Mes'ud I
Kısaca: Mes'ud I Anadolu Selçuklu Devletinin dördüncü sultanı. Birinci Kılıç Arslan'ın oğlu olup, 1096 yılında doğdu. İyi bir tahsil, terbiye ve talim görerek yetişti. Devlet idaresinde tecrübe sahibi olabilmesi için Kayseri emirliğine tayin edildi. Babasının 1107'de ölümünden sonra iki sene sultanlık yaptı. Ağabeyi Şehinşah'ın İran'dan Anadolu'ya dönerek Malatya'da kendisini sultan ilan etmesi, Sultan Mes'ud'a saltanatının meşruiyyetini kaybettirdi. Şehinşah'ın Konya'ya gelmesi üzerine Kayser ...devamı ☟
Babasının 1107'de ölümünden sonra iki sene sultanlık yaptı. Ağabeyi Şehinşah'ın İran'dan Anadolu'ya dönerek Malatya'da kendisini sultan ilan etmesi, Sultan Mes'ud'a saltanatının meşruiyyetini kaybettirdi. Şehinşah'ın Konya'ya gelmesi üzerine Kayseri'ye çekildi. Kayınbiraderi Melik Gazinin desteğini sağladı. 1116 yılında gerekli gücü temin edince Konya tahtını tekrar elde etti. Fakat kardeşi Arab'ın sultanlığını tanımaması, başlangıçta hakimiyetinin Konya ve Kayseri dolaylarına inhisar etmesine sebep oldu.
Sultan Mes'ud, Süleyman Şah ve Birinci Kılıç Arslan gibi Anadolu'yu tek elde birleştirmek istedi. Danişmendlilerle beraber Bizans saldırılarına karşı başarı sağladı. Melik Mehmed'in ölümüyle Danişmendliler arasında ortaya çıkan anlaşmazlıklardan istifade ederek Ankara, Çankırı ve Kastamonu havalisinde Selçuklu hakimiyetini yeniden kurdu. 1144'te de, Malatya ve Elbistan'ı zapt ederek Anadolu'da Selçuklu üstünlüğünü sağladı. Göçebe Türkmenleri, Gediz ve Menderes havalisinde yerleştirdi. Haçlıların elinde bulunan Maraş ve Göksun gibi kaleleri kurtarmaya teşebbüs etti. Bizans İmparatoru Manuel, Türkiye Selçuklularını ezmek için Konya'ya yürüdü. Sultan Mes'ud, Bizanslıları yendiyse de bundan faydalanamadan İkinci Haçlı Seferi başladı. Sultan Mes'ud, Mukaddes Roma-Cermen İmparatoru Üçüncü Konrad idaresindeki Haçlı ordusunun büyük bir kısmını Eskişehir yakınlarında perişan etti. Konrad İznik'e çekilirken, güneye sarkan kalıntılarını da Sultan Mes'ud, Toros geçitlerinde ortadan kaldırdı. Fransa Kralı St. Louis komutasında ilerleyen Haçlı kolunu ise Yalvaç civarında yenen Sultan Mes'ud, bu zaferleriyle Türkiye Selçukluları Devletinin şanını ve kendi namını bütün dünyada yüceltti. Abbasi halifesi, Selçuklu sultanına hil'at ve sancak gibi hakimiyet alametleri göndererek kendisini tebrik etti.
İkinci Haçlı Seferi sonunda Antalya’dan gemiye binerek Suriye’ye geçen Fransa Kralı St. Louis’in ordusunun artıkları, Türklerin hücumları ve Rumların yağmaları, açlık ve hastalıkla perişan oldu. Türkler bu Haçlılara acıyarak kendilerine ekmek ve para dağıttılar. Türklerin şefkat ve merhametini gören 3000’den fazla Frenk Müslüman oldu. Rumların hıyanetini ve Türklerin insanlığını anlatan bir Haçlı yazar: “Ey hıyanetten daha zalim olan merhamet!” feryadıyla Türklerin, şefkat ve iyilikleriyle Haçlıların dinlerini satın aldıklarını, bununla beraber din değiştirme hususunda hiçbir baskı yapmadıklarını da ilave eder. Böylece, Bizanslılara dindaş diye yardıma gelen Haçlılar, bu seferler sonunda Rumlara düşman ve Türklere hayran olarak döndüler. Sultan Mes’ud, bu başarılarından sonra Suriye’de ve Maraş civarında Haçlıları yenerek Maraş, Göksun, Antep, Raban ve Deluk’ü alarak Frenkleri kovdu. Danişmendlileri kendisine bağladı. Klikya Seferine çıktıysa da yarıda kaldı.
1155’te ölmeden önce büyük oğlu Kılıç Arslan’ı veliaht tayin etti ve ülke topraklarını üç oğlu arasında paylaştırdı. Birinci Rükneddin Mes’ud Amasya civarında, medrese, han, hamam ve imaretle imar ettiği Simre kasabasındaki türbesine defnedildi. Kırk yılı aşan saltanat süresinde, Bizans ve Haçlı seferlerine karşı koyarak, Türk-İslam nüfuzunun Anadolu’da hakimiyetinin ve İslam aleminin bekçiliğini yapan Sultan Mes’ud, Anadolu’yu Türkler için vatan haline getirdi. Batı kaynakları, tarihte ilk defa onun devrinde Anadolu’dan Turcicae (Türkiye) adıyla bahsettiler. Adaleti ve sağlam idaresi sayesinde, Hıristiyanları bile Bizans’tan koparıp kendisine bağladı. Anadolu’da Selçukluların köklü imar faaliyetleri de onunla başladı.
Bu konuda henüz görüş yok.
