Nakşibendi
Abdulhalik-ıl Güjdevani tarafından sistemleştirilen, Muhammed Bahauddin Şah-ı Nakşibend'inin isim babası olduğu İslam dini tarikatlarındandır. "Nakış yapan" anlamına gelen Nakşibend; Nakşibendi mürşitlerinin, kalbi dünyadan ahirete bağladığı düşünüldüğü için bu adı almıştır.Nakşibendi tarikatı diğer İslami tarikatlara göre İslami bilimlere daha fazla önem vermiştir. Zamanla İslam dünyasındaki Medreseli, Tekkeli ayrımının uzlaşmasına sebep olmuştur.
Nakşibendi tarikatında sessiz zikir uygulanır.
Abdulhalik-ıl Güjdevani'nin tespit ettiği on bir tarikat prensibi
1- Vukuf-ı Zamani: Müridin zamanı çok iyi değerlendirmesidir.2- Vukuf-ı Adedi: Dersin adedi ve gerçek manası düşünülmelidir.
3- Vukuf-ı Kalbi: Kalbi uyanık tutmak gerekir.
4- Huş der-dem: Nefes alıp verirken, gaflette olmamak.
5- Nazar ber-kadem: Başkasına değil, kendine bakmalıdır.
6- Sefer der-vatan: Halktan ayrılıp Hakk'a gitmesidir.
7- Halvet der-encümen: Halk içinde de olsa, halvet hali olmalıdır.
8- Yad kerd: Şeyhin verdiği zikri, kalb ve dil ile daima tekrarlamak.
9- Baz geşt: Zikirle Allah'a dönüş, vuslat düşünülmelidir.
10- Nigah-daşt: Kalbi zararlı düşüncelerden korumak.
11- Yad-daşt: Masivayı bırakarak, sadece Allah'ı düşünmektir
Tarikat silsilesi
Nakşibendi Tarikatı silsilesi, üç koldan Hz. Peygamber'e kadar ulaştırılır. Tarikatlarda silsilenin varlığı o tarikatın doğruluğunu göstermede önemli bir kaynaktır.Ebu Bekir-i Sıddık'dan Beyazıd-ı Bestami'ye kadar Sıddıkiyye, Ondan Abdulhalık-il Gücdevani'ye kadar Beyazıd-ı Bestami'nin lakabına uygun olarak Tayfuriyye, Şah-ı Nakşibend'e kadar Haceganiyye Şah-ı Nakşibend'den sonra da Nakşıbendiyye denmiştir. Bundan sonra Nakşibendiyye ismi korunarak yanına zamanın büyük mürşitleri'nin de lakabı eklenmiştir. Şöyle ki ; Ahmed Faruk zamanında Nakşıbendiyye Ahrariye, Dehlevi'den Halidi Bağdadi'ye kadar Nakşıbendiyyi Müceddiye ve sonra da Nakşıbendiyye Halidiyye olarak anılmıştır.
Hz. Muhammed 'den başlayan ilk kol:
Hz. Ali .......... (ö. 40/660)İmam Hüseyin . (ö. 60/680)
Zeynel-Abidin ....... (ö. 75/694)
İmam Muhammed Bakır .......... (ö. 114/732-33)
Diğer bir kol:
Hz. Ebubekir .. (ö. 13/634)
Selman Farisi .. (ö. 35/655)
Kasım b. Muhammed ....... (ö. 102/720-21)
Her iki kol da İmam Cafer Sadık'da birleşir ............... (ö. 148/765)
Ebu Yezid Bistami (ö. 261/875)
Ebu Hasan Harkani ................ (ö. 419/1028-29)
Üçüncü kol:
Hz. Ali .......... (ö. 40/660)
Hasan Basri (ö.110/728-29)
Habib A'cemi ....... (ö. 150/767)
Davud Tai ...... (ö. 184/800-801)
Ma'ruf el-Kerhi ..... (ö. 200/815)
Sırriyü's-Sakati .. .. (ö. 253/367)
Cüneyd-i Bağdadi .. (ö. 298/910)
Ebu Ali Rudbari ... ........... .....
