Salyanesiz eyaletler, mahsulatı has, zeamet ve tımar olarak ayrılmış, öşür ve resimleri havas-ı hümayun ismiyle hazineye, beylerbeyi ve sancakbeyi haslarına ve bir de zeamet ile tımara ait olmak üzere bölünmüştü.
Salyaneli eyaletler; has, zeamet ve tımara ayrılmayarak doğrudan doğruya devlet hazinesi tarafından mıntıka mıntıka her sene iltizama verilirdi; bu eyaletlerin senelik hasılatından bir kısmı beylerbeyi, sancakbeyi, asker vs. maaşları için dağıtıldıktan sonra önceden belirlenmiş bir miktari (salyaneyi) devlet hazinesine yollanırdı. Salyaneli eyaletler daha çok merkezden uzak Arap Müslümanlarin çoğunlukta oldukları eyaletlerdi. Bu tip eyaletlerde hükümet Yeniçeri garnizonlari bulundurur ve merkezden beylerbeyi, defterdar ve kadilari tayin ederdi.
Bağımlı iç özerk devletler: Bu eyaletler doğrudan doğruya Osmanlı merkezi idaresi altında olmayıp belirli bir yıllık vergi ödemesi yapmak ve idarecilerinin Osmanlı merkezi tarafından seçilip onaylanmaları dolayısıyla Osmanlı devletine bağımlı idiler. Bunlardan Eflak, Bugdan, Transilvanya, Ragusa Cumhuriyeti, Gürcistan, Çerkezistan, Kazak Hetmanlığı, bir zaman icin Orta Macaristan Kiralligi Hiristiyan idi ve müslüman idarecileri olanları ise Kirim Hanlığı, Mekke Şerifliği, Gilan Hanlığı, Şirvan Hanlığı ve Osmanlı devletine ilk katıldıkları zamanlar ve Osmanlı devleti düşme devirinde Tunus, Trablus-Garp ve Cezayir idi. Doğu Anadolunun bazı bölgelerinde 1514 Amasya antlaşmasına göre ise veraset yolu ile tayin edilen kabile başkanlarinin sancak beyi olarak idare ettikleri sancaklar bulunmakta ve bunlara "Kürt hükümeti" sancagi adi verilmekte idi. "Kürt hükümeti" sancaklarinda butun vergi gelirler sancak beyinin olduğu kabul edilmekte idi, ama verasetle iş başına gelen sancak beyi hükümet merkezine belirli sayıda sipahi sağlamak zorunluluğu altındaydi.
Şunu da söylemek gerekmektedir ki eyalet sayısı devletin toprak kazançları ve kaybetmeleri ile devamli değişme göstermistir. Örneğin 1520de sadece 6 tane eyalet ve beylerbeylik varken Kanuni Sultan Süleyman devrinde eyalet ve beylerbeylik sayısı 16 olmuştur. Bir padişah zamanında bile eyalet sayısı ve statüsü değişme göstermiştir. Örneğin Kanuni zamaninda 1520de Mohaç Meydan Savaşı sonucu ele geçirilen Macaristanın çok büyük bir kısmı önce bağımlı iç özerk bir kırallık halinde idare edilmiştir. Ama Macar Kıralı olan Zapolyanın 1540da ölümü ile Habsburglar Macar kırallığına hak iddia etmeleri üzerine 1541 seferi sonucu olağanüstü yetkileri olan Budin Beylerbeyliği kurulmuştur.
Salyanesiz eyaletler
- Anadolu Beylerbeyliği
- Rumeli Beylerbeyliği
- Karaman Beylerbeyliği
- Rum Beylerbeyliği
- Trabzon Beylerbeyliği
- Diyar-ı Bekr Beylerbeyliği
- Dülkadir Beylerbeyliği
- Cezayir Bahriye Beylerbeyliği
- Kars Beylerbeyliği
- Erzurum Beylerbeyliği
- Cezair-i Bahr-i Sefid Beylerbeyliği
- Bosna Beylerbeyliği
- Budin Beylerbeyliği
- Van Beylerbeyliği
- Kıbrıs Beylerbeyligi
- Tunus Bahriye Beylerbeyliği
- Şehr-i Zor Beylerbeyliği
- Çıldır Beylerbeyliği
- Kefe Beylerbeyliği
- Özü Beylerbeyliği
Salyaneli eyaletler
- Mısır Beylerbeyliği
- Trablus-Sam Beylerbeyliği
- Halep Beylerbeyliği
- Bagdat Beylerbeyliği
- Basra Beylerbeyliği
- Musul Beylerbeyliği
- Trablus-garp Beylerbeyliği
- Bingazi Beylerbeyliği
- Hicaz Beylerbeyliği
- Yemen Beylerbeyliği
- Rakka Beylerbeyliği
- Habeş Beylerbeyligi
- Lahsa Beylerbeyliği
