Robert Mapplethorpe``, (4 Kasım 1946 - 9 Mart 1989) Amerikan fotoğraf sanatçısı. 80`lerin sonu ve 90`ların başında Amerikan sanat camiasında tanınmıştır. Dönemin tartışmalı fotoğrafçılarından biridir. Bu dönemlerde yaşanan politik ve ekonomik sorunlar, Vietnam savaşı ve AIDS`in dünya çapındaki etkisi, Amerikan sanatçılarını ve işlerini derinden etkilemiştir, ki Mapplethorpe da bu etkileşimi yaşayan sanatçılardan biridir. Eserlerinde sexizm, homofobi ve ırkçılık ile savaşmaya çalışmış, bu tür yaklaşımların yanlışlığını gözler önüne sermiştir. Günümüzde dahi tartışılan sanatçının işlediği konular ve duruşu, Amerikan halkı ve entellektüel kesimi üzerinde büyük etki yaratmıştır.
Biyografi
Mapplethorpe, Katolik bir ailenin bir İngiliz-İrlanda melezi oğlu olarak, New York`da doğmuştur. Pek çok görsel yöntemle sanatını icra ettiği Brooklyn`deki Pratt Enstitüsü`nden Güzel Sanatlar Bakeloryası almıştır. Akabinde, Polaroid makina kullanarak ilk fotoğraflarını çekmeye başlamıştır. 70`lerin ortasında geniş formatlı bir kamera almış ve sanatçılardan, müzisyenlerden, porno film yıldızlarından ve sex clubların müşterilerinden oluşan geniş bir arkadaş topluluğunu fotoğraflamaya başlamıştır. 80`ler boyunca fotoğrafları estetik ve güzellik üstüne yoğunlaşmıştır. Eski Yunan figürlerindeki gibi heybetli erkek ve kadın nülerine, çiçek fotoğraflarına ve sanatçı portrelerine ağırlık vermiştir.
İşleri
Pek çok fotoğrafını kendi stüdyosunda çekmiştir. İşlerindeki genel konu ve nesneler, çiçekler -özellikle orkideler; Andy Warhol, Deborah Harry, Richard Gere, Peter Gabriel, Grace Jones ve Patti Smith gibi ünlü insanların portreleri ve s....t ve mazoşist eylemlerden klasik nülere çeşitlilik gösteren homoerotizmdir. Sanatçı, teşhirci içeriği ve NEA`dan (National Endowment for the Arts) aldığı destekle halkın büyük ilgisini çeken, sanatçının da anüsünde bir kırbaçla poz verdiği bir fotoğrafı içeren, Portfolio X adlı serisiyle ünlenmiştir. Ayrıca, Afrikalı-Amerikalı, siyahi erkekleri, toplum tarafından ``ırkçı`` ve ``arzu uyandırıcı`` gibi ithamlar yaratılacak şekilde fotoğraflamıştır.
Mapplethorpe`un işleri, pek çok bağımsız sanat galerisinde düzenli olarak gösterilmiştir. Bununla birlikte, sağcı kesimler onun sanatının ve tarzının karşısında durmuş, böylece Mapplethrope NEA`nın geleceği hakkındaki tartışmanın her iki tarafında bulunan insanlar için günahkeçisi olarak görülmüştür. 1990`da, Cincinnati`deki sergisi (içinde yedi sado-mazoşistik fotoğraf bulunan) The Perfect Moment, Cincinnati Modern Sanatlar Merkezi müdürü Dennis Barrie hakkında ``müstehcenliğe teşvik etme`` suçundan açılan, başarısız bir dava ile sonuçlanmıştır.
Hakkında bu tartışmaların yaşanması tesadüfi değildir. Mapplethorpe, kesinliği su götürmez bir ustalıkla, bir fotoğraf sanatçısı olarak eşcinsel seksüalizmini güzellikle özdeşleştirmiş ve aktivist bir tutum sergilemiştir. Mapplethorpe`un işleri pek çok açıdan postmodern bir rol oynamış ve erkek çıplaklığının seksüellikle bağlantısı, cinsiyet ve seksüelliğin toplumdaki rolü ve/veya yapısı, formun ve içeriğin geleneksel ve modern sanattaki yeri, görselliğin iletişimdeki işlevi ve müzeler, vergiler ve görsellik bağlamında, sansür hakkında akıllarda pek çok soru yaratmıştır.
Ölümü ve sonrası
Mapplethorpe`un HIV virüsüne yakalandığı öğrenildiğinde, fotoğraflarının maddi değeri oldukça artmıştır. Aralık 1988`de fotoğraflarının her biri 500.000 dolarlık bir değere sahipti.
Mapplethorpe, 1989 yılının 9 Mart sabahı, Boston, Massachusetts hastanesinde, AIDS`in ilerlemesi sonucu 42 yaşında hayata gözlerini yumdu.
2003`te, Arena Editions, Mapplethorpe`un 1971 -1973 arasında çektiği kendi siyah beyaz polaroid fotoğraflarından oluşan Autoportrait`i yayınladı. Böylece bu erken dönem işleri ilk kez geniş kitleye sunulmuş oldu.
Linkler
Kaynaklar
- }
