Türkçe Bilgi logo TürkçeBilgi

Matthew Etkisi

Kısaca: Matthew etkisi (veya "birikmiş üstünlük") sosyolojide "zenginin daha zengin fakirin daha da fakir" olduğu duruma denir.Kitap kaynağı ...devamı ☟

Matthew etkisi (veya "birikmiş üstünlük") sosyolojide "zenginin daha zengin fakirin daha da fakir" olduğu duruma denir. Ekonomik veya sosyal kapital güce sahip olanlar bu kaynaklarla daha fazla güç veya sermaye kazanabilir. Terim sosyolog Robert K. Merton tarafından 1968 yılında ortaya atıldı ve ismini incildeki Matthew akidesinden aldı: Bilimin sosyolojisi

Bilimin sosyolojisi

nde, "Matthew etkisi" Robert K. Merton tarafından rütbeli bilim adamlarının kendisine kıyasla daha bilinmedik bir araştırmacıya göre çalışmaları benzer olsa bile daha fazla itibar alacağını açıklamak için ortaya atılmıştır. Bu da demek oluyor ki çalışmaları benzer olsa bile itibar ve rütbe ünlü olan bilim adamına verilecektir. Örneğin , bütün iş lisans mezunu bir öğrenci tarafından yapılsa da ödül neredeyse hep üst düzey araştırmacılara verilir.

Örnekler

Bilimde itibar değerli olduğundan, Matthew etkisinin bazı iddiaları çekişmededir. * 20. Yüzyıl matematikçisi John von Neumann yayınlarının meslektaşlarının derlemesi olmasına rağmen sıklıkla "oyun teorisinin babası" veya "bilgisayarın babası" olarak hatırlanır. Halbuki, oyun teorisi için, 1994 Ekonomi Nobel'inin üç kazananı von Neumann ve Morgenstern in 19944 kitabı oyun teorisini farklı bir matematik disiplini olarak belirlediğine inanır. * Matematikte Matthew etkisinin konseptin bir matematikçiye atfedilmesi gerekirken sonraları(muhtemelen çok daha sonraları) sonrasında aynı tezin üstünde çalışan daha ünlü matematikçiye atfedilmesinin tartışılmaz örnekleri vardır. Örneğin hiperbolik uzayın Poincare disk modeli ve Poincare yarı-düzlem modelinin ikisi de Henri Poincare'e atfedilmiştir, ama 1868'de(Poincare in 14 yaşında ve henüz hiperbolik geometriye katkısı olmadığı zaman) Eugenio Beltrami tarafından yayınlanmıştır. Eğitim

Eğitim

de Matthew etkisi Keith Stanovich, isimli okuma ve dil yetersizlikleri üzerine derin araştırmalar yapan psikolog tarafından kabul edilmiştir. Stanovich terimi yeni okuma öğrenenlerin becerilerini nasıl edindiğini gözleyen araştırmada okuma becerisini erken kazananların genelde okuyucu büyüdüğünde de sonralarda da eğitimde başarıya götürdüğünü, okulun üçüncü ve dördüncü yılından önce okumayı başaramamanın ise eğitimde hayat boyunca sürecek sorunlara karşı bir bildiricisi olduğu açıklamak için kullanmıştır. Bu okumada başarısız olan çocukların daha az okuyup yaşıtlarıyla aralarındaki açığı arttırmalarından dolayıdır. Sonrasındaysa, (daha önce okumayı öğrendikleri yerde) öğrenmek için okuyan öğrencilerin okumada olan sorunları diğer konularda da sıkıntı çıkarıyor. Bu yolda okulun daha ve daha da gerisinde kalıyorlar ve başarılı yaşıtlarına göre okulu bırakma oranları daha da yüksek oluyor . Keith Stanovich'in sözleriyle (Adams, 1990, pp.59–60): *Bahr, Peter Riley. (2007). Double jeopardy: Testing the effects of multiple basic skill deficiencies on successful remediation. Research in Higher Education, 48, 695–725. *Stanovich, Keith E. (1986). Matthew Effects in Reading: Some Consequences of Individual Differences in the Acquisition of Literacy. Reading Research Quarterly 21 (4), 360–407. *Stanovich, Keith E. (2000). Progress in Understanding Reading: Scientific Foundations and New Frontiers. New York: Guilford Press.

Kaynaklar

Kaynaklar

Vikipedi

Bu konuda henüz görüş yok.
Görüş/mesaj gerekli.
Markdown kullanılabilir.