Türkçe Bilgi: Rıza Kuli Han Hidayet

Rıza Kuli Han bin Muhammed Hadi mahlas Hidayet ((Farsça:رضاقلی خان هدایت) ; d. 1800, Tahran-ö. 29 Haziran 1871, Tahran, İran), İranlı şair ve yazar. Avrupa dillerinden yaptığı çevirilerle İran edebiyatının yeni bir biçim kazanmasına katkıda bulunmuştur. Kaçar hanedanının yüksek rütbeli bir subayının oğluydu. İki yaşında yetim kaldı. Yakınlarının yardımıyla Şiraz'da iyi bir öğrenim gördü. Fars genel valisince korundu ve desteklendi. Muhammed Şah'ın oğlu Abbas Mirza'nın eğitimiyle görevlendirildi (1838). Nasıreddin Şah döneminde Hive elçiliğine atandı. Daha sonra Darülfünun (üniversite) müdürlüğü yaptı. Çalışmaları Gençliğinde Çakir mahlasıyla gazeller söyleyen, sonradan Hidayet mahlasını alan Rıza Kuli Han'ın en tanınmış yapıtı Mecmaü'l-Fusaha 'dır (1877, 2 cilt). İran şairlerinin yaşamöyküleriyle, şiirlerinden örnekler içeren bu eser şiirleri kaybolmuş bazı şairlerin şiirlerini de içine alması bakımından önemlidir. Riyazü'l-Arifin (1887) tasavvuf şairlerini konu alan bir çalışmadır. Yapıtları arasında ayrı bir yeri olan Sefername-i Harizm (1879) İranlı tarihçilerin yararlandığı önemli bir kaynaktır. Tarih, coğrafya ve arkeolojiye ilişkin yararlı bilgiler içeren bu kitapta ayrıca dönemin gelenek ve görenekleri yalın bir dille anlatılır. Rıza Kuli Han'ın Revzatü's-Safa-i Nasıri'si (1953) Doğu kaynaklarına ve resmi belgelere dayanan önemli bir çalışmadır. Yapıt siyasi olayların yanı sıra ayrıntılı coğrafya, sanat ve edebiyat bilgileriyle tasavvuf konusunda kapsamlı bir önsöz içerir. Rıza Kuli Han'ın yaklaşık 30 bin beyitlik Divan'ı henüz basılmamıştır. Rıza Kuli Han önemli Farsça lugatlerden biri sayılan Encumenara-yı Nasıri adlı bir sözlük de hazırlamıştır. Modern İran Edebiyatı'nın önde gelen düzyazı ve kısa hikaye yazarlarından Sadık Hidayet'in (1903-1951) büyük büyük dedesidir.

Kaynaklar

Vikipedi

Rıza Kuli Han Hidayet

Rıza Kuli Han Hidayet Hakkında Detaylı Bilgi

Kaynaklar

Görüşler ve Yorumlar