Ebu Ali Katib .... .. (ö. 321/933)
Ebu Osman Mağribi (ö. 373/983)
Ebu Kasım Kürkani (ö. 450/1058)
Her iki kol da Ebu Ali Feramedi'de birleşir (ö. 477/1084-85).
Bundan sonra silsile şöyle devam eder:
Yusuf Hemedani (ö. 535/1140-41)
Abdulhalik Gücduvani ........ (ö. 617/1220-21)
Hoca Ârif Rivgeri (ö. 649/1251)
Mahmud İncir Faşnevi ........ (ö. 670/1271)
Ali Ramiteni (Azizan) ....... . (ö. 705/1305, 715/1315)
Muhammed Baba Semmasi .. (ö. 740/1339)
Seyyid Emir Külal (ö. 777/1375)
Bahaeddin Nakşibend .......... (ö. 791/1389)
Muhammed Alaeddin Attar. (ö. 802/1399)
Mevlana Ya'kub Çerhi ........ (ö. 847/1443)
Ubeydullah Taşkendi .......... (ö. 895/1490)
Muhammed Parsa ..... ........ (ö. 922/1516-17)
Derviş Muhammed (ö. 970/1562)
Hacegi Emkenegi (ö. 1008/1599)
Muhammed Baki Billah ...... (ö. 1014/1605)
İmam Rabbani ... (ö. 1034/1625)
Muhammed Ma'sum ........... (ö. 1098/1687)
M. Seyfeddin Faruki ............ (ö.1100/ 1689)
Muhammed Bedvani ........... (ö. 1135/1723)
Şemseddin Habibullah ........ (ö. 1195/1781)
Abdullah Dehlevi ..... ......... (ö. 1240/1824-25)
Mevlana Halid Bağdadi ....... (ö. 1242/1826)
Türkiye'de Mevlana Halid Bağdadi'den sonraki Halidiye kolu yayılmıştır.
Türkiye'de Nakşibendilik
Gümüşhanevi şubesi
Ahmed ibn-i Süleyman el-Hàlidi el-Haseni eş-Şami Ahmed Ziyaüddin-i GümüşhàneviHasan Hilmi el-Kastamoni
İsmail Necati ez-Zağferanboli
Ömer Ziyaüddin-i Dağıstani
Mustafa Feyzi et-Tekfurdaği
Hasib es-Serezi Abdül'aziz el-Kazani
Muhammed Zahid-i Bursevi
Prof. Dr. M. Es'ad Coşan
Muharrem Nureddin Coşan
Menzil Şubesi
Seyyid TahaSıbğatullah Arvasi
Abdurrahman Taği
Fethullah Verkanisi
Muhammed Diyauddin
Ahmet el-Haznevi
Abdulhakim el-Hüseyni
Muhammed Raşid Erol
Şeyh Seyda Yahya El Abbasi
Ünlü Nakşibendiler
*İmam ŞamilPolitikada Nakşibendilik
*Sağduyu PartisiEk ibadetler
*Rabıta : Mürşid düşünerek yapılan belirli süre sonunda onun gibi olmayı hedefleyen sevgi tabanlı ibadet.- Hatme : Hz. Muhammed'e salavat getirilerek yapılan ve Peygamber ruhunun indiği ve hatme yapanlarla iletişime geçtiği inanılan ibadet.
- Vird : Belirli sayıda Allah denilerek nefs durulmasını hedefleyen ibadet.
- Sohbet
- Mürşit Ziyareti
- Teveccüh
Bağlantılar
*http://www.kasriarifan.com Seyyid İhsan Erol'un sitesi- http://www.semerkanddergisi.com/default.htm Semerkand Dergisi
- http://www.dervisan.com Dervişan Dergisi
- http://www.zikrullah.com Zikrullah Dergisi