Hayatı
2 Ağustos 1948 tarihinde İzmir`de doğdu. Çocukluk yıllarını edebiyat öğretmeni olan babası Faik Eroğlu`nun görev yaptığı Osmaniye ve Aydın`da geçirdi. Babasının tayin olduğu şehirlerden Uşak`ta başlayan ilköğrenimini kısa bir süre Edremit`te sürdürdükten sonra, ilk okulu 1960 yılında İzmir Karşıyaka`daki Ankara İlkokulunda tamamladı. Aynı yıl İzmir Maarif Koleji (Bornova Anadolu Lisesi) sınavını kazanan Mehmet Eroğlu, 7 yıl süren bir yatılı öğrencilik döneminin ardından 1967 yılında bu liseden mezun oldu. Aynı yıl ODTÜ Mühendislik Fakültesi İnşaat Mühendisliği Bölümü girdi. Öğrenci derneği başkanlığını yaptığı bu fakülteden de 1971 yılında, 12 Mart Darbesi ardından kurulan sıkıyönetim mahkemesinde yargılanmasına başlandığı sırada mezun oldu.İki yıl süren yargılamanın (Dev-Genç Davası) sonucunda, 1973 yılında, Ankara 1 numaralı sıkıyönetim mahkemesince, TCK`nun 141-142nci maddesine muhalefetten 8 yıl ağır hapis ve 2 yıl sürgün cezasına mahkum edildi, ancak mahkumiyetin 1974 genel affıyla ortadan kalkmasıyla, bu tarihten itibaren mühendis olarak çalışmasını sürdürdü.
Mehmet Eroğlu`nun yazmaya başlaması da bu döneme rastlamaktadır. 1989 yılında, on beş yıl boyunca çalıştığı kamu kesiminden siyasi baskılar sonucunda istifa etmek zorunda kalan Mehmet Eroğlu, bu tarihten itibaren bir yandan mühendislik kariyerini sürdürürken, *bir yandan da yazmaya devam etti.
1999 yılında, sadece yazmak ve bir sivil toplum örgütünde gönüllü çalışmak amacıyla mühendislik yaşamını da noktaladı. 1999 yılından bu yana Ankara`da yaşamakta olan yazar, Um:ag (Uğur Mumcu Araştırmacı Gazetecilik Vakfı) bünyesinde sürdürülen Yazma Seminerleri kapsamında yaratma cesareti, kurgu ve senaryo yazım teknikleri dersleri vermekte, Uygulamalı Yazma İşlikleri düzenlemektedir.
Yazdıkları Hakkında
1974 yılında kaleme almaya başladığı ilk romanı `Issızlığın Ortası`nın yazımını 1976 yılında bitirdi. Ancak roman 1979 Milliyet Roman Ödülü`nü kazanmasına rağmen, 1980 yılındaki 12 Eylül darbesini izleyen günlerde solcu ve anti-militarist unsurlar taşıdığı ve sakıncalı olduğu iddiasıyla yayınevince romanın basımından vazgeçildi. Yazarın 1981 yılında tamamladığı `Geç Kalmış Ölü` adlı ikinci kitabı da, yayınevinin benzer gerekçeler ileriye sürmesi sonucunda ilk romanıyla aynı akıbeti paylaştı.Edebiyat dünyasıyla buluşması, yazmaya başlamasından on, -ödül kazanmasından ise beş yıl- sonra mümkün oldu ve romanları 1984 yılından itibaren art arda yayınlanmaya başladı: `Issızlığın Ortasında` (ilk yayımında Ortası, Ortasında olarak değiştirilmiştir), `Geç kalmış Ölü`, `Yarım Kalan Yürüyüş`; `Adını Unutan Adam`. Bu dört romanıyla Türk Edebiyatında kendine özgü, değişik ve sağlam bir yer edindi. Birbirini bütünler nitelikteki ilk iki romanı Issızlığın Ortası ve Geç Kalmış Ölü`yle Orhan Kemal Roman Armağanı ve Madaralı Roman Ödülü`nü de kazandı.
1994 yılında `Yürek Sürgünü` adlı beşinci romanını tamamladı. Bu roman aynı zamanda yazarın eylemci genç adamı araştıran romanlarının da sonuncusudur. Daha sonraki beş yıl boyunca yazmanın yanı sıra, daha çok müzik ve senaryo yazımına ağırlık verdiğinden, altıncı romanı, 12 Eylül sonrasının apolitik, bencil insanını odağına alan `Yüz: 1981` ancak 2000 yılında yayımlanabildi.
Yazarın bu aradan sonra okurunu genişleterek derinleştiren romanlarının ilki (yedinci kitabı) olan ve 1990- 2000 arasındaki Türkiye`nin panaromasını çizen Zamanın Manzarası, Ekim 2002`de, medya ve popüler kültürü sert bir biçimde eleştirdiği Kusma Kulübü, Şubat 2004`de, kuşak edinme, aşk-sevgi ikilemi, dostluk üzerine bir düşünme olarak tanımlanabilecek olan dokuzuncu romanı, Düş Kırgınları ise Eylül 2005`de yayınlandı.
