Müneccimbaşı Ahmed Dede

Kısaca: Müneccimbaşı Ahmed Dede (1631, Selanik - 28 Şubat 1702, Mekke) 17. yüzyıl Osmanlı tarihçisi. Çeşitli konularda çok sayıda eser vermiş olmakla birlikte, en tanınmış kitabı Osmanlı tarihinin önemli kaynaklarından biri olma konumunu günümüzde de sürdüren ve Arapça yazdığı ''Sahaifü'l-Ahbâr'' adlı eseridir. Aslında bir dünya tarihi olan sözkonusu eser bu özelliği nedeniyle sonradan pek çok kaynakta ''"Câmiü’d-Düvel"'' adı ile anılagelmiştir. ''"Müneccimbaşı Tarihi"'' şeklinde de anılır. ...devamı ☟

Müneccimbaşı Ahmed Dede (1631, Selanik - 28 Şubat 1702, Mekke) 17. yüzyıl Osmanlı tarihçisi. Çeşitli konularda çok sayıda eser vermiş olmakla birlikte, en tanınmış kitabı Osmanlı tarihinin önemli kaynaklarından biri olma konumunu günümüzde de sürdüren ve Arapça yazdığı Sahaifü'l-Ahbar adlı eseridir. Aslında bir dünya tarihi olan sözkonusu eser bu özelliği nedeniyle sonradan pek çok kaynakta "Camiü’d-Düvel" adı ile anılagelmiştir. "

Müneccimbaşı Tarihi

"
şeklinde de anılır. Babası Lütfullah Efendi Karaman Eyaletine bağlı Ereğli kasabasından Selanik'e yerleşmiş olan Müneccimbaşı Ahmed Dede, 1631 yılında burada dünyaya geldi. Bir müddet baba mesleği olan çulhacılık mesleğini icra etti ve Selanik Yahudi toplumu ile temaslarında İtalyanca ve İspanyolca da öğrendi. Bir süre sonra Selanik mevlevihanesi şeyhi Mehmed Efendi'ye intisap ederek mevlevi oldu ve tahsiline, zahiri ilimlerle birlikte, burada başladı. 1665’de İstanbul’a geçen Müneccimbaşı, önce Galata mevlevihanesi şeyhi Arzi Dede'nin hizmetine girdi. Dönemin ünlü alimlerinden Minkarizade İbrahim Geredi ve Ahmed Nahli Efendilerden tefsir, hadis ve fıkıh okudu. Ardından Kasımpaşa Mevlevihanesi’nde Şeyh Halil Efendi’ye intisap ederek on beş sene derslerinde bulundu. Aynı dönemde dersiam Salih Efendi'den mantık, felsefe, heyet ve tıp da tahsil etti. 1668'de Müneccimbaşı Mehmet Efendi’nin vefatı üzerine Şeyhülislamın da onayıyla Saray’a müneccimbaşı olarak tayin edildi ve kısa zamanda padişah IV. Mehmed'in musahipleri arasına girdi. "Avcı" IV. Mehmed’in av partilerinden önce padişaha verdiği tüyolarla saray erkanının gözünde müstesna bir yer edindi. Kemer ve Biga kazaları kendisine arpalık olarak verildi. IV. Mehmed'in tahttan indirilmesi ile gözden düşen Ahmed Dede, 1687 yılında müneccimbaşılık ve diğer resmi görevlerinden azledilerek Mısır’a sürgün edildi. Mısır'a vezir tayin edilen manevi oğlu Moralı Hasan Paşa ile önce Mısır’a, sonra Mekke’ye (1690), ardından Medine’ye (1690) geçen Ahmed Dede, burada tefsir, hadis gibi dersler okuttuktan sonra Mekke’ye giderek Mekke Mevlevihanesi’ne şeyh oldu (1700) ve 1702 yılında burada vefat etti. Müneccimbaşı Tarihi 11 ayrı sahada 20’den fazla eseri bulunan Ahmet Dede’nin en önemli eseri "Camiü’d-Düvel"’dir. Müneccimbaşı'nın Arapça yazdığı ve dünyanın kuruluşu ile ilgili efsanevi anlatılardan IV. Mehmed saltanatına kadarki dönemi ele alan bu eser 18. yüzyıl başlarında Lale Devri padişahı III. Ahmed tarafından kurulan ve şair Nedim'in başkanlık ettiği bir heyet tarafından ilk defa olarak Türkçeye çevrilmiş ve 1867'de İstanbul'da üç cilt halinde yayınlanmıştır. Bizzat Nedim'in "ağdalı kısımlarını biraz çıkardığını" belirtmiş olduğu gibi eksikleri bulunan bu çeviriden günümüzde sadece dönemin Türkçesinin yansıtılması amacıyla yararlanılmakta olup, kitabın bölümlerinin yakın geçmişte yayınlanmış diğer Türkçe çevirileri esas alınmaktadır. Müneccimbaşı Ahmed Dede'nin kendi gözlemlerini bizzat aktarması, bir kısmı günümüze kadar ulaşmamış olan ve aralarında Batı kaynakları da bulunan toplam 72 kaynaktan yararlanması, eserinde nakilci değil tenkitçi bir yaklaşım sergilemesi, 1673'e kadar gözlemlediği tarihi açık bir üslupla ortaya koyması ve ayrıntılardan kaçınmaması, her bir padişahı ayrı ayrı ele alması "Camiü’d-Düvel"in günümüzde de Osmanlı tarihinin en önemli kaynaklarından biri olma özelliğini sürdürmesini sağlamıştır. Ayrıca bakınız * Müneccimbaşı

