Monopol (Tekel)
Kısaca: Monopol (Tekel) Bir meta ya da metaların, üretim ve sürümünün bir elde toplanması durumu. Monopoller, kapitalizmin ilk basamaklarındaki serbest rekabetin, süreç içinde üretimin yoğunlaşmasına ve sermayenin merkezileşmesine yolaçmasıyla doğdu. Kapitalizmin geliştirici gücü olan rekabet, küçük üreticileri hızla ortadan kaldırmaya, büyük sermaye, küçük sermayeyi üretim alanından çıkarmaya başladı, böylece küçük üretici mülksüzleşirken üretim araçlarının ve ürünlerinin büyük kısmı, ...devamı ☟
Kapitalizmin geliştirici gücü olan rekabet, küçük üreticileri hızla ortadan kaldırmaya, büyük sermaye, küçük sermayeyi üretim alanından çıkarmaya başladı, böylece küçük üretici mülksüzleşirken üretim araçlarının ve ürünlerinin büyük kısmı, sayıca az kapitalist üreticinin eline geçti. Bunlar da, kendi aralarında şirket, kurum ya da anlaşmalarla birleşerek monopolleri oluşturdu.
Monopol piyasasında fiyatları tek başına etkileyemeyecek kadar çok sayıda alıcı ve bunların karşısında tek bir satıcı vardır. Bu durumda fiyatı belirleyen, tek firmanın arzı ile piyasa talebi ya da toplam taleptir. Monopolcü firmanın karını maksimize eden üretim ya da arz miktarı ile piyasa talebinin eşitlendiği noktada, piyasa denge fiyatı oluşmaktadır. Günümüzde başlıca tekel biçimleri karteller, sendikalar, tröstler ve konsorsiyumlardır.
Kaynak: Rehber Ansiklopedisi
Bu konuda henüz görüş yok.
