Çin’e geçmiş, buradan da Doğu Asya’ya yayılmıştır. Günümüze halen uygulanmakta olduğu yerler Hindistan, Çin Halk Cumhuriyeti, Tibet, Japonya, Kore, Vietnam ve Tayvan’dır.

Doktrin

Mahayana yolunu benimseyenler, Budizm’in daha tutucu ve katı kolu olan Theravada’yı (eskilerin yolu) biraz da küçümseyici bir ifadeyle Hinayana (küçük taşıt) olarak adlandırır. Günümüzde Sri Lanka, Myanmar, Tayland, Laos ve Kamboçya’da yaygın olan Theravada Budizmi ile Mahayana arasındaki temel ayrım Buda’nın doğası ve Budizm’de izlenmesi gereken ideal konularında ortaya çıkar. Theravada’da Buda’nın yolunu izleyip nirvanaya ulaşan kişiye arhat adı verilir. Mahayanacılar ise arhat idealini dar ve bencil bir amaç sayarlar ve karşılık olarak bodhisattva idealini savunurlar. Bodhisattva aydınlanmaya erişmiş, ancak Buda olmayı erteleyerek dünya üzerindeki tüm duyarlı canlılar Budalığa erişmedikçe doğum ölüm döngüsünden (samsara) ayrılmayı reddeden, yardıma ihtiyacı olanın yardımına koşan kişidir. Dolayısıyla bodhissatva’nın en önemli erdemi merhamet (karuna), Theravada’nın bilgelik erdeminden daha üstün sayılır.

Kökeni

Mahayana’nın ayrı bir okul olarak ortaya çıkışı M.Ö. 1 yüzyılda Kuşan İmparatorluğu (günümüzde Pakistan içinde bir bölge) sınırları içinde gerçekleşmiştir. Burada bir hayli geliştirildikten sonra yaklaşık M.S. 2. yüzyıl civarında Çin’de yayılmaya başlamıştır. Mahayana Budizminin kökeni kesin olarak bilinemese de, kimi araştırmacılar tarafından ekavyavaharika, lokottaravadin ve sautranika gibi eski okullarla arasında benzerlikler kurulmaktadır. Ancak II. yüzyılda Nagarjuna tarafından kurulan Madhyamika okulu ilk Mahayana Budist okul olarak kabul edilir.

Mahayana Metinleri

Mahayana metinleri muhtemelen M.Ö. 1. yüzyılda yazılmaya başlandı. Prajna-Paramita sutralarında olduğu gibi kimi sutralar, Buda’nın saklı kalmış vaazları olarak tanıtılır. Kimilerinin ise diğer sutralarla birlikte kulaktan kulağa aktarıldığı, sonradan yazıya geçirildiği iddia edilmektedir. Kimi kaynaklar ise bu sutraların Buda döneminden sonra saklandığını, ancak daha sonraları mitolojik yollarla tekrar ortaya çıktığını savunur. Sutralara ek olarak yorumlardan oluşan çeşitli Mahayana metinleri de bulunmaktadır.

Tarihsel olarak en eski olduğu ispatlanan Mahayana metinleri, Prajna-Paramita Sutraları, Avatamsaka Sutra, Lotus Sutra, Vimalakīrti Sutra, ve Nirvana Sutra’dır.

Mahayana Budistler kimi zaman Shakyamuni Buddha'nın öğretilerini üç genel kategoriye ayırır; buna "dharma çarkının evreleri" adı verilir: Hinayana, Prajna Paramita, ve Tathagatagarbha öğretileri.

Budizm Çin ve Tibet’e yayıldıktan sonra Mahayana metinleri buralarda çevrilmiş ve Platform Sutra ve Sutra of Perfect Enlightenment gibi yeni metinler de eklenmiştir. Chan ustası Linji’ye ait Linji Lu’da daha sonradan eklenenler arasındadır. Budizmin Doğu Asya’da gelişimine paralel olarak Kore ve Japonya’da değişik metinler Mahayana metinlerine dahil edilmiştir. Örneğin, Kore’de Jinul yazmaları, Japonya’da Dogen'nin Shobogenzo’su gibi.

