partizan
Osmanlıca partizan kelimesinin Türkçe karşılığı.Fr. Kendi partisine aşırı düşkün olup başkasına hak tanımak istemeyen kimse.
"Partizan" terimi ilk kez John von Ewald tarafından "Partizan Savaşı Üzerine İnceleme" (1789) kitabında kullanıldı. Von Ewald Amerikan Devrimci Savaşı'nda yer alan Hesse Birliklerinde savaşmış ve 19 ve 20. yüzyılın "gayri nizami" savaşı denilebilecek olayla bizzat karşılaşmış bir askerdi. Başlangıçta partizan savaşı nizami birliklerin yanında, düşman hatlarının gerisine geçerek düşmanın iletişim imkanlarına ve logistiğine zarar verecek ve düşmanı cepheden çekilmeye zorlayacak gayri nizami birlikler olarak görülüyordu. Bu düşünce daha sonraki Amerikan İç Savaşı'nda görülen "partisan devriyeleri"ne temel teşkil etti. Bu savaşta yer alan John S. Moby gibi Konfederasyon taraftarı partizan liderleri von Ewald ve daha sonra da ünlü savaş sanatı uzmanları Jomini ve Clausewitz tarafından tarif edilmiştir. 19 yüzyıl ortasındaki Partizanlar akıncı süvarilerden, ya da diğer organize-olmayan/yarı-organize gerilla güçlerinden büyük ölçüde farklıydı.
Temel olarak 19 yüzyıl partizanları günümüzün Komando ya da Devriye güçlerine benzemekteydi. Partizan terimi -işgalci ordulara saldıran gayri-nizami birlikler biçimindeki- günümüzde hakim olan anlamını ancak İkinci Dünya Savaşındaki Nasyonal Sosyalist Alman İşçi Partisi işgaline karşı yaygın direnişle birlikte kazanmıştır. Her ne kadar işgalci güç tarafından çoğu zaman "terörist" olarak adlandırılabilse de partizanlar savaş hukuku açısından yine de uluslarını yabancı saldırgandan kurtarmak için savaşan, ulusal ordunun üniformalı üyeleri olarak kabul edilir.