Eleştirmenler göre, öykülerinin odağına trajik insanı koyan ve ülkenin kaderi ile bireylerin kaderleri arasındaki organik ilişkiyi yakalayan Mehmet Eroğlu, aynı zamanda usta bir kimlik çözümleyicisidir de. Öyle ki, psikolojik çözümlemeleri zaman zaman felsefi öz kazanır. Mehmet Eroğlu, edebiyattaki modaların ve değer yitiminin dışında kalmaya özen gösteren ve toplumsal belleğe edebiyat yoluyla kayıt düşen bir yazardır. Bazı eleştirmenler onu, siyasi ya da kara roman türü bir yazar, bazıları da varoluşçu bir damardan gelen felsefi roman yazarı olarak tanımlasalar da, yazar kendisini, insan yaratılışının gölgeli -kardeşlik ve düşmanlık, kıyıcılık ve merhametin birlikte var olduğu- alanlarında boy atan trajik temaları ele alan biri olarak tanımlamaktadır. Mehmet Eroğlu`nun tüm romanlarında görünmeyen ama varlığı her satırda hissedilen gizli bir kahraman vardır: Ölüm. Ve yazarın öyküleri çoğunlukla onun krallığında sona erer.
Bir kurgu ustası olarak da bilinen yazar, TRT`de yayınlanan `Sızı` (4 Bölüm), `Issızlığın Ortası` (4 Bölüm) ve `Tutku Çemberi` (13 Bölüm) adlı televizyon dizisi ve `80. Adım`, `Solgun Bir Sarı Gül` adlı sinema filmi yapılan senaryoları ile sinemada da yer almıştır.
Yazar, aşk ve yazar tanımını şöyle yapmaktadır: ``Aşk, yüreğin en narin ürperişi iken; sevgi, bazen de vazgeçmektir...``, ``Kimsenin görmediği görse de farkına varmadığı insan manzaralarının ressamı olmak, işte benim yazar tanımım``.
Yapıtları
Romanları
- `Issızlığın Ortası`, 324 sayfa, 1. basım 1984 (Can), 5. basım Kasım 2000 (Everest), 6. basım Ocak 2005 (Agora Kitaplığı), ISBN: 975-8829-62-9.
- `Geç Kalmış Ölü`, 293 sayfa, 1. basım 1984 (Can), 4. basım Kasım 2000 (Everest), 5. basım Şubat 2005 (Agora Kitaplığı), ISBN: 975-8829-66-1.
- `Yarım Kalan Yürüyüş`, 272 sayfa, 1. basım Şubat 1986 (Can), 4. basım Aralık 2000 (Everest), 5. basım Mart 2005 (Agora Kitaplığı), ISBN: 975-8829-67-X.
- `Adını Unutan Adam`, 152 sayfa, 1. basım Şubat 1989 (Can), 4. basım Kasım 2000 (Everest), 5. basım Ocak 2003 (Agora Kitaplığı), ISBN: 975-8829-491.
- `Yürek Sürgünü`, 486 sayfa, 1. basım 1994 (Can), 3. basım Kasım 2000 (Everest), 4. basım Haziran 2005 (Agora Kitaplığı), ISBN: 975-8829-76-9.
- `Yüz: 1981`, 428 sayfa, 1. basım, 3. basım Ekim 2000 (Everest), 4. basım Temmuz 2005 (Agora Kitaplığı), ISBN: 975-8829-77-7.
- `Zamanın Manzarası`, 440 sayfa, 2. basım Ekim 2002 (Everest), 3. basım Eylül 2004 (Agora Kitaplığı), ISBN: 975-8829-48-3.
- Kusma Kulübü`, 383 sayfa, 1. basım Şubat 2004 (Agora Kitaplığı), 4. basım Eylül 2005 (Agora Kitaplığı), ISBN: 975-8829-19-X.
- `Düş Kırgınları`, 256 sayfa, 1. basım Eylül 2005 (Agora Kitaplığı), 4. basım Ekim 2005 (Agora Kitaplığı), ISBN: 975-8829-89-0.
Senaryoları
- `Sızı`, 1994.
- `80. Adım`, 1996.
- `Solgun Bir Sarı Gül`, 1997.
- `Issızlığın Ortası`, 1998.
- `Tutku Çemberi`, 2000.
Ödülleri
- Milliyet Roman Ödülü, 1979.
- Orhan Kemal Roman Armağanı, 1985.
- Madaralı Roman Ödülü, 1985.
- İstanbul Film Festivali En İyi Türk filmi, 1996.
- Uluslararası Sinema Yazarları ve Eleştirmenleri (Fipresci) ödülü, 1996.
- Antalya Altın Portakal Jüri Özel Ödülü, 1997.
- Adana Altın Koza Film Festivali En İyi 3. film ödülü, 1997.
Kaynakça
- Mehmet Eroğlu