Mahayana

İngilizce Mahayana kelimesinin İspanyolca karşılığı.
s. Mahayana, una de las escuelas tardías del Budismo (caracterizada por la creencia de una búsqueda en común de la salvación)

Mahayana

İngilizce Mahayana kelimesinin Fransızca karşılığı.
n. Mahayana, une des écoles du Bouddhisme (caractérisée par la croyance en une quête commune pour atteindre un salut)

Mahayana

İngilizce Mahayana kelimesinin Almanca karşılığı.
n. Mahayana, Name einer Buddhismusschule (durch den Glauben an einer gemeinen Erlösung gezeichnet)

Mahayana

İngilizce Mahayana kelimesinin İtalyanca karşılığı.
s. Mahayana, una delle correnti più tarde del Buddismo

Mahayana

İngilizce Mahayana kelimesinin Portekizce karşılığı.
s. Mahayana, uma das escolas de budismo

Mahayana

İngilizce Mahayana kelimesinin Flemenkçe karşılığı.
zn. een van de late Boeddhistische scholen (gekenmerkt door geloof in gemeenschappelijk zoeken naar redding)

Mahayana

n. one of the late schools of Buddhism (characterized by the belief in a common quest for salvation)

Bu konuda henüz görüş yok.
Görüş/mesaj gerekli.
Markdown kullanılabilir.

Mahayana Sutraları
6 yıl önce

Mahayana sutraları geniş bir kapsamı olan, Mahayana Budistleri tarafından Buda'nın orijinal öğretisini temsil ettiği kabul edilen sutralar, yani yazılardır...

Bodhisattva
2 yıl önce

anlaşılmasına bağlı olarak, Mahayana yandaşları acılardan tamamen kurtulmayı arzular ve bunu diğer insanlara yayar. Bu acılar Mahayana’nın odak noktasıdır ve istisnasız...

Bodhisattva, Asil Sekiz Yol, Buddha, Budizm, Dharma, Dört Asil Hakikat, Gautama Buddha, Japonca, Korece, Kuan Yin, Mahayana
Lotus Sutra
2 yıl önce

tam çevirisi Mükemmel Dharma'nın Lotusu Sutra), en eski ve en önemli Mahayana metinlerinden biridir. Tahminen MÖ 100– MS 100 yılları arasında Keşmir'de...

Hinayana
6 yıl önce

Hinayana, Mahayana gibi Budizm'in iki ana kolundan biri. Hinayana ismi ilk defa Mahayana Budizmi'nin oluşmasıyla ortaya çıkmıştır. Mahayana “büyük” anlamına...

Vajrayana
2 yıl önce

adlarıyla da tanınır. Vajrayana Mahayana Budizminin bir uzantısıdır; felsefesinden çok benimsediği uygulamalarla ayrılır. Mahayana'da uygulamalar kabaca iki yola...

Arhat
6 yıl önce

kendisi Nirvana’ya ulaşma hedefini erteler. Mahayana anlayışındaki Arhat’ta bencillik yoktur. Mahayana’da aydınlanmak için on Bodhisattva adımını geçmek...

Budizm
2 yıl önce

çok Mahayana Sutrası kabul edilir. Hatta kimi okullar bunların öğreti olarak Pali derlemesinden daha ileri seviyede ve üstün olduğu söylenir. Mahayana Budizmine...

Budizm, Hindistan, Gautama Buddha, Hinduizm, Lankavatara Sutra, Zen, Mahayana, Zen Budizmi, Dört Asil Hakikat, Asil Sekiz Yol, Nirvana
Karuna
6 yıl önce

bodhisattva yolunun kilit kavramlardan biri olarak kabul edilmektedir. Mahayana Budizminde karuna, aydınlanmış bilgelik (prajna) ile birlikte boddhisattva...