Sami Efendi (Yorganizade)
Kısaca: Sami Efendi (Yorganizade) son devirde yetişen büyük hattatlardan. 13 Mart 1838 tarihinde İstanbul'un Fatih semtinde doğdu. Asıl adı İsmail Hakkı'dır. Yorgancılar kethüdası Hacı Mahmud Efendinin oğludur. Sami Efendi Sıbyan Mektebine devam ederken Boşnak Osman Efendiden sülüs ve nesih hattını öğrenmeye başladı. Bu iki hattı sadece bu hocadan görmüş; fakat kuvvetli istidadı sayesinde eski üstadların yazılarını inceleyerek bu vadide çok ileriye gitmiştir. Sami Efendi, ilk yazılarına “Yorga ...devamı ☟
Sami Efendi Sıbyan Mektebine devam ederken Boşnak Osman Efendiden sülüs ve nesih hattını öğrenmeye başladı. Bu iki hattı sadece bu hocadan görmüş; fakat kuvvetli istidadı sayesinde eski üstadların yazılarını inceleyerek bu vadide çok ileriye gitmiştir. Sami Efendi, ilk yazılarına “Yorganizade” diye imza atardı. Bu arada Arapça ve Farsça öğrenen Sami Efendi, 14 Temmuz 1853'te Maliye Kalemine girdi. Usulden olduğu için burada Sami mahlasını kullanmaya başladı. Bu görevi yanında, Babıali tarzı rik'a hattının ilk üstadı Mümtaz Efendiden rik'a, divan-ı hümayunun hat muallimi Nasıh Efendiden divani, celi divani yazmasını ve tuğra çekmesini öğrendi. Mustafa Rakım Efendinin talebesi Recai Efendiden celi sülüsü ilerletti. Kıbrısizade İsmail Hakkı Efendiden ta'lik hattını meşketti ve 1857'de icazet aldı.
İsmail Hakkı Efendinin vefatından sonra devrin ta'lik üstadı Ali Haydar Efendiden celi ta'lik meşketmeye başladı. Seneler sonra bu olayı hatırlayıp, talebesine; “Hocayla talebeyi ancak ölüm ayırır. Ben hocalarımı terk etseydim yazıda feyz bulamazdım.” demiştir. Zamanla vazifesinde yükselerek Namenüvis ünvanıyla Divan-ı Hümayun Mühimme Kalemine tayin edildi. 18 Nisan 1878 Divan-ı hümayun Dairesi Hutut-ı Mütenevvia Muallimliğine getirildi. Daha sonra Nişan Kalemi Hulefalığından aynı kalemin mümeyyizliğine getirildi. Uzun müddet Enderun-ı Hümayunda ve Çarşıkapı'da şimdi yıkılan Kemankeş Mustafa Paşa Medresesinde 300 kadar talebeye hüsnü hat dersi verdi. Meşrutiyetin ilanından sonra emekliye sevk edildi. Son birkaç yılını felçli olarak geçirip, 1 Temmuz 1912'de vefat etti. Cenaze namazı Fatih Camiinde kılınıp, bu caminin haziresine defnedildi.
Sami Efendi nesih ve sülüsle fazla uğraşmamış; sanatta, şahsiyetini hattın en geç ve güç kemale gelen şekli olan celide ortaya koymuştur. Kışın Fatih'in Horhor semtinde, yazın Çengelköy'de oturur ve talebelerine de salı günleri ders verirdi. O gün zamanın yazı üstadları da ziyaretine gelirlerdi. Uzun müddet celi çalışan merhum, müsveddeleri biriktikçe bunları bir torbaya doldurup içine de ağır bir taş koyarak Çengelköy'e geçerken denize atardı. Bazan talebelerine çıkışır; “Siz dört adım yaya gelmeye üşeniyorsunuz. Ben Fatih'ten Yıldız'a gider, saatlerce bekledikten sonra, -Hoca bugün yazı göstermeyecek- derler, arkama baka baka dönerdim.” derdi.
Sultan Abdülaziz Han, Sultan İkinci Abdülhamid Han ve SultanReşad Hanın tuğralarını en güzel şekilde çekenSami Efendi, Özellikle Sultan İkinci Abdülhamid Hanın şahsi teveccühüne mazhar olmuştur. Talebeleri arasında Hacı Kamil Efendi, Hulusi Efendi, Tuğrakeş Hakkı Bey, Hasan Rıza Efendi, Elmalılı Hamdi Efendi, ve Necmeddin Okyay sayılabilir. Sami Efendinin vefatından iki sene sonra 1924'te eskiden Derleme Müdürlüğü olan binada tesis edilen “Medreset-ül-Hattatin”e her yazı çeşidini öğretmek için tayin edilen yazı hocaları hep merhumun yetiştirdiği hattatlardı. Celi sülüs ve celi ta'lik şeklindeki levhalarına en çok Cihangir ve Altunizade ile Aksaray Valide, Rami, Edirnekapı'da Mihrimah, Erenköy'de Zihni Paşa ve Galib Paşa camilerinde rastlanır. Kapalıçarşı'nın Çadırcılar Kapısı üstündeki hadis-i şerif, büyük kapı üstünde tuğra ve Nuruosmaniye kapısındaki tamir kitabesi, Etfal Hastanesinin kitabeleri ve birçok mezar kitabesi ise mermere nakşedilen yazılarındandır.
Kaynak: Rehber Ansiklopedisi
Bu konuda henüz görüş yok.