Dipnotlar

Kaynaklar

*

Kaynaklar

Vikipedi

Bu konuda henüz görüş yok.
Görüş/mesaj gerekli.
Markdown kullanılabilir.

Müneccimbaşı
2 yıl önce

Takiyüddin Rasid ve 17. yüzyılın en önemli Osmanlı tarihçilerinden Müneccimbaşı Ahmed Dede gelmek üzere, müessesenin 1924'te kaldırılmasına kadar 37 kişi...

Dede
2 yıl önce

Selahaddin Dede Efendi Hammâmîzâde İsmâil Dede Efendi Zekai Dede Efendi Esrar Dede Hasib Dede İhsan Dede Şâhidî İbrahim Dede Müneccimbaşı Ahmed Dede Rûşeni...

28 Şubat
2 yıl önce

- Ermeni Süleyman Paşa, Osmanlı devlet adamı (d. 1607) 1702 - Müneccimbaşı Ahmed Dede, Osmanlı tarihçisi (d. 1631) 1810 - Jacques-André Naigeon, Fransız...

28 şubat, 28 şubat
Takiyüddin'in Rasathanesi
2 yıl önce

Tophane sırtlarında kurulan gözlemevidir. 1571 yılında Osmanlı Sarayı'na müneccimbaşı olarak atanan Takiyüddin'in, Padişah III. Murad'a, astronom Uluğ Bey'in...

Germiyanoğulları Beyliği
2 yıl önce

kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Şubat 2020.  ^ Mesalikülebsar ^ Müneccimbaşı Ahmed Dede, Câmiü’d-Düvel ^ Âşıkpaşazâde, Tevârîh-i Âl-i Osman ^ Joseph von...

Germiyanoğulları Beyliği, Germiyanoğulları Beyliği
I. Murad
2 yıl önce

Tarihi) Cilt I, Ankara: Turk Tarih Kurumu ISBN 975-16-0721-3 ^ Müneccimbaşı Ahmed Dede, (h. 1285) Sahaifü'l Ahbar I-III, (Camiü'l Düvel çevirisi), İstanbul...

I. Murat, 1326, 1359, 1389, Abdülaziz, Abdülmecit, Birinci Kosova Savaşı, Bizans, Edirne, Ertuğrul Gazi, Fatih Sultan Mehmet
Kara Murad Paşa
6 yıl önce

sahne olmuştur. Sadrazamın göreve getirilmasinde önemli rol oynamış olan Müneccimbaşı Hüseyin Efendi ise her türlü atamalara ve hatta elçi ilişkilerine karışmakta...

I. Bayezid
2 yıl önce

(Almanca) ^ Bostanzade Yahya Efendi, Tarih-i Saf (Tuhefetu'l-ahbâb) ^ Müneccimbaşı Ahmed Dede, (1285), Suhafu'l-Ahbar C.I, İstanbul ^ Namık Kemal (2005), Osmanlı...

Yıldırım Bayezid, Vakıf, Bursa, Ulucami, İmarethane, Medrese, İmaret, Osmanlı padişahları, Fetret Devri, I. Mehmet, II. Murat